Psikotik hastalık;bir insanın hissetme,bağlantıya gecme,davranma yeteneklerine zarar vermesine rağmen genellikle hastanın temel doğasına zarar vermez.Onceden sevilmeyen ya da sevilmeyen şeyler değişmez.Bir şizofreni hastasından ne beklenebilir? Gercek dışı beklentilerin hem bize hem hastamıza zararı olur.Hastaneden cıkmış birine basit ev işleri dahi ağır gelebilir,fakat bu kendine ait işleri yapmıyacağı anlamına gelmez.Yakınımız okula,işe gidebilir mi? Bu konuda uzerinde bir baskı hissetmezse gitmesi daha kolay olacaktır.İşlev duzeyinin artması zamana bağlıdır.Kendisi icin,kendi bakımı ve sahip oldukları şeyler icin sorumluluk almaya cesaretlendirilebilir.Hasta olan yakınlarının ustune duygusal oalrak fazla duşen ailelerde hastalığın alevlenme olasılığı daha yuksek bulunmuştur.Aşırı duygusal ilginin bicimlerine gelince 1-Ses tonu 2-Sesin eleştirel bir ton taşıması Orneğin;sen hala yataktan kalkmadın mı gibi sesin şiddeti;Orneğin yukardaki cumlenin yuksek sesle soylenmesi ve eleştirel tarzda yapılan yorumlar Orneğin;sen zaten ben soylemeden kalkmasın ki ! gibi kişisel eleştiriye yonelik saldırgan sozler Orneğin bıktım senden,bizi mahalleye rezil ediyorsun,senin yuzunden eve misafir cağramıyorum,şimdi polis cağrıp seni bakırkoye tıktıracağım ve tabi ki aşırı koruyucu tutumlar.Onemsiz konularda cok fazla endişelenme;Orneğin dışarıya cıktığında başına bir şey geleceğini duşunme aşırı koruyucu bir tutum icine girmek.Orneğin yalnız gideceği yerlere birlikte gitmeyi istemek ve aşırı mudahaleci olmak.Orneğin dışarı cıkarken montunu giy ve ya mavi kazağını giy demek gibi.Genel tutumlara gelince yakınınızın inatcı,ağzı sıkı olmadığını hatırlayın zor bir zaman gecirdiğini kendisine neler olduğunu anlamaya calıştığını bu tur bir karışıklığı kelimelere dokmenin hic de kolay olmadığını duşunmemiz,cevap vermemesine,zamanını kullanmasına izin vermemiz,soylediği şey mantık dışıda olsa,uzun zamanda alsa dinlemeye calışmamız ve sabırlı olamamız onemlidir.Hastaya nasıl davranmamız konusuna gelince ailenin daha sakin ve rahat davrandığı durumlarda hasta kendini daha rahat hisseder.Hastanın rakibi değil dostu olduğunuzu unutmayın,eksik gorduğunuz şeyleri doğrudan eleştirmeyin,hastalığı ile endişelerini anlayışla karşılayın,yapmak istemediği şeyler konusunda zorlamayın.Ancak ilgi gosterdiği aktivitelere teşvik edebilirsiniz.Orneğin;markete gitmek hoşuna giderdi,şu anda da gidebileceğine inanıyorum gibi.Bazende benim icin sut alırsan bende sigaralarını alabilirim gibi denilebilir.Bazende hastaya basitce hareketlerinin sonuclarını hatırlatmak onemli olabilir.Orneğin;senin kararını anlayabiliyorum fakat anlaşmamız senin markete gidip alışveriş yapabileceğin şeklindeydi denilebilir.Sorgulayıcı olmamak gerekmektedir.Ne duşunuyorsun,niye boyle yapıyorsun gibi sorular sormayın.Gunluk yaşamlardaki olaylardan soz etmeyi deneyin ve neler yapmak istediğini konuşun oncelikle temizlik giyim ve duzenli yemek konusunda teşvik edin.İyi dengelenmiş,yuksek protein ve vitamin iceren yiyecekler hazırlayabilirsiniz ya da bunlar icin teşvik edebilirsiniz.Yuksek miktarda karbonhidrattan kacınmak (patates kızartması,cikolata ve kahve v.b) fakat tartışmaya girmemekte onemlidir.Duzenli bir şekilde uyumak;belli saatlerde kalkıp belli saatlerde yatmak ile ilgilide teşvikler olabilir.Ev işlerinde sorumluluk verebilirsiniz.Sosyal ortamlara katılmaya teşvik edebilirsiniz;ancak zorlamayın eve bir arkadaşını yemeğe cağırmak uygun olabilirken duğune gitmesi sıkıntı verebilir.Şehir dışında piknik,yuruyuş,araba gezintisi yapmak icin oneride bulunulabilir.Sizinle sohbet etmek yakınınıza zor gelebilir.Ancak birlikte birşeyler yapmaktan hoşlanabilir.Orneğin birlikte Televizyon izlemek,muzik dinlemek,iskambil oynamak ve yahut sizin bir şeyler okumanız gibi;tanıdığı ya da tanımadığı kişilerin yanında sıkıntısı olursa bununla nasıl başa cıkabileceği konusunda tavsiyelerde bulunun.O ortamdan uzaklaşıp,dikkatini başka şeylere verebileceği,konuyu değiştirip,istediği hoşuna gidebilecek bir konuyu acabileceği v.b kronik hastalığı olan biriyle yaşamak zor bir durumdur.Bunu ızdırap ve onunla sonsuza kadar yaşayacakmış gibi duşunmeyin.Onun dışarda diğer insanlarla iletişim icinde olmasına izin verin.Kendinizide ilginc aktivitelere dahil etmeye calışın ki butun hayatınız hastadan ibaret olmasın.Orneğin tatillere cıkılabilir,ilgi alanlarınızla uğraşabilirsiniz.Bir cok aile uyesi sinirlenme,panik,uzuntu,utanma,sucluluk,gucenme yaşayabilir.Bunlar doğal tepkilerdir,bunları hissettiğiniz icin kendinizi suclamayın.Hastalığın alevlenme donemi yatıştıktan sonra ise hastaneden cıkış sonrasında sakin ve yavaş sesle konuşun,basit cumleler kurun,gunluk faaliyetleri hep aynı saatte yapın,hastanız eve kacta geldiğinizi ve evde yemeğin kacta yeneceğini bilsin,birşey soyleyip sonradan vazgecmeyin,neyi nicin yaptığınızı acıklayın,hastanızı fazla kontrol etmeyin rahat bırakın,ilk gunlerde istemese bile yemeği tek başına yemesi daha uygun olabilir,takdir ettiğinizi gosterin,ilaclarını duzenli almasını ve randevularına duzenli gitmesini hatırlatın ancak zor kullanmayın.İlac tedavisinde yaşanan sorunlara gelince ilac almayı red etme nedenleri 1-Hasta olduğunu kabul etmemek 2-İlaca bağlı istenmeyen etkiler 3-İlac almanın hasta olduğunu hatırlatması 4-Kendisini iyi hissettiğinden ilac almayı unutmak ya da ihtiyacı olmadığını duşunme peki hasta yakınları bu durumda neler yapabilir. 1-Yakınınızın ilacla ilgili yakınmalarını dinleyiniz ve anlayışlı olmaya gayret ediniz 2-Tehdit etmeden ilacları duzenli kullanmazsa hastaneye yatabileceğini anlatın 3-İlacları yemeğine karıştırmayın 4-Evde başka ilac kullananlar varsa herkes aynı saatte ilacını alabilir 5-Yakınınız ilac almayı kesinlikle red ediyorsa 2-3 haftada bir injeksiyon şeklinde kullanılan ilaclara gecilebilir.Bu yazıyı hazırlarken Prof.Dr.Alp Ucok'un değerli fikirlerinden faydalanarak yazdım kendisinede buradan şukranlarımı sunuyorum ve efendim umarım paylaşımım herkes icin faydalı olur herkesede buradan mutlu,huzurlu,sağlıklı ve guzel gunler diliyorum.Hoşcakalın