Toplumda cok sık rastlanan bir hastalikdir. Erkeklerin %15’i, kadınların ise %30’u hayatlarının bir doneminde major depresyona girerler. Major depresyon kadınlarda erkeklere oranla neredeyse 2 kat daha fazla gorulur. Bunun nedeni kadınların hormonal yapısının değişkenliği, menapoz, doğum, kadının toplum icinde karşı karşıya kaldığı stress faktorlerinin cokluğu gibi durumlar gosterilebilir. Kentler de koy ve kırsal kesime oranla depresyon cok daha yaygın şekilde gorulmektedir.

Major depresyon belirtileri nelerdir ?

Depresif duygu-durum da hasta kendini cokmuş, huzunlu, sıkıntılı, kederli, mutsuz ve ağlamaya eğilimli olarak hisseder. Depresyondaki hastaya gore yaşam anlam ve zevkini ( anhedoni ) kaybetmiş gibidir. Kendini bir boşlukta hisseder, yaşam ile alakalı olan işlere ilgisi ve isteği kaybolmuştur. Hasta sanki hayatı boyunca bundan sonra hic muylu olamayacakmış gibi bir hisse kapılır diğer belirtiler ise:

Diyet yapmadığı halde bir ayda vucut ağırlığının %5 azalması yada artması (atipik depresyon ),
Hemen her gun uykusuzluk yada aşırı uyuma (atipik depresyon),
Psikomotor ajitasyon ( endişeli, huzursuz, kıpır kıpır olma) yada retardasyon (hareketlerin yavaşlaması, azalması ve suskun olma),
Hemen her gun halsizlik, yorgunluk, bitkinlik yada enerjisizlik,
Kendini değersiz hissetme yada sucluluk duygusu,
Duşuncelerini odaklayamama (konsantrasyon da gucluk) ve kararsızlık,
Olum ve intihar duşunceleri, intihar planlamak veya intihara kalkışmak. (Burda ozellikle belirtilmesi gereken durum ozellikle tek tanrı inancı olan dinlerde intiharın gunah olduğunu bilen insanların “Bir hastalık gelse de canımı alsa yada biri gelip bana carpsa da oldurse” gibi duşuncelerde intihar duşuncelerine girer. )

Major depresyon tedavisi nedir?

Tedavisi medikal tedavi, psikoterapi, EKT ( elektron konvulsiv tedavi ) ile yapılır, farklı durumlar kombine tedavi yada sadece medikal tedaviyle hasta izlenebilir. Hangi tedavinin uygulanacağı kararını psikiyatr ayrıntılı bir anemnezin ardından, hastalığın gidişatına ve tedavinin uygunluğuna gore karar verir.

Medikal Tedavi ( İlacla Tedavi ): Burada tıp etiği ve yanlış kullanımların onune gecmek adına anti-depresan ilac isimleri yazmayacağım ve uyarı olarak lutfen sadece doktor kontrolunde ilac kullanınız. Anti-depresanların etkileri 2-3 hafta sonra başlar. Hasta kendini enerjik hissetmeye başlar ve huzunlu, kederli duşuncelerden uzaklaşmaya başlar. !!!Bu donemde ozellikle hastanın intihar etme riski artar (yalancı peri donemi, ilacların yan etkisiyle) İlacların tam etkinliği 4-6 hafta sonunda ortaya cıkar. Eğer durumda bir duzelme gorulmemişse 4. Haftada ilacın dozu artırılır yada başka bir anti-depresan ilaca gecilir. Kısmi bir yanıt alınmışsa atipik anti-psikotiklerde tedaviye eklenebilir.

EKT (Elektron konvulsiv tedavi): İntihar Riski yuksek hastada EKT denilen, hastaya anestezi (uyutularak) altında duşuk miktarlarda (duşuk amplitudlu) elektrik verilmesi yontemi olan EKT, intihar riski yuksek gruplar icin uygulanabilir bir tedavi yontemidir.
Hasta depresyondan kurtulduğunda tedavi hemen kesilmez, tekrar depresyona donuş ( relaps ) olmaması icin tedavi 6 ay daha surdurulur ve ilac dozu yavaş yavaş azaltılarak bırakılır, ilaclar birden kesinlikle kesilmez.

Psikoterapi: Major depresyon tedavisinde sadece psikoterapiyle tedavi edilmeye kalkışılması, yapılan calışmalarla intihar etme riskini artırtığı nedeniyle uygun değildir. Psikoterapi ancak ve ancak anti-depresan tedaviyi guclendirici olarak kullanılabilir. Bu yuzden depresyon tedavisinde psikolog değil once bir psikiyatrist’e gitmek daha uygundur. Psikiyatrist’in onerisi doğrultusunda psikolog bilişsel ve davranışcı terapiler uygulayarak hastaya yardımcı olabilir.