Bulaşıcı sarılık veya tıp dilinde viral hepatit, ışık mikroskopu ile gorulemeyecek kadar kucuk, virus denen mikroorganizmaların oluşturduğu, karaciğerin yaygın iltihabi hastalığına verilen isimdir. Bu hastalığın, A, B, C, D, E ve G harfleri ile isimlendirilen en az 6 farklı virusla oluştuğunu biliyoruz.


Hastalığın Belirtileri Nelerdir ?

Bulaşıcı sarılık, A virusu icin 15-45 gun, E virusu icin 30-60 gun, B virusu icin 30-180 gunluk bir kulucka suresini takiben, halsizlik, iştahsızlık, mide bulantısı, karnın sağ ust kadranında ağrı, derinin ve gozakının sararması ve idrarın koyulaşması ile başlar. Kısa suren ateş olabilir. Ancak, cocukların buyuk coğunluğunda ve yetişkinlerin de bir kısmında sarılığın ortaya cıkmaması veya silik kalması mumkundur. Bu nedenle, ozellikle kucuk yaş gurubundaki cocuklarda hastalık teşhis edilmeden gecip gidebilir, Ustelik cocuklarda belirtiler daha hafif ve kısa surelidir. Bulaşıcı sarılık genellikle 4-6 haftalık bir hastalıktır, A ve E virusu ile olanlar sonunda şifa ile ile biterler ve kronikleşme (suregenlik) gostermezler. B, C ve D virusları ile oluşan bulaşıcı sarılıklar kronikleşebilir. Bu oran, B virusu icin %5 -10, C virusu icin %80 kadardır. D virusu hepatitinde de kronikleşme oranı yuksektir. Bunun sonucu olarak, Turkıye'de nufusun %5-7 kadarı (4 milyona yakın insan) B virusunu , farkında olmaksızın taşımaktadır.

Bulaşıcı sarılık (viral hepatit), hastada sarılık yapmadan da seyredebilir.

Hastalık nasıl bulaşır?

A ve E virusları dışkı ile atılırlar. A virusu ile oluşan bulaşıcı sarılıkta hastanın dışkısı, sarılığın ortaya cıkışından 2 hafta oncesi ile 1 hafta sonrası cok bulaşıcıdır. Bu viruslar ile oluşan hepatitler esas itibariyle, virus taşıyan dışkı ile kirlenmiş su ve besin maddelerinin (sebze ve meyvalar) ağızdan alınması sureti ile bulaşırlar. Virusla kirlenmiş yuzeylere temas etmiş ellerin ağıza değdirilmesi de kişisel bulaşmada ve virusun yayılmasında cok onemlidir. B ve C virusları ise, başlıca, kan yoluyla (kan ve kan urunlerinin alınması, mikroplu enjektor ve iğnelerinin kullanılması, ortak jilet veya diş fırcası kullanımı, akupunktur, diş tedavisi---) ve cinsel ilişki suretiyle bulaşırlar. Hastalığın, bu virusları taşıyan anneden bebeğe gecişi de mumkundur. Ancak, B virusu hepatitine yakalanmış hastaların ucte birinde geciş yolu belirlenemiyor.

Hepatit A virusu ellerde saatlerce canlı kalabilir. Bulaşmada ellerin rolu buyuktur. Okullardaki sıra ve kapı kollarının, tuvaletlerdeki muslukların virus taşıyan dışkı ile kirlenebileceğini, buralarda eller aracılığı ile ağızdan bulaşmanın kolay ve yaygın olduğunu unutmayınız. COCUKLARINIZIN SAĞLIĞI İCİN SIVI SABUN KULLANARAK EL YIKAMAYI ONLARDA ALIŞKANLIK HALİNE GETİRMELİYİZ.


Bulaşıcı sarılık yaygın bir hastalık mı ?

A ve B virusları ile oluşan bulaşıcı sarılıklar ulkemizde cok yaygındır. Turkiye 'de, universite cağına gelmiş genclerin %90'ı, A virusu hepatitini farkında olmasalar bile, cocukluk cağında gecirmiş bulunurlar, A virusu hepatitinin coğunlukla cocukluk cağında gecirilmesine karşılık, Bvirusu hepatitine yakalanma şansı genc yetişkin ve orta yaş gurubunda en yuksektir. Turkiye'de her yıl 200 bin kişinin bulaşıcı sarılığa yakalandığı hesaplanmıştır. Bu olguların yarısına yakın bolumu B virusu ile oluşmaktadır.

Hepatit B gecirmekte olan veya bu virusu hastalık belirtisi gostermeksizin kanında taşıyan annelerden doğan bebeklerde, hastalık %95 sıklıkla kronik gidiş gostererek yaşamın daha ileri doneminde karaciğer sirozu veya karaciğer kanserine neden olabilir. Bu bebekleri nasıl koruyacağımızı biliyor musunuz? Lutfen dikkatle okuyunuz.


B virusu ile oluşan bulaşıcı sarılık neden daha tehlikeli ?

Cunku B virusunun yaptığı hepatit hem cok sık ve yaygındır, hem de hastaların %5-10 kadarında, hastalığın alevli (akut) donemi gectikten sonra tam şifa olmaksızın hastalık sinsi ve kronik (suregen) bicimde devam eder, gider. Bu hastaların bir kısmında zamanla siroz ve karaciğer kanseri gelişebilir. Bir kısmında ise virus uzunca bir sure karaciğerda fazla hasar yapmadan kalsa bile, zaman icerisinde bu kronik taşıyıcılarda da denge kişi aleyhine bozularak kronik aktif karaciğer hastalığı gelişebilir. Virusu taşıyan annelerden doğan bebeklerde hastalık, %95 oranında alevli (akut)bir tablo oluşturmaksızın sinsi kronik gidiş gosterir.


C virusu ile oluşan bulaşıcı sarılık tehlikeli değil mi ?

C virusu ile oluşan hepatitlerin buyuk coğunluğu kronikleşerek siroza ve karaciğer kanserine gidiş gostermekle beraber, toplumumuzdaki yaygınlığı cok duşuktur. bu nedenle C virusu hepatiti bireysel acıdan tehlikeli bir hastalık olmakla beraber toplumsal acıdan fazla tehlike arzetmiyor. C virusu hepatiti ozellikle hemodiyaliz hastaları ve sık sık kan nakli yapılan hastalar icin ciddi bir tehlike oluşturabilir


Bulaşıcı sarılık gebelerde daha tehlikeli mi ?

Bulaşıcı sarılık, eğer E virusu ile oluşmuşsa gebelerde tehlikelidir. Diğer viruslarla oluşan bulaşıcı sarılıkların gebelerde, gebe olmayanlara gore daha ciddi seyrettiği gosterilmemiştir.


B ve C virusu taşıyıcılarının mutlaka hasta olmaları gerekir mi ?

Gerekmez. Bu taşıyıcıların buyuk coğunluğu belirti vermez, fakat virusu cevrelerine yayabilirler. Bazılarında, virus karaciğeri sessizce hasara uğratır ve siroza giden yolu acar.