Hasta bir dert, hastanelerde muayene olmak ayrı... Sıra almak, kontrol olmak, tahlilleri gostermek, hastalığınızla ilgili ayrıntılı bilgi almak buyuk sıkıntı. Hele hele ciddi bir hastalığa yakalanmışsanız Allah yardımcısınız olsun.

Ulkemizde hastalar hastaneye gidip tedavi ile ilgili sıkıntıları yaşamak yerine ağrı veya acı cekmeyi yeğliyor. Cunku, randevu alımıyla başlayan sıkıntılar tedavi surecinin sonuna kadar devam ediyor. Her ne kadar sağlık sektorunde gelişmeler yaşansa da sorunlar bitmiyor. Hastaların doktorla ilgili sıkıntıları ise maalesef ilk sıralarda yer alıyor. Doktorundan hastalığı ile ilgili bilgi alamadığından hatta hastalığının bile ne olduğunu oğrenemediğinden yakınıyor pek cok hasta. Oysa hem etik hem de hukuki olarak hastanın bilgi edinme hakkı garanti altına alınmış. Bunun gibi hastaların bilmediği bircok hak mevcut. Hastanelere yolu duşenlerin sık dile getirdikleri onemli bir sıkıntı da usulsuz ve yasak uygulamalar. Orneğin ameliyat olan bir hastadan doktorun "bıcak parası" ya da yatan hastadan "yatak parası" istemesi gibi. Fakat hastaların “yeter ki işimiz gorulsun, hastamıza iyi bakılsın ne kadar isterlerse veririz" deyip boyun eğmesi de doğru bir davranış değil. Boyle bir durumla karşılaşan hastanın asıl yapması gereken şey hemen bir dilekce yazarak ‘Hasta Hakları’ birimine durumu iletmesi.

Sağlık sektorundeki yeniliklerle beraber artık hemen hemen butun hastanede "Hasta Hakları "birimleri mevcut. Hasta Hakları birimleri butun bu şikÂyetlerle ilgileniyor ve hastanın derdine care arıyor. Ancak işin icine tıbbi zarar ve ticari cıkar girerse bu durumla da disiplin şubesi ilgileniyor ve durum hukuki boyut kazanıyor. Disiplin şubesi bir soruşturma başlatarak araştırma ve inceleme suresi sonrasında gerekli cezayı veriyor. Şimdi burada unutulmaması ve goz ardı edilmemesi gereken bir konu da doktorların da birtakım haklarının bulunması. Ancak bugun biz burada hastaların bilmesi gerekenleri vurgulamak istedik. Bunu yaparken de İl Sağlık Mudurluğu Hasta Hakları Genel Koordinatoru Gulsum Onal, Hasta Hakları Derneği Başkanı avukat Zeki Sadunoğlu ve Hasta ve Hasta Yakını Hakları Derneği Başkanı Leyla Ezgi'nin goruşlerine başvurduk. Bir anlamda hastaya rehberlik edecek bu bilgileri sadece okumak, bilmek değil uygulamak daha onemli.

EN COK ŞİKÂYET EDİLENLER

* “Hasta Hakları” birimlerine yapılan başvuruların ilk sırasında "randevu alamadım sıra bulamadım" şikayetleri yer alıyor.

* Hastalar ikinci olarak da doktorların ilgisizliğinden yakınıyor. Yani "doktorum recete yazıp gonderiyor, ne hastalığımın ne olduğunu ne de ilacları nasıl kullanacağımı bilmiyorum" diyor.

* Hastalar doktor dışında sağlık personelinin kaba davranışlarda bulunmasından da şikayet ediyor.

* Hastane personelinin yakınlarını sıra bekletmeden tedavi ettirmesi hastaları cileden cıkarıyor. Ayrıca pek cok hasta, hastanelerdeki burokrasinin aza indirilmesinden yana.

* Ozellikle kamu hastanelerinde telefonla randevu almak tam bir işkence. Randevularda kontenjanın ilk yarım saat icerisinde dolması da ayrı bir sıkıntı oluşturuyor.

* Ozel hastaneler SSK'lı hastaları indirimli tarife uzerinden muayene ediyor, ancak hastalar bu hastanelerin bazılarında yine "SSK'lı hasta" muamelesi gorduklerinden yakınıyor.

* Hastalar hÂl hastanelere gidince nereye nasıl başvuracaklarını bilmiyor ve danışma gorevlilerindeki bilgi eksikliğinden yakınıyor.

* Kamu hastanesinde 5 dakikada muayene edilip gonderilen hastalardan, ozel hastaneye gittiğinde bircok tahlil ve tetkiklerin istenmesi kafaları karıştırıyor.

* Kamu hastanelerinde calışan bazı doktorlar hastanelerin guvensizliğini vurgulayarak, hastaya muayenehanesine gelmesini oneriyor. Hatta bazı insafsız doktorlar, hastanın tahlillerini hastanede yaptırmada kolaylık sağlayacağı vaadiyle hastayı ozel muayenesine cekiyor.

* Hastalar ozellikle İstanbul'daki hastanelerin nerede olduğunu ve nasıl gideceğini bilmiyor. Oysa bu hizmeti veren internet sitelerinden yararlanabilirler. Bu konuda www.hastane.tr.net hastalara rehber olabilir.

RANDEVU NASIL ALINIR?

:: Her hastanenin randevu sistemi gelişmiş durumda değil. Şu anda en cok kullanılan telefonla randevu sistemi. Ancak hastalar, telefonla randevu alabilmek icin dakikalarca telefon başında beklediklerinden ve telefon duştuğunde de yer kalmadığından yakınıyor. Ustelik bir sonraki gune randevu almak icin tekrar aramak gerekiyor.

:: Randevu sistemi olmayan hastanelerde yine uzun kuyruklar oluşuyor ve hasta, sıranın kendisine gelmesi icin saatlerce bekliyor hatta bazen sıra bile gelmiyor.

:: Devlet, bazı kamu hastanelerinde telefonla randevu sistemi başlattı. Bu sistem ozel hastanelerde de uygulanabiliyor. Ayrıca bazı hastanelerde internetten ve cep telefonundan randevu alınabiliyor.

HASTA HAKLARI YONETMELİĞİ

* Butun hastalar sağlık hizmetinden faydalanabilir.

* Hastalar eşitlik icinde yani ırk, dil, din ve mezhep, cinsiyet, siyasi duşunce, felsefi inanc, ekonomik ve sosyal durumları dikkate alınmadan hizmet almalı.

* Hasta, her turlu hizmet ve imkanın neler olduğunu oğrenmeli.

* Hasta, istediği sağlık kuruluşunu secme ve değiştirme hakkına sahiptir.

* Hasta, sağlık personelini secme ve değiştirme hakkına sahiptir.

* Hasta, sağlık durumu ile ilgili her turlu bilgiyi sozlu veya yazılı olarak isteyebilir.

* Hasta, gizliliğe uygun olan bir ortamda her turlu sağlık hizmetini almalı.

* Tıbbi mudahalelerde hastanın rızanın alınmasına ve rıza cercevesinde hizmetten faydalanmalı

* Hasta tedaviyi reddedebilir ve durdurulmasını isteyebilir.

* Hasta sağlık hizmetini guvenli bir ortamda almalı.

* Hasta dini vecibelerini yerine getirebilme hakkına sahip.

* Hasta saygı, itina ve ihtimam gosterilerek, guler yuzlu, nazik, şefkatli sağlık hizmeti almalı.

* Her turlu hijyenik şartlar sağlanmış, gurultulu ve rahatsız edici butun etkenler giderilmiş bir ortamda sağlık hizmeti almalı.

* Hasta kurum ve kuruluşlarca belirlenen usul ve esaslara uygun olarak ziyaretci kabul edebilir.

* Hastanın refakatci bulundurma hakkına sahip.

* Haklarının ihlali halinde, her turle başvuru, şikayet ve dava hakkını kullanmaya hakkı var.

HASTASINIZ!
PEKİ BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ?

* Hastalar en cok "Doktorum beni dinlemeden alelacele recete yazıp gonderdi" şikayetinde bulunuyor. Oysa unutulmamalı ki recete yazmak doktorluk değil.

* Hastanın hastalığı ile ilgili her turlu bilgiyi edinme ve tedavi seceneklerini bilip, istediği tedaviye karar verme hakkı bulunuyor. Ayrıca tedavi suresince nelerle karşılaşacağını, ilacların yarar ve zararlarını bilerek kabul ya da reddetme yetisi de bulunuyor.

* Tedavi kontrollerinin belirli bir suresi bulunmuyor, ancak bunu hasta ile doktor beraber belirleyebilir.

* Ozellikle kamu hastanelerinde hasta nereye gideceğini ve nerede tedavi olacağını bilemiyor. Bunun icin hastanelerin 'danışma' birimlerinde mutlaka hastayı yonlendirecek ilgili gorevlilerin bulunması gerekiyor.

* Her hastanenin kendine ait geliştirdiği bir takım kuralları olabilir. Hasta bu kuralları danışma biriminden oğrenip, ona gore hareket etmesi gerekir. Orneğin; ziyaretciler hastane kurallarına bağlı olarak kabul edilir.

* Sağlık calışanlarının sağlık hizmetlerinden oncelikle yararlanma hakları unutulmamalı. Yani hasta bir hekim veya sağlık mensubu ne kadar kısa surede sağlığına kavuşursa bu toplumun yararına olur. Ancak akrabalarını da oncelikli yapmak isteyen sağlık mensuplarına goz yumulmamalı ve gerekli yere şikayet edilmeli.


Zaman-Cumartesi