Morarma Ozellikle el, ayak, cene, burun, dudak gibi vucudun uc kısımlarında ortaya cıkan renk değişimi, tıp lisanındaki ismi siyanozdur.

Siyanozda; deri ve mukoza kılcaldamarlarında indirgenmiş hemoglobinin artması sonucu deri ve mukozaların mavimsi-mor bir renk alması soz konusudur. Hakiki siyanozu; anilin turevleri, nitratlar ve bazı ilacların alınmasıyla kanda methemoglobin ve sulfhemoglobin teşekkul etmesinden ileri gelen ve kurşuni bir nuans gosteren mor renkle karıştırılmamalıdır.

Siyanozun şiddeti, deri kılcaldamarlarının durumuna, derinin kalınlık ve inceliğine, pigmentasyon derecesine bağlıdır. Siyanoz; el, ayak gibi uc kısımlarda, yanak, kulak, tırnak dibi gibi kılcaldamarlarca zengin az pigmentli olan bolgelerde, ağız ve dil mukozasında daha bariz olarak gorulur.

Siyanozun meydana cıkması icin, deri ve mukoza kılcaldamarlarında indirgenmiş hemoglobin miktarının 100 ml kanda 5 gramı gecmesi lazımdır. Anemilerde (kansızlıkta) kandaki hemoglobin miktarı duşuk olduğu icin, indirgenmiş hemoglobin miktarı kolay kolay 5 grama erişemiyeceğinden siyanoz gorulmeyecektir.

Şoktan ileri gelen siyanozda, kılcaldamarlar iyi dolmadığından ve cevresel kan dolaşımı yavaşladığından deri soluk, grimsi-mor bir renk alır.

Siyanoz, merkezi ve cevresel olmak uzere ikiye ayrılır:

1. Merkezi siyanoz: Atardamar kanının oksijen saturasyon (doygunluk) kesikliği, % 1 volum olacak yerde 4.5 volum olursa, vucudun cevresel dokularında da 5 volum (hacim) oksijen dokulara gececeğine gore kılcaldamar kanındaki oksijen saturasyon eksikliği 7 volum olur ve boylece siyanoz meydana cıkar. Atardamarlarda oksijen saturasyon eksikliği şu durumlarda ortaya cıkar: Sol kalp yetmezliklerinde, soluk borusu ve bronşları tıkayan durumlarda, astma ve amfizemde, yuksek irtifalarda, bazı doğuştan olan kalp anomalilerinde (fallot etralojisi, truncus ar teriosus, buyuk damarların yer değişikliği gibi). Merkezi siyanozda, ozellikle dudak ve dil morarmıştır.

2. Cevresel siyanoz: Atardamar kanındaki oksijen saturasyon eksikliği, % 1 volum etrafında yani normal sınırlar icinde kaldığı halde dokulardaki kan akımı durgunluğu veya diğer sebepler yonunden oksijen saturasyon eksikliği % 13 volumun ustune cıkarsa, kılcaldamar kanının saturasyon eksikliği 6,5 volumun ustune yukselir ve boylece siyanoz husule gelir. Soğuk, sağ kalp yetmezliği, trikuspit darlığı, konstriktif perikardit, bir uzvun turnike ile sıkıştırılması durumunda ve şokta siyanoz husule gelir. Cevresel siyanozda; ozellikle el, ayak gibi uzuvlarda morarma soz konusudur.

Siyanoz bir hastalık değil, bir hastalık belirtisidir. Siyanoza yol acan sebebin bulunup, tedavinin ona gore yapılması lazımdır.