Cerrahpaşa Tıp Fakultesi Ortopedi ve Travmatoloji Bilim Dalı Oğretim Uyesi Prof. Dr. Işık Akgun evde en sağlıklı şekilde spor yapmanın yollarını acıkladı: Yanlış yapılan spor, vucutta ağrılar oluşmasına yol acabilir. Ozellikle evlere koyulan ve bilincsizse kullanılan koşu bantları ayak bileği, diz, kalca ve belde ağrılar yaratabilir. Bu ağrılar belli bir sure sonra devamlı hale gelip gunluk yaşantıyı da etkiler.

Ayakkabısız koşmayın!
Bu durumun en onemli nedenlerinden biri, evde bir yuruyuş aleti olmasına rağmen koşu bandında iyi bir ayakkabının kullanılmaması, bandın uzerinde basit ayakkabılarla hatta corapla koşulmasıdır.

Bandın secimi onemli
Koşu bandının secimi de cok onemlidir. Son yıllarda koşu bantlarında teknolojik gelişmeler cok fazla ama yine de gunumuzde satılan koşu bantlarının bir kısmı yumuşatıcısı yani tartanı olmayan bantlardır. Bu durumda siz yere ayağınızı koyduğunuz anda verilen guc aynı şiddette ayak bileğine, dize ve kalcaya gelir. Bu da eklemdeki kıkırdaklar uzerine aşırı yuk getirir. Belli bir sure sonra da ağrıya neden olur. Bu yuzden koşu bandı secerken mutlaka yumuşatıcısı olan bantlı koşu cihazlarını secmek gerekir. Bu yumuşatıcıların sıfırdan 8'e kadar modelleri bulunur. Bunları kendi ritminize ve vucut yapınıza gore ayarlayabilirsiniz. Ozellikle yuruyuşlerin dışında yapılan koşularda bu bantların gercekten son derece onemlidir.

Sureyi abartmayın
Ayrıca koşu bantlarının kullanım sisteminde de bazı hatalar yapılıyor. Spor yapmanın cok faydalı olduğu duşunulerek her gun 45 dakika banda cıkanlar var. Ustelik bu 45 dakikanın son 20 dakikası koşu tarzında yapılıyor. Bu kadar yoğun bir tempo eklemlere aşırı yuk getirerek ağrı yaratır, sonra da kıkırdak hucrelerini etkileyerek kayba yol acar. İdeal olanı iki gunde bir yarım saati gecmeyen yuruyuşler ve koşular yapmaktır. Ozellikle ağrı başladıktan sonra mutlaka bir doktor kontrolunden gecmek ve koşu bandı kullanım programı almak gerekir. Bu tip ağrıları olan kişilerin yuruyuşlerini ozellikle toprak zeminde veya tartan zeminde (halı sahalarda kullanılan madde) yapmalarını oneririm. Eğer illa yurume bandında yuruyuş yapılacaksa 4-4.5 hızı gecmeyecek şekilde 20 dakika ile 30 dakika arasında yuruyuş yapılabilir. Ancak ozellikle koşulmasını oneriyorum.

Spordan once ısının
Spor yaparken oluşan sakatlıkların, ısınmadan spora başlandığı hallerde artırdığı soylenmektedir. Spor oncesinde yapılan germe ve ısınma hareketleri yanlış spor yapıldığı taktirde sakatlanma oranını azaltmaz. Sadece sizi spora hazırlar. Ayrıca spora cabuk konsantrasyon acısından fayda da sağlar.

Duşuk ağırlıkla calışın
Ozellikle vucudunu geliştirmek isteyen kişiler, birden gereksiz ağırlıklar kaldırmaya başlayarak omuz bolgelerinde ağrı yaratabilirler. Bu durum onları spor yapamayacak hale bile getirebilir. Bu durumun onune gecmek icin tavsiye edilen, duşuk ağırlıklarla ve sık tekrarlarla calışmanın surdurulmesidir. Daha sonra kademeli olarak ağırlık arttırılabilir.

Kac dakika egzersiz?
Aletlerin sayısına gore her alette gecirilecek sure de faklıdır. Yurume bandı icin 20-30 dakika, bisiklet icin 15 dakika idealdir. Adale calıştırıcılarda ozellikle de bacak adalelerini calıştıran aletlerde 10 defadan iki set, ust grubu calıştıran aletlerde duşuk ağırlıklarla 10 defadan iki set yapılabilir. Ay yuruyuşu denilen alette ise direnci sıfırdan başlatıp yavaş yavaş artırarak yaklaşık 15 dakikalık egzersizi oneririm. Egzersizin başında ve sonunda vucudu esnetici egzersizler yapmak da son derece faydalıdır. Bunun iki yararını goreceksiniz. Birincisi adale ve tendonlarınızı spora hazırlarsınız. İkincisi ise adele ısısını artırarak konsantrasyonunuzu yukseltirsiniz. Ote yandan aletten alete geciş sırasında bir-iki dakikalık molalar son derece yararlıdır. Cok uzun sureli ara vermekten ise kacınmalısınız.



Spor zayıflatır ama...
Zayıflamak icin spor mutlaka yapılmalıdır. Ancak cok aşırı kilolu olan bir kişiye bilincsiz spor yapmasını oğutlediğiniz takdirde hastanın olumune bile neden olabilirsiniz. Bu nedenle kilo vermede oncelikle yapılması gereken şey doktor kontrolune girmektir. Bir doktor tarafından kişinin metabolizması olculmeli, hormonal değerleri tespit edilmeli ve kilo vermeye başladığı andan itibaren yavaş yavaş kademeli artışlarla spor yapması teşvik edilmelidir. Bu spordaki birinci basamak yuruyuştur. Bu yuruyuşler tabii ki kilonuzun değerlerine gore 45 dakikaya varan dış ortamda ve toprakta yapılmalıdır. Spor salonlarında ise egzersizlere cok daha duşuk zamanlarda ve adetlerde başlanmalıdır. Sure ve adet daha sonra yavaş yavaş artırılmalıdır. Spor sırasında kişilerin kalp ritimlerini ve tansiyonlarını mutlaka kontrol ettirmeleri gerekir. Sağlıklı kişilerin de, normal kiloya sahip olanların da yapacakları egzersiz tiplerine gore kalp ritmlerini ve tansiyonlarını kontrol ettirme zorunlulukları vardır. Aksi taktirde ceşitli sağlık sorunlarının yaşanma ihtimali doğacaktır.