En sık yaşanan hastalıklar arasında bel ağrıları başı cekiyor. Fıtık başta olmak uzere bel ağrılarının pek cok nedeni bulunuyor. Op. Dr. Yılmaz Kılıc, beldeki sorunları anlatıyor....



Bel ağrısı tum dunyada nezle, grip gibi ust solunum yolu enfeksiyonlarından sonra en sık rastlanılan sağlık sorunudur. Ozellikle sanayileşmiş Batı ulkelerinde insanların yarısından fazlasının, hayatları boyunca en az bir kez bel ağrısı sorunu yaşadığını soyleyen Op.Dr. Yılmaz Kılıc, ulkemizde de bel ağrısının yaygın olarak gorulduğunu belirtti. Akut (ani ortaya cıkan) bel ağrısı vakalarının yuzde 80'e yakını 6-8 hafta icinde tedaviye bağlı olmaksızın iyileşirken, bunların yaklaşık yuzde 40'ında bir yıl icinde ikinci atak gelişir. Kronik bel ağrısı olanların yuzde 80'inde bir yıl icinde yeni atak gelişmesi de goruluyor.

ONLEM ALINMASI ŞART
Burada onemli olan, ilk akut atağı onleyebilmek, bel ağrısında kronikleşmeye ve bunu izleyen sakatlığa mani olmak icin ağrıyı başlatan, kronikleştiren faktorleri tanımak ve onlem almaktır. Bu nedenle her insanın belin ne olup ne olmadığını bilmesi ve bel sağlığı icin onlemler alması gerekir. İnsan beli tum omurganın bir parcası olup 5 omurga kemiğinin aralarında 'diskus intervertebralis' isimli yastıklarla ust uste diziliminden oluşur. Bu omurga kolonu, yukarıda sırt omurgaları ile devam ederken aşağıda 'sakrum' adı verilen kemikle birleşerek kalca kemiklerine bağlanır. Omurga kemiğinin ortasındaki kanaldan omurilik gecer ve buradan cıkan sinirler mesane, bağırsak ve bacaklara gitmek icin omurga govdelerinin yan taraflarındaki deliklerden cıkar. Bu kompleks yapı cevresindeki 'sıkı ligament' denilen bağlar ve onunda da etrafındaki kaslarla desteklenir. Boylece bu yapı bizi ayakta tutar ve hareketlerimiz sırasında dengemizi sağlar.

PEK COK SEBEBİ OLABİLİR
İnsanoğlu kuyruksuz olarak iki ayak uzerine duran tek canlıdır ve bunu sağlayan organların başında belimiz gelir. Yapısındaki bozulmalar, yukun ağır gelmesi, kotu kullanım gibi nedenler, doğuştan ya da sonradan olan anatomik bozukluklar bel ağrısına yol acar. Bel kasları ve eklem bağları (ligament) bel ağrısı yapabileceği gibi omurlar arası eklem yuzeylerinin iltihabı (artrit) ve omurlar arası diskler bel ağrısının nedeni olabilir. Bel fıtığı (tip diliyle disk hernisi) omurlar arasında bulunan disklerden biri ya da birkacının yerinden taşarak omurilik ve sinirlere baskı yapmasıdır. Her diskin ortasında yastık gibi yumuşak bir doku vardır; diskin kenarlarıysa bağ dokudan yapılmış sert bir cember şeklindedir. 'Nukleus pulpozus' denilen bu ortadaki yumuşak dokunun zamanla yapısının bozularak eski yumuşaklığını kaybetmesi ile insanlarda bel ağrısı başlar.

FITIK, BASKI YAPIYOR
Daha sonra esnekliğini kaybeden bu doku artan basıncı karşılayamaz ve aynen bir amortisorun patlaması gibi yırtılmış olan sert cemberden dışarı kayar ve en yakınındaki sinir kokune baskı yaparak bel ve bacak ağrısına sebep olur. Bel ağrısının nedeni omurganın ortasındaki kanalın daralması (spinal stenoz) sonucu bir sinirin sıkışması da olabilir; omurga kanalının daralması genellikle yaşlılarda disklerin, eklem yuzeylerinin ve eklem bağlarının aşınması, dejenerasyonu yani halk arasındaki tabirle kireclenmesi sonucu oluşur. Omurganın doğuştan anormallikleri genellikle ağrısızdır; fakat ilerlemiş şekilleri ağrı yapabilir. Bobrek, pankreas, aort ve cinsel organların hastalıklarında da ağrı bele vurabilir.

KANSER BELİRTİSİ OLABİLİR
Ayrıca bel ağrısı kanser, kemik iltihabı ya da nadir eklem iltihapları (artrit) gibi cok ciddi hastalıkların bir belirtisi olabilir. Ancak bu gibi tehlikeli hastalıkların bel ağrısı yapması son derece nadir rastlanılan bir nedendir. Butun bu sebeplere karşın bel ağrısı olanların yuzde 98'inde bel kası, eklem bağı, kemik veya disklerde, omurganın zorlanmasına bağlı gecici bir bozukluk vardır.

STRESİN ETKİSİ
Cağın hastalığı stres de bel ağrısını başlatan ve kronik hale ceviren en onemli nedenlerden birisi olarak on plana cıkmaktadır. Genel olarak bel rahatsızlığı yaşayan insanlarda birtakım risk faktorleri belirlenmiştir. Risk faktorlerinin cok iyi bilinmesi, hastalıkla mucadelede onemlidir