Kalbi besleyen koroner arterlerin ceşitli nedenlerle kalbi besleyememesi sonucu ortaya cıkan tabloya kalp krizi denilmektedir. Angina pektoris veya akut myokard enfarktusu şeklinde ortaya cıkabilir. Arterin daralması nedeniyle, fiziksel aktivite, ruhsal stres veya aşırı soğuk sonucunda kalbin artan oksijen ihtiyacı karşılanamayacağı icin kalp kasında gerekli kasılma olamayacaktır, dolayısıyla da kriz meydana gelecektir. Buluğ cağından 90 yaşına kadar kalp krizi gecirilebilirse de yaş ilerledikce kalp krizine yatkınlık artar..
Enfarkt(us), kan desteğinin kesilmesine bağlı doku olumudur.
Kalp krizi; kandaki kolesterol duzeyinin yukselmesi, sigara, alkol, stres, yuksek tansiyon, şişmanlık, hareketsizlik gibi kontrol edilebilir nedenlerle; yaş, cinsiyet, kalıtım, diabet vs gibi kontrol edilemeyen nedenler sonucu ortaya cıkabilir.
ANGİNA PEKTORİS: Kalp, bir sure gereksiniminden az oksijenle beslenmek, zorunda kalırsa, kişinin soluğunu kesecek kadar şiddetli goğus ağrısı olur, bu ağrıya angina pektoris denir. Ağrı genellikle sternum (goğus kemiği) arkasında hissedilir; kola (ozelikle sol kola), ceneye, epigastriuma (karnın ust orta bolgesine) yayılır.
AKUT MYOKARD ENFARKTUSU: Koroner arterin, arterioskleroza(damar sertliğine) bağlı olarak daralması veya kan pıhtısı ile tıkanması sonucunda bu arterle beslenen kalp kasına giden oksijen yetersiz kalacağından, myokard kası gorevini yerine getiremez; yeterince kanın vucuda pompalanamadığı bu tabloya, akut myokard enfarktusu (AMI) denir.

İlkyardım:
Angina pektoriste:
* Hasta mutlaka hemen dinlen(diril) melidir; yuruyorsa durmalı, oturtulmalı veya
yatırılmalıdır. Mumkunse hareket ettirilmemelidir. Hasta sakinleştirilmelidir.
* Sıkı giysiler gevşetilir.
* Dilaltı nitrogliserin (isordil, 5 mg ) verilir.
* Gerekiyorsa (solunum ve kalp durmuşsa) CPR yapılır.
* Hastaneye goturulur ( mumkun olduğunca az hareket ettirilerek ).

Akut myokard enfarktusunde:
* Hastanın ağrısının ve korkusunun giderilmesi onemlidir
* Hasta sırtustu yatırılır ve hareket ettirilmez,
* Hastanın solunum sıkıntısı varsa, baş yukseltilir
* (Mumkunse oksijen verilir 2 lt/dk gidecek şekilde)
* Mutlaka hastaneye goturulur.
* Gerekiyorsa (solunum ve kalp durmuşsa) CPR yapılır.

** Kalp krizi sonucu gorulen kalp durmalarında, hemen kalp masajı başlatılır ve sağlık kuruluşuna kadar surdurulurse kişinin dondurulme şansı yukselecektir.
**Endişeli hastanın sakinleştirilmesi ve hastanın hareketinin kısıtlanması kalbin yukunun azaltılması acısından onemlidir.
saglikbilgisi.com