Ulseratif Kolit (Colitis Ulcerosa)Ulseratif kolit, kalın bağırsak ic yuzeyinin bilinmeyen nedenlerle kendiliğinden iltihaplanması olarak tarif edilen bir hastalıktır. Kalın bağırsak mukozasının genelikle yuzeyi iltihaplanır, odemli ve ulsere (yara) donuşur ve hafif kanamalı şekilde kendini belli eder. Hastalığın tipik belirtisi kanlı feces, ishal ve karın ağrısıdır. Dışkı yoluyla kan kaybedilmesi, kanamanın yanı sıra şiddetli ishal, kilo kaybı, karın ağrıları ve ateşle ortaya cıkan ulseratif kolit hastalığının mutlaka ciddiye alınması ve tedaviye başlanması gerekir. Aksi halde kalın bağırsak kanserine yakalanma riski artmaktadır. Kalın bağırsak ic yuzeyinin bilinmeyen nedenlerle kendiliğinden iltihaplanması olarak tarif edilen ulseratif kolit, kalın bağırsak yuzeyinde geniş yaraların acılmasına ve bu yaralardan da kan, protein ve diğer değerli vucut salgılarının kaybına yol acıyor.

Genetik yatkınlık ve cevresel faktorlerin etkileri olduğu duşunulur. Bu faktorler arasında en cok tartışılanlar sigara ve alkol kullanımı, aşırı şeker tuketimi, doğum kontrol hapları ve bazı enfeksiyon hastalıklarıdır. Olayın bağışıklık sisteminin henuz cozulemeyen bir bozukluğundan ileri geldiğini savunan bircok bilim adamı vardır. Muhtemelen bağırsak yuzeyinde bağışıklığı sağlayan hucrelerin normalde reaksiyona yol acmayan mikroorganizma veya kimyasal maddelere karşı başlayan reaksiyonlarının aşırılaşması gibi bir durum soz konusu olabilirse de henuz hastalığın sebebi bilinmemektedir.

Kalıtsal mıdır?
Gerek ulseratif kolit gerek Crohn Hastalığı bazı ailelerde sıkca gorulur. Hastaların %20 kadarında birinci derece akrabaları da hastalıktan etkilenir. Buna karşın gunumuze kadar belirlenmiş genetik bir geciş yoktur.

Ulseratif kolit ve kanser riski
Uzun yıllar ulseratif kolit hastalığı olanlar, Kalın Bağırsak Kanseri yonunden risk altındadırlar. Kanser riskini artırması ulseratif kolit hastalığının cok iyi takip edilmesini gerektiriyor. Ulseratif kolitin başlangıcta hastanın sağlam bir kişiye gore biraz daha yuksek bir oranda kalın bağırsak kanseri riski taşımasına neden olduğuna işaret eden bilim adamları, ulseratif kollitin on-onbeş yıl devam etmesini takiben bu risk giderek artar. Bu nedenle ulseratif kolitli hastaların duzenli olarak kolonoskopi ile takip edilmeleri yani bağırsağın ic yuzunun goruntulenmesi anlamına gelen bu yontemle izlenmeleri onemlidir.

Ulseratif kolitin komplikasyonları nelerdir?
Komplikasyonlar bağırsak kanalını ilgilendiriyorsa lokal (bolgesel); bağırsak kanalı dışında diğer organları veya tum vucudu ilgilendiriyorsa sistemik (ekstraintestinal) denir.

Lokal komplikasyonlar
Derin ulserlerden meydana gelen ciddi kanamalar, bağırsak delinmesi, bağırsağın genişlemesi (toksik megakolon, toksik dilatasyon) gerek ulseratif kolit gerekse Crohn Hastalığında gorulen en belirgin lokal komplikasyonlardır. Bu lokal komplikasyonlardan en ciddi olanı toksik megakolondur. Karında, ani olarak gelişen ileri derecede şişme, ateş, kabızlık, ve genel durum bozukluğu bu komplikasyonun habercisidir. İnflamasyonun tum kalın bağırsak duvarını tutması sonucu, kalın bağırsak incelir ve genişler. Her an delinebilir. Bu nedenle acil cerrahi girişim gerekebilir.

Sistemik (ekstraintestinal) komplikasyonlar
Bağırsaklarda gelişen inflamatuvar olaylar sonucu salgınanan maddeler uzak organları da etkiler. Ateş, kilo kaybı, gucsuzluk ve iştah azalması bunların başında gelir. Duşuk oranda olsa bazı hastalarda da eklem, deri, goz ve karaciğer rahatsızlıkları gozlenebilmektedir.

Ulsertif kolit tedavisi
Ulseratif kolitin tedavi seceneğindeki ilk adım ilac tedavisidir. Ancak verilen ilacların miktarı, tedavi gucleri ve kullanma sureleri arttıkca, ağır yan etkilerinin de o oranda artacağına dikkat ceken uzmanlar, şu uyarılarda bulunuyor:


“Orneğin, kortizonun yan etkilerine bağlı olarak, şeker hastalığı, mide ulseri delinmesi, yuksek tansiyon, katarakt, kas incelmesi, kemik erimesi, pankreas iltihaplanması gibi olumcul yan etkiler gelişebilir. Hastaların kendilerine verilen tum ilacların yan etkilerini onceden bilmeye ve istedikleri anda ilac tedavisini terk etmeye, ilac tedavisinin alternatifleri konusunda bilgi edinmeye hakları vardır. Bu nedenle de hastaların ancak belirli surelerle bu ilacları kullanmaları ve eğer cevap alınamıyorsa yine uygun bir sure organ nakli yapıldığında da kullanılan bağışıklığı baskılayıcı ilaclara gecilmesi doğru olur. Eğer yine cevap alınamaz ise, bu hastaların cerrahi olarak tedavi edilmeleri gereklidir. Ayrıca bu ilacları kullanan kişilerde bobrek yetmezliği gelişme ihtimali olduğu da unutulmamalıdır. Hastalar, ilacların tum yan etkilerini ve potansiyel risklerini kendilerine bu ilacları veren hekimlerle mutlaka ve tum detayları ile acık acık tartışmalıdırlar.“

Dikkat! Değerli okuyucu, buradaki bilgiler genel bilgilerdir. Size en doğru bilgiyi verecek olan hekiminizdir. Unutmayınız ki, hastalık yoktur hasta vardır. Hastalık insandan insana farklı seyir gosterebilmektedir. Bunedenle mutlaka hekime gidilmeli, hekim kontrol ve onerileri doğrultusunda hareket edilmelidir. Teşhisi koyacak olan ancak ve ancak hekimdi