​


Beyin Yorgunluğunuz Kalmayacak...

Yorulan bir beyin ceşitli tehlikelere işarettir.

Doc. Dr. Serdar Dağ sizler icin yorulan beyne arşı en iyi formuller neler, tatilde dinlenir mi, en iyi beyin dinlenmesi hangi muzikle olur butun soruları yanıtladı.


Soru: Yorulan beyni dinlendirmenin en iyi formulu nedir?

Yanıt: Dunyanın geldiği bugunku konum calışma koşullarını cok değiştirmiştir. Gecen yuzyıllarda, bedeni daha fazla kullanarak calışma on plandayken, gunumuzun calışma koşullarından dolayı,beynimizi daha fazla yormakta ve yıpratmaktayız. Ozellikle metropolitan şehirlerde, bedenimizi kullanmaz hale geldik. Arabayla işe gidip gelme, trafik, hava kirliliği, duzensiz beslenme, iş stresi…vs, hareketsiz bedenimize eklenince beynimiz daha kolay yorulmakta ve yıpranmaktadır.

Kural olarak herhangi bir ortamdan zarar goruyorsak oncelikle o ortamdan uzaklaşmak gerekir. Yorulan beynimizin de daha fazla yıpranmasını onlemek ve dinlendirmek icin, en iyi formul, zaman zaman iş ortamından uzaklaşmak yani tatile cıkmaktır .Tatil suresince spor yapmak, mumkun olduğunca acık havada bulunmak ve iş ortamını duşunmemek, varsa hobilerle ilgilenmek daha zinde olmamızı sağlar.


Soru: Beyin tatilde dinlenir mi?

Yanıt: Beyin ancak amaca uygun tatil yapılırsa dinlenir. Bazen tatil suresince ertelenen işler yapılmaya calışılır. Bu durum, sadece bir işten diğerine beynimizi yonlendirmek ve beyni daha fazla yormaktır. Bilgisayarda biriken mailleri hafıza dolduğu zaman nasıl temizlemek zorundaysak, tatili sadece iş ortamından uzaklaşmak olarak algılamayıp, bu sureyi beynimizi işgal eden olumsuz duşunceleri, iş takıntılarını temizleyecek şekilde değerlendirmeliyiz.


Soru: Yaz tatillerinde işlerden kurtulup, deniz ve guneş beynin dinlenmesi icin iyi bir yontem mi?

Yanıt: İnsanın ruh yapısı mevsimlerle yakından ilgilidir. Guneşli havalarda insana mutluluk ve heyecan veren maddeler daha fazla salgılanır. Yoğun ve stresli iş temposundan sonra cıkılan tatil de guneşle denizin bir arada olması,beynin dinlenmesi icin bulunmaz bir fırsattır. Yuzmek, insan bedenine cok faydalı bir spordur. Bunun yanında deniz suyu ozellikle guneş ışınlarıyla birleşince bir cok hastalığa karşı koruyucu etki gosterdiği gibi bazı hastalıkların tedavisine de yardımcı olur. Orneğin deniz suyunun sinuzitli hastaları burun akıntısı yaparak rahatlattığı herkes tarafından bilinir.

Deniz ve guneş ikilisi sayesinde salgılanan hormonlar, insana huzur verir, seks durtusunu arttırır, duygusal heyecanı doruk noktasına cıkarır. Boyle bir ortamda zaten, iş akla gelmez ve boylece beynimiz, olumsuz duşuncelerden temizlenir.


Soru: Butun yıl yoğun calışan,iş dunyasının icindeki insanlara nasıl bir tatil oneririz?

Yanıt: İş dunyasının yoğun temposuna kendini kaptırarak yıl boyu calışan insanlarda, beynin kapasitesinin uzerinde zorlanmasına bağlı olarak yorulmasının yanında aynı zamanda yıpranır. Bazen bu durum depresif ruh hali, uykusuzluk, isteksizlik, panik atak, aşırı sinirlilik ve her şeyi kafaya takma gibi hastalık belirtilerine sebep olur. İyi bir tatil beyni dinlendirdiği gibi bozulan ruh hali de duzeltir.


Soru: İnsan beynini basit yontemlerle daha verimli calıştırmanın ve bir konuya maksimum odaklanmanın yolları var mıdır?

Yanıt: Beynin oğrenme kapasitesi sınırsızdır. Bu kadar zorlanması karşın, beynin henuz cok az bir kısmını kullanabilmekteyiz. Beyni verimli kullanmak icin kullanabildiğimiz sınırlı kapasiteyi luzumsuz işgal etmememiz gerekir. Duzenli ve doğru beslenme, spor yapma, stresten uzak durma, konsantre olunan iş yapılırken belli aralıklarla dinlenme, bol bol kitap okuma ile beyin daha verimli calışır.


Soru: Vucut geliştirmek icin yapılan egzersiz ve sporlar beynin dinlenmesine yardımcı mıdır?

Yanıt: Spor yapmak bedenimiz icin şarttır. Spor beyni dinlendirir, kan akımını arttırır,beynin beslenmesini duzenler. Fakat ağır spor yapmak doğru değildir. Vucudumuz icin en kolay yapılabilecek spor duzenli ve tempolu yurumektir. Vucut geliştirmek icin yapılan ağır tempolu sporların beyin acısından bazen zararları olur.Fazla efor sarf etmek ve vucuda ağırlıklarla zorlamak kan basıncı aşırı arttırabilir. Buda beyin kanamalarına sebep olabilir. Ayrıca vucut geliştirmek icin alınan bazı ilacların ve hormonların,beyin ve sinir sistemine olumsuz etkileri vardır.


Soru: Beyni dinlendirmek icin en iyi muzik mutlaka klasik mi,rock yada pop dinleyerek beyin ekstramı yorulur?

Yanıt: Muzik ruhun gıdasıdır. Muzik ezgileri beyinde salgıladığı maddeler sayesinde ruh yapısını değiştirir. Hic bir meyhanede oyun havası dinlenmez, cunku meyhane genelde dert ve kederli insanların icmeye gittiği yerdir. Son yıllarda bazı muzik makamlarının bazı ruh hastalıklarını tedavi ettiği, depresyonu ve panik atağı iyileştirdiği yonde ciddi yurtdışı kurumlarında calışmalar vardır.

Ozellikle klasik batı muziği ve klasik Turk muziğinin bazı makamları beyni dinlendirir,konsantrasyonu arttırır, bilgi detoksu yapar Rock ve pop gibi muzikler genellikle yuksek sesle dinlenen tempolu muziklerdir. Coşkuya sebep olurlar ve daha cok yorarlar.


Soru: Kitap okumak, santrac oynamak,bulmaca cozmek gibi klasik tavsiyeler dışında beyin uzerinde etkili oneriler var mıdır?

Yanıt: Tabi klasik tavsiyeleri yapmak masrafsız ve kolaydır. Beyni geliştirmek icin yapılabileceklerin yaşı ve sınırı yoktur.Beyni geliştiren en onemli olaylardan birisi okuduğunu uygulamaktır yani deney yapmak ve gezmektir.Ozellikle cocuk cağında yetenek testi yaptırılmalı ve yeteneğe gore mutlaka eğitim aldırılması ve bu eğitimin okul derslerine paralel goturulmesi ileride zekanın maksimum kullanılmasını sağladığı gibi beynin yıpranmasını geciktirir. Zaman zaman mutlaka besinsel ve zihinsel detoks yapılmalıdır.

Turk insanı genellikle sağlık sorunu yaşamadan kontrol icin doktora gitmez; Belli yaştan sonra duzenli doktor kontrolu beyni etkileyebilecek Hipertansiyon, şeker, damar sertliği, yuksek kolesterol gibi haslıkların erken tanısını ve tedavisini sağlar.


Soru: İş dunyasında cok yoğun calışan ust duzey yoneticilerin kuzey kutbuna giderek bembeyaz ortamda birkac saat dinlenerek beyinlerini dinlendirdiklerini duydum, bu gercekten etkili bir yontem mi?

Yanıt: Bu detoks tatili etkili fakat masraflı bir yontemdir.Beyin gelişmiş bir bilgisayardır gozun gorduğu nesneleri beyin şekillendirir ve yorumlar bedenin tepkisini buna gore ayarlar. Bu bir efordur. Yani insan oturup cevreye bakarakta yorulur.Uyanıklık budur.Fakat bembeyaz ucsuz bucaksız kutup ortamlarında gorulecek bir şey olmadığı icin beyin dinlenir. Kutba gitmek zaten bir tatil programıdır.


Soru: İki yıldır sınavlara hazırlanan cocuklar sınav bitiminden hemen sonra sizce defteri kitabı birkac ay kapatmalı mı?

Yanıt: Dunya nufusunun hızla coğalması kısıtlı kontenjanı olan okullara talebin artmasına neden olmuştur.Ulkemizde oğrenciler ne yazık ki programlanmamış robot gibi aşırı calışarak sınavlara hazırlanmaktadırlar.İlerde secilecek meslek gruplarına karşı yeteneği olup olmaması goz ardı edilmektedir.Sınava hazırlanan oğrenciler zaman azlığından dolayı beyni dinlendirilecek ve rahatlatacak,spor,muzik…gibi sosyal faaliyetlerden yoksun kalmaktadırlar.Sınavı bitmesi yoğun calışma temposundan cıkan oğrenciler icin buyuk rahatlıktır.Sınav sonrasında ders kitapları mutlaka birkac ay kapatılmalıdır.

İnsan beyni ozellikle cocukluk ve ergenlik donemlerinde daha cabuk oğrenir.Derse ara verilen donemde okunan romanlar, hobilere uygun yapılan işler spor yapmak,mumkunse tatile cıkmak beyni dinlendirdiği gibi gelişimine de yardımcı olur.Aslında matematik, Turkce, fen bilgisi… gibi derslere onem vermek beynin sadece sol tarafını geliştirir. Beynin sağ tarafını ise spor, kitap okuma, tiyatro…gibi sosyal faaliyetler geliştirir.

Gecmiş yuzyıldaki dahilere bakıldığı zaman bu kişilerin bilerek veya bilmeyerek beyinlerinin her iki taraflarını geliştirdiklerini goruruz. Sadece beynin sol tarafını geliştirmek,beynin olaylar karşısında duşunme kabiliyetini azaltır, ezberci yapar. Bu yuzden sınavlara hazırlanırken ana dersleri aksatmayacak şekilde sosyal faaliyetlerde bulunmak sınav başarısını olumlu etkilediği gibi, sınav sonucunda oluşan beyin yorgunluğunu ve tahribatını en aza indirir.


Tatilde beyin nasıl dinlendirilir?


1. Tatil de iş ile olan irtibat mumkun olduğunca kesilmelidir.

2. Tatil zamanlarının bahar ve yaz aylarında olması beyni, mevsimleri etkisi ile yukselen hormonlardan dolayı olumlu etkiler.

3. Eğer kış tatili tercih ediliyorsa en iyi dinlenme yolu dag sporlarıdır. Beyaz kar ortamı beyni stresten arındırır.

4. Tatil boyunca mutlaka yurume, yuzme…gibi sporlar yapılmalıdır. Cunku bedensel aktiviteler beynin dinlenmesini saglar.

5. Beslenmeye dikkat etmeli tum yenilmek istenen yiyecekleri tatil suresince yemeye calışılmamalı. Ağır hayvansal gıdalar yerine bitkisel sebze ve meyve ağırlıklı beslenmek gerekir. Tatil de sıkca yenen ızgaranın tek oğunde yenilmesi gerekir. Alkol tuketiminin sınırlı olması gerekir.

6. Bu kısa sure icinde rahat ortamın ve hormonlarında etkisi ile olan aşklarda kacınmak gerekir. Cunku aşk beyni yorar ve takıntıya sebep olabilir.