Dumansız hayat başladı...
Sigara yasağı resmen yururluğe girdi.
İşte 10 soruda sigara yasağı...
Yasakla ilgili her şey...

Sigara tiryakileri dikkat...
Eğer bu yasayı fırsat bilip sigarayı bırakmaya niyetiniz yoksa zor gunler sizi bekliyor. Bu yazıyı okuyun!

Turkiye genelinde kahvehaneler, barlar, kafeler, restoranlar ve eğlence mekanları dahil, halkın ortak kullandığı tum kapalı alanları kapsayan genişletilmiş sigara yasağı gece 24.00'ten sonra yururluğe girdi. Kapalı mekÂnlarda tutun ve tutun mamulleri kullanılması durumunda kişilere 2009 yılı icin idari para cezası olarak 69 TL uygulanacak.

Kapsamlı yasak başladı. Artık ozel odası olanlar dahil tum işyerlerinde, sigara tamamen yasak. İceride sigara yasak diye calışanların iki de bir bahceye cıkma ozgurluğu yok. Patron ya da amir, işgucu kaybı olmasın diye sınırlama getirebilir. Bu da kanunda 'yemek saati ve iş molaları' olarak geciyor...

İŞTE 10 SORUDA YENİ SİGARA YASAĞI UYGULAMASI

1. Yasa, 'Kapalı alanların tamamında sigara icilmeyecek' diyor. Eskiden bu kapalı alanlarda oluşturulmuş olan sigara icme odaları ne olacak? Bu buyuk yasak restoran, cafe gibi mekanların tum bolumlerini de kapsıyor mu?
Evet kapsıyor. Eskiden oluşturulmuş her turlu sigara icme alanı 19 Temmuz 2008 tarihi itibarıyla kapatılacak. Yasa restoran, cafe, bar gibi mekanlarda da tutun urunleri tuketimini tamamen yasaklıyor.

TATİLE GİDENLER NE YAPACAK? OTEL ODASINDA İCİLECEK Mİ?

KOMPARTIMANDA YASAK, OTEL ODASINDA İZNE BAĞLI

2. Toplu taşıma araclarında sigara icilmesi yasak. Ama mesela trende yataklı vagon yolcuları kendi ozel odalarında sigara icebilir mi? Ya da tatile gidenler otel odasında sigara icemez mi?
Kanun gereği demiryolu toplu taşıma araclarında da ozel vagonlar dahil hicbir alanda tutun ve tutun urunleri artık tuketilemez. Ancak otellerdeki ozel muşteri odasında otelce bir yasak yoksa sigara icilebilir. Bu odalarda standartlara uygun havalandırma tertibatı bulunacak ve tahsis edilen bu odaların mumkun olduğunca aynı kat, koridor gibi mustakil ve tecrit edilebilir ayrı bolumlerde yer alması sağlanacak.

İŞYERLERİNDE DURUM NE OLACAK? *** *** BAHCEYE CIKMAK MUMKUN MU?

OFİSTE YANGIN MERDİVENİ BİLE YASAK KAPSAMINDA

3. İşyerlerinde durum ne?.. Calışanlar iş yerlerinin balkonları ya da yangın merdivenlerinde sigara icebilr mi?
Hayır icemez. Calışma ortamlarının yangın merdivenlerinde, balkonlarında, merdiven boşluklarında ya da iki binayı birbirine bağlayan koridorlarında sigara ve tutun urunleri kullanılamayacak. Calışanların tumu artık sigaralarını bina dışına cıkarak icecek...

TİRYAKİ ELEMANA PATRON TASARRUFU

4. İşyerinde sigara yasaklanınca calışanların sık sık dışarı cıkması gerekecek. Bu durumda işveren bunu işgucu kaybı olarak gorup calışanlara bir yaptırım uygulayabilir mi?.. Ya da işveren, bir elemanını sigarayı bırakamadığı icin, tazminatsız işten cıkarma hakkına sahip olabilir mi?
Evet işveren calışanlarına ceşitli yaptırımlar uygulayabilir. Calışan, sigara icmek icin surekli işinden uzaklaştığı takdirde, işveren bu durumu işgucu kaybı olarak gorebilecektir. Bu durumda sigara icen calışanların 'zorunlu aralar' olarak adlandırılmış olan cay molaları ve yemek saatini sigara icmek icin kullanması uygun olabilir. Yeni kanun yasakcı değil aksine korumacı bir yaklaşımla duzenlendi. Bu kanun kişileri sigaranın zararlarından, tanıtım ve teşvik kampanyalarından koruyucu tedbirleri almak ve herkesin temiz hava solumasını sağlamak icin hazırlandı. Dolayısıyla bir calışanın boyle bir suiistimale gitmememesi işini aksatacak kadar sigara icmememesi beklenir. Boyle bir durum olması halinde Anayasa, İnsan Hakları ve İş Mevzuatı cercevesinde hukuki değerlendirme yapılır.

PARA CEZALARI NASIL OLACAK?

İZMARİTİ YERE ATANA DA CEZA GELİYOR

5. Yeni yasa ile izmaritleri yere atmak da yasaklandı. Calışanlar işyerlerinin dışında sigara ictiklerinde oraya izmaritler icin gerekli cop kutusu koyma sorumluluğu kime ait. Cop kutusu olmadığı icin izmarit yere atılırsa kim suclu olacak?

İşyerlerinin dışına izmarit icin gerekli cop kutusu koyma gorevi, alan mustakil ise (bahce vb.) işyeri sorumluluğunda. Değilse bağlı bulunduğu belediyeye ait. Kanun gereği, tutun urunleri ile ilgili izmarit, paket, ağızlık, kağıt ve benzeri atıkları cevreye attığı takdirde kişiye Kabahatler Kanununun 41 inci maddesi gereği 25 TL idari para cezası uygulanacak.

YA ELEKTRONİK SİGARALAR?

6. Sigara bırakmak isteyenlere, yardımcı olduğu iddia edilen elektronik sigaralar kapalı alanlarda serbest mi?
Hayır. Cunku nikotin iceren bu cihazlar ve kartuşlarının, alım yolu ile dozu dikkate alındığında, yuksek dozda bağımlılık yapma riski taşımaktadır. Sağlık Bakanlığı bu urunlerin kullanımını da yasakladı.

TİRYAKİLERE DUŞMAN MUAMELESİ Mİ?

7. Bu yeni yasa sigarayı bırakmayanları duşman olarak mı goruyor. Tum cabasına karşın sigarayı bırakamamış kişiler şimdi ne yapacak?
Sigarayı bırakma konusunda başarılı olamamış vatandaşlar, yeni kanunla kapalı alanlarında sigara icilmesi yasaklanan mekanlar dışında sigarasını icebilecek. Kanunun amacı sigara icenleri sıkıntıya sokmak değil, icmeyenleri sigaranın olumcul butun etkilerinden tamamıyla korumaktır.

PARA CEZASI 500 TL'DEN BAŞLIYOR

8. Restoran, cafe, bar işletenlere, yasağı surekli tekrarlamaları halinde uygulanacak farklı ceza sistemleri var mı?
İşletmeyi muhurleme ya da daha yuksek para cezası gibi...
Kanuna aykırı hareket eden işletme sorumluları ya da şirketler hakkında 500 TL den 5.000 TL'ye kadar (muşteri ya da calışan sayısına bağlı olarak) idari para cezası uygulanır. Başka bir cezai uygulama yoktur. Ancak kanun gereği uygulanabilecek cezalar yalnız para cezalarından ibaret değildir. Orneğin kanunla kendilerine yuklenen gorevi yerine getirmeyen kamu gorevlileri hakkında, tabi oldukları mevzuatta yer alan disiplin hukumleri uygulanacak olup kucuklere sigara satanlara da 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilir.

9. Cezaları kimler kesebilecek?
Kanuna gore yetkili kılınan kamu gorevlileri, kolluk kuvvetleri, belediye zabıtaları, TAPDK, belediye encumeni, mahalli mulki amir ceza verebilir. Vatandaşlar ceza icin yetkili kamu gorevlisi, belediye zabıta gorevlileri, polis ve jandarma ile cezalar konusunda muhatap olacaktır. İşletmeler ise işletme izni veren kurum, belediye encumeni ve mahalli mulki amirine karşı sorumlu olacak.

10. Yasal uyarı yazılarında yer alan 'Şikayet icin:' ibaresinden sonraki boşluğa ne yazılacak? Bu uyarı eğer bulunmuyorsa ne yapmalı?
Yasal uyarı yazılarının bulunduğu yerde tutun urunu tuketilmesi halinde idari yaptırım uygulanması icin başvurulacak kişi veya kurumun adı ve telefonu acıkca yazılacak. Bu uyarıyı asmayanlara ayrıca zabıta cezası kesilecek. Uyarılara rağmen buna uymayanlarla ilgili yasal işlem yapılacak.

ALIŞVERİŞ MERKEZLERİNDE DURUM NE OLACAK?

Butun kafeleri dışarı taşımaya calışıyoruz
19 Temmuz'da başlayacak kapalı mekanlarda sigara yasağının alışveriş merkezlerini mutlaka etkileyeceğine dikkat ceken Jones Lang Laselle Turkiye Başkanı Avi Alkaş, gecen yıl yasağın ilk uygulanmaya başladığı gunlerde yuzde 50'ye varan ciro kayıpları yaşandığını hatırlatarak, 'Muhakkak yine bir duşuş yaşanacak. Tabii uzun vadede kamu sağlığının daha onemli olduğunu duşunuyoruz. AVM'lerdeki butun kafeleri dışarı taşımaya calışıyoruz. Bu yasak, bizim butun mağaza yerleşim planlarımızı değiştirdi. Eskiden merdiven altlarına bile kafe koyardık. Artık boyle bir şey mumkun değil' diye konuştu.

Yasakla birlikte; kahvehane, kafeterya, birahane, nargile icilen mekÂnlar, dernek ve vakıflara ait lokaller gibi eğlence hizmeti verilen işletmeler ve lokantalar dÂhil kamu ve ozel hukuk kişilerine ait tum binaların kapalı alanlarında; taksi hizmeti verenler dÂhil olmak uzere karayolu, demiryolu, denizyolu ve havayolu toplu taşıma araclarında; ozel eğitim ve oğretim kurumları dÂhil olmak uzere ilk ve orta oğrenim kurumları ile okul oncesi eğitim kurumlarının, dershanelerin, kultur ve sosyal hizmet binalarının kapalı alanları ile birlikte acık alanlarında; apartmanların merdivenleri veya asansoru gibi kapalı ortak kullanım alanlarında tutun ve tutun urunleri tuketilemeyecek.

Tutun urunu tuketilebilecek yerler ise şoyle:

- Kahvehane, kafeterya, birahane, nargile icilen mekÂnlar, dernek ve vakıflara ait lokaller gibi eğlence hizmeti verilen işletmeler ve lokantalar dÂhil kamu ve ozel hukuk kişilerine ait tum binaların acık alanları.
- İkamete mahsus evler.
- Yaşlı bakım evlerinin, ruh ve sinir hastalarının yatarak tedavi gorduğu birimlerin, ceza infaz kurumlarının, şehirlerarası veya uluslararası guzergahlarda yolcu taşıyan denizyolu araclarının guvertelerinin yuzde 10'u. (Bu alanlara 18 yaşından kucukler giremeyecek)
- Acık havada yapılan her turlu spor, kultur, sanat ve eğlence faaliyetlerinin yapıldığı tesislerde toplam seyir alanının yuzde 50'si.
- Otelcilik hizmeti verilen işletmelerin tutun urunleri tuketen muşterilerin konaklamasına tahsis edilmiş odalar.

UYGULANACAK CEZALAR

Kapalı mekÂnlarda tutun ve tutun mamulleri kullanılması durumunda kişilere 2009 yılı icin idari para cezası olarak 69 TL uygulanacak.

Yasakların uygulanması ve tedbirlerin alınması ile ilgili yukumluluklerini yerine getirmeyen işletme sorumluları, işletme izni veren kurum tarafından yazılı olarak uyarılacak.

Uyarıya rağmen verilen surede yukumluluklerini yerine getirmeyenler, belediye sınırları icinde belediye encumeni, belediye sınırları dışında mahalli mulki amir tarafından 560 TL'den 5 bin 600 TL'ye kadar idarî para cezası ile cezalandırılacak