Goz kuruluğuna dikkat

Erzincan Kızılay Tıp Merkezi'nde gorevli Opr. Dr. Hakan Ozkan, insanların zaman zaman ceşitli goz hastalıklarına maruz kaldığını belirterek, bunlardan en onemlilerinden birinin "goz kuruluğu" olduğunu soyledi.

İnsanın en onemli organlarından birinin goz olduğunu ifade eden Opr. Dr. Hakan Ozkan, gunumuzde ozellikle uzun sure bilgisayar karşısında calışan ve surekli klimalı ortamlarda bulunan kişilerde goz kuruluğu meydana geldiğini kaydetti. Ozkan, gozlerde kızarma kanlanma ya da goz yaşarması belirtileriyle ortaya cıkan ve gozlerin yeterince gozyaşı salgılayamaması durumu olan goz kuruluğunu onlemenin mumkun olduğunu dile getirdi. Gozun, gozyaşıyla surekli yıkandığını anlatan Opr. Dr. Ozkan, şunları soyledi:
"Yavaş ve sabit hızda uretilen gozyaşı, gozun nemli ve rahat kalmasını sağlar. Bazen gozyaşı yeterli miktarda uretilemez. Bazen de gozyaşı kalitesi bozularak gozu rahat ve nemli tutabilecek durumdan uzak kalır. Bu durum, "kuru goz" olarak bilinir. Gozumuzun sağlıklı olarak işlevini yerine getirebilmesi icin gozyaşı, hayati onem taşıyan bir sıvıdır. Gozun yuzeyini yıkayıp temizleyen gozyaşı, gozun dış yuzeyindeki hucrelerin de yenilenmesini sağlar. Gozyaşı, goze kacan maddelerin dışarı atılmasına da yardımcı olur. Goz yuzeyinin her zaman kaygan ve nemli olması sağlayan gozyaşı hem gorme kalitesini artırır hem de gozyaşının icerdiği doğal antibiyotikle enfeksiyonlara karşı dayanıklılık sağlar. Refleks gozyaşı sadece acı, yaralanma veya duygusal durumlarda salınır ve goz yuzeyinin durulmasına yardım eder. Kuru bir gozde aşırı sulanma olması anormal gozukmektedir. Fakat gozde kayganlığı sağlayacak gozyaşı yoksa goz rahatsız olur ve uyarılır. Boylece aşırı gozyaşı salgısı meydana gelir ve bunu gozun drenaj sistemi kaldıramadığı icin gozden dışa akarak gozun sulanmasına neden olur."
Gozyaşını oluşturan bileşenlerin yeterli miktarda uretilmemesi ya da bir bileşenin eksik olmasının goz yuzeyi uzerinde kuru noktaların oluşmasına neden olduğunu vurgulayan Dr. Ozkan, "Bu durumda da goz ile goz kapağı arasında surekli bir surtunme meydana gelir. Eğer gozyaşı olmasaydı, goz kapaklarının sağlıklı acılıp kapanması bile mumkun olmazdı. Goz kuruluğu hastalığının belirtileri arasında; batma, goz icinde yabancı cisim hissi, capaklanma, akıntı, kapakların birbirine yapışması, kızarıklık, kaşınma, yanma, gozlerde devamlı veya aralıklı sulanma, ışığa hassasiyet, gozlerde ağrı veya hassasiyet, goz kapağı iltihabı, gozlerde yorgunluk hissi sayılabilir. Yuksek yerler, guneşli, kuru, ruzgarlı havalar, ısıtıcı ve klimalar gozyaşının buharlaşmasını arttırır ve goz yuzeyini kurutur. Goz kırpmada azalma, gozyaşının goz yuzeyine yayılarak kayganlığının sağlanması goz kırpmayla sağlanır. Goz kırpmayla gozyaşı, gozyaşını boşaltan kanallara doğru itilir, burun ve boğaza gider. Goz kırpmanın azaldığı bilgisayar kullanımı, televizyon izleme, kitap okuma gibi aktivitelerde kuruluk şikayetleri artar" dedi.
Gozyaşı uretiminin başta yaşlanma olmak uzere ceşitli nedenlerden dolayı azaldığına dikkati ceken Ozkan, "65 yaşında devamlı gozyaşı uretimi, 18 yaşına gore yuzde 60 oranında azalır. Goz yuzeyini kaygan ve nemli tutmak icin devamlı salınması gereken gozyaşı uretiminin azalması, refleks gozyaşının artmasına sebep olur ve sulanma meydana gelir. Ozellikle 40 yaş uzerindeki bayanlarda izlenen hormonal değişiklikler (menapoz), kontakt lens kullanımı ve dekonjestanlar, antihistaminler, diuretikler, kalp ve ulser ilacları ile antidepresan ilaclar da gozyaşı uretiminde azalmaya neden olur" şeklinde konuştu.
Kuru goz tanısının goz hekimi tarafından biomikroskopik muayeneyle rahatlıkla konulabileceğine işaret eden Ozkan, "Gerek duyulursa gozyaşı uretimini olcen testler yapılır. Gozyaşı kırılma zamanı kontrol edilebilir. 'Schirmer Testi' ile alt gozkapağı ic yuzune yerleştirilen bir filtre kağıdıyla gozyaşının yeterli olup olmadığı değerlendirilebilir" diye konuştu.
"Kuru goz" tedavisinin ne şekilde yapılabileceği konusunda da bilgi veren Dr. Hakan Ozkan, şoyle devam etti:
"Gozyaşı da diğer sıvılar gibi buharlaşma ozelliğine sahiptir. Buharlaşmayı engellemek icin ortamı nemli tutmak faydalı olabilir. Bu amacla kışın iceriyi ısıtmak icin kullandığımız kalorifer veya sobanın uzerine bir kap icerisinde su koymakla odanın nemli kalması sağlanabilir. Kuru gozu olan bir kişi sıcak oda, sigara veya ruzgarlı ortamdan kendini korumalıdır. Kuru gozu olan bazı insanlar, sabah kalktıklarında gozlerinin zor acıldığından bahsedebilirler. Bu durum, yatarken suni gozyaşı kremiyle ya da yoğun gozyaşı kullanmakla tedavi edilebilir. Rahatlamak icin yeterli olan en az krem miktarı kullanılmalıdır. Cunku fazla krem goruntude bulanıklığa neden olabilir. Gozyaşı damlaları, gozyaşı drenajını engellenmesi, doğal gozyaşının takviyesini ve birikmesini sağlar. Bunun icin damla ve jel preparatları kullanılmaktadır. Ozellikle şiddetli kuruluk durumlarında gozyaşını boşaltan kanalların tıkanması, tıkac kullanılması ve cerrahi gibi ceşitli yontemlerle olabilir."