Aşırı Kullanım Yaralanmaları
.
Gulle atıcılarında aşırı kullanım yaralanmaları sık olur. Modern sporlarda antremana olan talep aşırı kullanıma bağlı yaralanmalara neden almaktadır.Yuksek miktarda sıkı calışma dayanıklılığı ve gucu arttırırken,tekniklerin cok sayıda tekrarıda yetenekleri arttırmaktadır.Spor antremanları ve yarışmalar profosyonellik eğilimi ile yoğunluk kazanmıştırOrneğin bir cok klubun sporcusu kendilerinden onceki jenerasyon 30-40 kilometre kışarken,sdert zeminde haftada 50-110 kilometre koşmaktadır.Saha oyunları atletleri 130 kg ustundeki ağırlıklarla eğtilmekte ve buda yaralanmalara neden olmaktadır.Genellikle genc olan yuzuculer gunde birkac saat antreman yapmaktadırlar. Fiziksel mekanik ve mental stres bircok genc insanda sporu erken bırakma kararına yol acmaktadır.
Aşırı kullanım yaralanması nedenleri
*Cok fazla yuk
*Hatalı teknik veya postur
*Hatalı veya kotu kalite ekipman
*Uygunsuz postur veya anatomi
YUK
Uygun antreman yuku bir atletin bir gunde yapabileceği antremandır.Fakat ideal veya guvenli antreman yukunun net bir tanımı yoktur.Kademeli vey a devamlı antreman guvenlik kadar ,atletin adelevi gelişimindede etkilidir.Gunumuz sporlarında kazanan değil starta ulaşan en iyi atlettir.
Atletlerdeki yaralanmanın tanısı ve tedavisinde antreman oykusu esastır.
Aşırı kullanım yaralanmaları antreman kampı,yeni tekniklerle calışmak veya aşırı calışrıran antrenorler gibi alışılmadık yukten kaynaklanmaktadır.Ayrıca basitce bir uzun dinlenme periyodu sonrasında normal antremanlara donme bile yaralanmak icin yeterlidir.Tıbbi rekabilitasyonun "aşamalı dayanıklılık eksersiz kuralı" formda lokomotor olan kişilerde uygulanır.
Aşamalı dayanıklılık eksersizi-antreman ve rehabilitasyon icin
*Eksersizin yoğunluğu kademeli olarak arttırılırTHERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi
*Yuk yavaşca arttırılır.
(Eksersize yoğun bir şekilde başlamak ve yuku cok hızlı arttırmak yerine)

Bisikletin selesi ve gidonu ayarlanabilmelidir.
TEKNıK
Sporcular icin teknik onemlidir.Aksiyon olarak,daha iyi teknik,daha az yaralanma (ve daha iyi performans demektir)Bu nedenle doktorun rolu antrenorluğr kadar uzanamıyorsada en azından yaralanmış sporcuyu yetkin bir antrenore gondererek yaralanmayı acığa kavuşturmalı ve yaralanmanın tekrarlanmasını onlemelidir.
POSTUR
Postur harekete bağlı yaralanmanın altında yatan anahtar faktordur ve endustriyel tıpta uzun suredir bilinmektedir.Sıklıkla atletlerin anatomileri ile yaptıkları sporun gerekleri arasında catışma vardır.Koşularda belirli bacak dizilimi ve hareket modelleri yaralanmayı kolaylaştırabilir.Bu gibi yaralanmaların tanınması ,duzeltilmelerinin ilac fizyoterapiden cok ,koşu tekniğinin ayarlanması ile mumkun olacağından onemlidir.
EKıPMAN THERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi
Ekipmanlar bircok aşırı kullanım yaralanmalarına yol acarlar.Bu yaralanmalar yanlış rakete bağlı kol yaralanmalarından ,ayakkabıya bağlı su toplanmasına kadar uzanır.Ekipman ureticileride spor hekimlerinden cok farklı duşunmemektedir.

Aşırı kullanım yaralanmasının onlenmesi:
*Hatalı tekniğin veya posturun saptanması ve duzeltilmesi
*Ekipmanların uygunluğunun kontrol edilmesi
*Uygulama yoğunluğuve suresinin aşamalı olarak arttırılması
FAKTORLERıN BıRLEŞıMı
Bu faktorler yuk -teknik,postur ve ekipman ağrıya neden olacak şekilde bir araya gelebilir ve tedavi esnasında sinerjik olarak uyarlanabilirler.Orneğin bir bisiklet yarışcısının dizindeki ağrı alcak seseli bisiklet kullanımı ile lgili olabilir.Selenin yukseltilmesi
Quadriceps yukunu dengeleyerek pedallar yuklenmeyi duzeltir.Benzer şeyler bisiklet yarışcılarında sık gorulen bel ağrıları cinde gecerlidir.Selenin yukarı veya aşağı ayarlanması semptomları duzeltir.
AŞIRI KULLANIM YARALANMASININ TıPLERı


KEMıK
Kemikler stres kırıklarından etkilenir.Stres kırıkları eksersizle ilgili lokalize "Kreşento" tipinde ağrı oykusu ile tanınır.Başlangıcta direk grafiler normaldir.Fakat teropatik ultrasona ağrılı yanıt tanı koyucudur.Stres kırıklarının dinlenme ile tedavisi esastır.Dinlenme olağan ağrı ortadan kalktıktan sonrada devam etmelidir.Cunki ağrının giderilmesi yanlış olarak ortaya iyi bir tablo koyabilir ve antremana tekrar başlamaya teşvik edebilir.
Klinisyenlerin daha endişe ettiği durum duz radyografik goruntulemede gozukmeyen stres veya aşırı yuk lezyonlarıdır.Bunlar THERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkeziteknisyum sintografisinde daha yaygın metabolik aşırı aktivite gosterebilir.Baldırın on kısmında ağrısı olan bazı atletlerde Tibiada bu yaygın model gorulebilir.Bu durum uzun Flexsor zedelenmesinden veya kompartman sendromundan farklıdır.Bunun uygulamadaki onemi "Tibia aşırı yuk sendromu" nun uzun sure dinlenmeyi ve yukten sakınmayı gerektirmesinden kaynaklanmaktadır.Bunun atlet icin anlamı bir yıl koşudan uzak kalmak olduğundan bu kadar uzun bir dinlenme donemi oncesi tanıdan emin olmak gereklidir.
EKLEMLER
Eklemlerde sıkı ayakkabı ile sert bir zeminde koşma sonrası ağrı olabilir.Klinik olarak eklem hassasiyeti ve sınırlı hareket gorulebilir.Enfeksiyon veya genclik donemi kalca hastalıkları gibi daha ciddi lezyonların ayrıca tanısı yapılmalıdır.. Stres kırıklarının tanısına yardımcı olanlar
*Antreman oykusu
*Ultrason tedavisinde ağrı
*Duz radyografi
*Teknisyum kemim skeni
*Bilgisayarlı tomografi

Aşırı kullanıma bağlı zedelenme tanısında uygunsuz aşırı yukun net oykusu tanı icin esastır.Fakat zedelenmenin patolojik boyutu belirsiz olabilir.Bazen aşırı antreman sonrası ,orneğin dizde efuzyon gorulebilir.Bu daima dinlenme ile hızla geriler.Bu olgularda kortikosteroid enjeksiyonuna gerek yoktur
Aşırı kullanım yaralanmasına duyarlı dokular
*Kemikler(Stres kırığı veya metabolik *aşırı aktivite)
*Eklemler(Ağrı , hassasiyet ,sınırlı hareket, efuzyon)
*Ligamenler (Aşırı zorlama)
*Kaslar(Sertleşme, raptomyeliz)
*Tendonlar (Aşırı zorlanma tenosinovit) THERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi

Salon koşışunda 18 drecelik kavis ayak bileği yaralanmasına yol acar
LıGAMANLAR
Ligamanlar sık sık zedelenir.Diz veya ayak bileğinin kolleteral ligamanlarının zedelenmesi spor hekimliğinin en cok karşılaştığı olgulardır.Bu tur yaralanmalarda teknikte hata ve postur bozukluğu vardır ve tam iyileşme icin duzeltilmeleri gerekir.Mesela kavisli bir yolun aynı kısmında devamlı koşmak kronik ayak bileği ligamani ağrısına sebeb olabilir.(Aşağıya doğru lateral ,yukarıya doğru medial kolleteraller.)Uygun tavsiyelerle geneklikle tıbbi tedaviye gerek kalmaz.
ENDESıOPATı
Endesiopati kas,tendon veya ligamanların periostuma bağlanma yerlerinin zedelenmesi olarak tanımlanır.Bunlar raket sporlaında el bileği extansor zedelenmesi,genc futbolcularta Tibialis antrrterior zedelenmesi,raket sporlarında ve golfte dirsek epikondiliti,ve bazı koşucu baldırı on kısmı ağrısı olgularını icerir.Tedavi neden olan sporun duzeltilmesi,dinlenme ve fizyoterapiyi icerir.Bu zedelenmeler sıklıkla lokal kortikosteroid enjeksiyonuna iyi yanıt verir.