Doğum lekeleri nedir?
Bir cok bebekte doğduklarında doğum lekeleri mevcuttur. Bazı bebeklerde bu lekeler yaşamın ilk haftalarında ortaya cıkarlar. Bu lekeler kahverengi, bronz, pembe veya kırmızı olabilirler. Her yuz doğan bebeğin 10'unda doğum lekesi vardır. Bu lekeler deride kan damarlarının demetler halinde bir araya gelmesi ile oluşurlar. Bu lekeler duz veya kabarık, pembe,kırmızı veya mavimsi gorunumdedirler.

Doğum lekelerinin nedeni nedir?
Doğum lekelerinin temel oluşum nedeni bilinmemektedir. Bircok doğum lekesi kalıtsal değildir ve gebelik esnasında olan bir olaydan kaynaklanmazlar.

Doğum lekelerinin farklı tipleri nelerdir?
Bircok değişik tipte damarsal doğum lekeleri bulunmaktadır. Bazen doğum lekelerine kesin tanıyı koyabilmek icin, haftalarca veya aylarca takip etmek gerekebilir. En yaygın damarsal doğum lekeleri duz lekeler, hemanjiomlar ve portwine stain( porto şarabı lekesi)dir. Damarsal doğum lekelerinin bazı nadir tipleri de vardır.

Duz lekeler
Duz lekeler soluk, hafif kırmızı renkte lekelerdir. Bu damarsal lekelerin en sık rastlanılan tipidir. Genellikle alında ve goz kapaklarında gorulduklerinde melek opucuğu olarak bilinirler. Ensede rastlandıklarında leylek ısırığı olarak adlandırılırlar. Bu lekeler burun ucunda, ust dudaklarda ve vucudun herhangi başka bir yerinde bulunabilirler. Genellikle pembe ve duzdurler. Melek opucukleri genellikle 2 yaşında kaybolurlar, fakat leylek ısırığı genellikle erişkin yaşa kadar kalırlar. Bu lekeler zararsızdır ve tedavi edilmelerine gerek yoktur.

Hemanjiomlar
Hemanjioma terimi bir cok farklı tipte damarsal gelişimi tanımlamak icin kullanılan bir terimdir. Bir cok dermatolog bu yaygın tipteki damarsal doğum lekeleri icin hemanjioma terimini kullanmayı tercih eder. Bu lekeler genellikle doğumdan sonra gorulmezler, ancak yaşamın ilk birkac haftasında ortaya cıkarlar. Hemanjiomlar 2 tipe ayrılırlar: Cilek hemanjiomlar ve Kavernoz hemanjiomlar

Cilek hemanjiomlar deriden hafifce kabarık, acık kırmızı renkte lekelerdir ve deri yuzeyine oldukca yakın anormal damarlardan oluşurlar.

Kavernoz hemanjiomlar daha derin yerleştiklerinden mavi bir renge sahiptirler. Bu benler yuzun veya vucudun herhangi bir yerinde bulunabilirler.

Genellikle bir cocukta bir hemanjiom bulunur, fakat bazen iki yada uc adet olabilir. Bazı bebeklerde ise cok sayıda ve ic organlarda da hemanjiom bulunabilir. Diğer damarsal lekelere gore hemanjiomlar oldukca hızlı gelişirler. Bu buyume yaşamın ilk 6 haftasında başlar ve bir yıl boyunca devam eder. Bir yıldan sonra bir cok hemanjiom buyumesini durdurur. Bundan sonra beyaza donup yavaşca kuculurler. Hemanjiomların yarısı beş yaş civarında, on tanesinden dokuzu da dokuz yaş civarında gerilerler. Bir coğu tamamı ile ortadan kalkar, fakat sıklıkla soluk bir işaret kalır. Bir hemanjiomun ne kadar buyuyeceğini veya tamamı ile kaybolup kaybolmayacağını bilmek mumkun değildir.


Kavernoz hemanjiomlar

Hemanjiomların Komplikasyonları
Bazen hemenjiomlar aniden buyuyebilir ve kuculebilir ve uzerlerinde yara ve ulserler acılabilir. Bu yaralar ağrılıdır ve enfeksiyon gelişebilir. Bu durumda muhakkak bir Dermatoloji Uzmanına gorunmek gerekir. Yara temiz tutulmalı ve antibiyotikli kremler kullanılmalıdır.

Aileler hemanjiomların kanayabilecekleri konusunda uyarılmalıdır. Bununla beraber bu lekeler genellikle problem oluşturmazlar. Kanama genellikle travmadan sonra gelişir. Eğer hemanjiom kanarsa bu bolge su ve sabunla veya hidrojen peroksitle yıkanır ve gazlı bezle bandaj yapılır. Bu bolgeye beş dakika baskı uygulanır. Eğer kanama durmazsa muhakkak doktora başvurulmalıdır.

Hemanjiom nadiren bir iki gun icerisinde buyur. Bu durum oluşursa muhakkak Dermatoloji Uzmanı ile goruşunuz. Eğer morarma gelişirse de, bu durum Dermatoloji uzmanına gosterilmelidir.

Hemamjiomların Tedavisi
Damarsal lekesi bulunan bebekler bir an oce Dermatoloji Uzmanı tarafından muayene edilmeli, leaaae doğru tanı konarak, tedavi ihtiyacı olup olmadığı saptanmalıdır. Aileler icin hemanjiomların buyumesini veya kuculmesini hicbir şey yapmadan izleyerek beklemek kolay değildir. Bununla beraber bir cok hemanjiomun tedavi edilmesine gerek yoktur. Cunku hemanjiomlar kendi kendilerine hicbir belirti bırakmadan iyileşirler.

Hemanjiomların bircok farklı tedavi yontemi vardır, hicbir yontem tamamı ile guvenli ve etkili değildir. Potansiyel faydalar ile tedavinin riskleri tartılıp, tedaviye bu şekilde başlanmalıdır.

Hızlı buyuyen hemanjiomlara en yaygın olarak kortizon tedavisi yapılabilir. Kortizon enjeksiyon şeklinde veya ağızdan tablet alınarak tedavi edilir. Uzun sureli ve tekrarlayan tedaviler gerekebilir.Tedavinin gelişme geriliği, kan şekerinde artma, katarak ve artmış enfeksiyon olasılığı gibi riskleri vardır.
laserler hemanjiomların buyumesini durdurmak ve de tamamen ortadan kaldırmak amaclı kullanılabilir. Hemanjiom uzerinde iyileşmeyen yara gelişirse delaser ile tedavi yapılabilir. Yeni tiplaserler gelişmekte ve de hemanjiomların tedavisinde kullanılmaktadır.

Port-Wine Stains
Portwinestain her bin doğumda bir gorulen farklı bir damarsal lekedir. Bu benlere nevus flammeus veya kapiller hemanjiom da denir. Fakat hemanjiomlarla karıştırılmamalıdır.

Portwine lekeleri doğumda mevcutturlar. Genellikle duz, pembe, kırmızı veya morumsu renkte, sıklıkla yuz, boyun, kollar ve bacakta gorulen lekelerdir. Boyutları değişkendir. Hemanjiomlardan farklı olarak portwine lekeleri yalnızca cocuk buyuduğunde buyurler. Zamanla kalınlaşabilir ve uzerinde kabarıklık ve cukurcuklar meydana gelebilir. Portwine lekeleri kendiliklerinden ortadan kaybolmazlar ve yaşam boyu kalırlar.


Port-Wine Stains komplikasyonları
Port-wine lekeleri, ozellikle yuzde bulunanlar ruhsal, sosyal ve ekonomik problem oluşturabilirler. Alın, goz kapağı ve yuzun her iki tarafında bulunan portwine lekeleri glokom yapabilirler. Glokom goz ici basıncının artmasıdır ve tedavi edilmezse korluğe neden olabilir. Bu komplikasyon alın ve goz kapağındaki portwine lekelerinin dortte birinde meydana gelir. Bu bolgelerde portwine lekeleri bulunanların beyin ve goz muayeneleri yapılmalıdır.

Bazen portwine stainler etraftaki dokuları aşırı derecede buyutebilirler. Ozellikle kol ve bacaklarında buyuk portwine lekeleri bulunan hastalar bu acıdan takip altında tutulmalıdırlar.

Zaman icinde portwine lekeleri uzerinde piyojenik granulom denen kucuk damar gelişimleri oluşabilir. Bu lekeler kolaylıkla kanayabilir, bu yuzden tedavi edilmelidirler

Port-Wine lekelerinin tedavisi
En yaygın tedavi yontemi portwine lekelerini kapatıcı makyaj malzemeleri ile boyamaktır.
Portwine lekelerinin tedavisinde farklı bir cok yontem uygulanır, fakat bu yontemlerin hic biri tam olarak etkili olmaz. Yeni tiplaserlerin daha az yan etki riski vardır. En iyi sonucu alabilmek icin tedavi erken donemde bebeklikte başlanmalıdır. Genellikle iki ay ara ile yapılan cok sayıda tedavi seansına gerek vardır. Genc hastalar erişkin hastalara gore daha az tedavi seansına ihtiyac duyarlar. Hastaların ancak dortte birindelaser bu lekeleri tamamı ile ortadan kaldırırlar. % 70 i ise daha iyi bir gorunume sahip olurlar. Bilinmelidir ki cok az bir hasta grubulaser tedavisine iyi cevap vermektedir.
laser tedavisinin riskleri vardır. Deri renginde koyulaşma veya acılma olabilir. Bu olguların coğunda kalıcıdır. Şişlik, kabuklanma ve ufak kanamalar oluşabilir. Bu durum nadirdir ve kolaylıkla tedavi edilebilir.laser tedavisi rahatsız edici ve fakat cok ağrılı olmayan bir tedavi yontemidir. Erişkinlerde anesaaaiye gerek yoktur. Bunun yanında cocuklara anesaaai gerekir.

Bir cok damarsal ben kendiliğinden gecer veya etkili bir şekilde tedavi edilir. Dermatologlar gun gectikce damarsal lekelerin sebepleri ve tedavisi konusunda daha cok bilgi sahibi olmaktadırlar.