Hıckırık, coğu zaman kısa sureli ve zararsızdır ve sağlıklı kişilerde gecici bir rahatsızlık olarak ortaya cıkar ama bazen de bir tehlike sinyali olabilir. İşte hıckırığın nedenleri ve nasıl kesilebileceği.

Prof. Dr. Ahmet Rasim Kucukusta'nın yazısı

Hıckırık, goğus boşluğu ile karın boşluğunu birbirinden ayıran ve diyafram adı verilen kasın istem dışı kasılmasını takiben ses tellerinin bulunduğu gırtlak bolgesinin aniden kapanmasıyla oluşur ve bu sırada karakteristik bir "hık" sesi duyulur. Dakikada 10-30 kez tekrarlayabilen bu kasılmalar diyaframdan başka kaburgalar arasındaki kaslarda da saptanabilir.

Hıckırık, coğu zaman kısa sureli ve zararsızdır ve sağlıklı kişilerde gecici bir rahatsızlık olarak ortaya cıkar. Kucuk bebeklerdeki ve cok hızlı yemek yiyen ve bu sırada hava yutan kişilerde gorulen hıckırık buna iyi bir ornektir. Aşırı gulme, gıdıklanma, fazla sigara ve alkol kullanılması, histeri, hava yutulması... gibi organik bir hastalığa bağlı olmayan durumlarda da gecici hıckırık ortaya cıkabilir.

Hıckırık bazen gunlerce-haftalarca kesilmeyip hastayı ciddi şekilde rahatsız edebilir ve onemli bir hastalığın belirtisi de olabilir. Uzun sureli hıckırıklar hastanın yemek yemesini, uykusunu, konuşmasını... etkiler. Cerrahi girişim sırasında ve sonrasında ortaya cıkan hıckırıklar da ceşitli komplikasyonlara yol acarlar.
Hıckırığın merkez siniri sistemi hastalıklarından mide hastalıklarına kadar cok farklı sebepleri vardır

MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ HASTALIKLARI

Hıckırık, ensefalit, menenjit, beyin ici kanama ve beyin tumorleri, uremi, beyindeki yaşlılıkla ilgili değişiklikler gibi merkezi sinir sistemini ilgilendiren hastalıkların bir bulgusu olabilir.

GOĞUS HASTALIKLARI
Her iki akciğer arasında kalan ve icinde kalbin de bulunduğu
mediyasten ismi verilen bolgenin hastalıklarında hıckırık gelişebilir. Buradaki lenf bezlerinin tuberkuloz, kanser veya başka nedenlerle buyumeleri, frenik sinirin travması, aşırı kalp buyumesi, kalp krizi, ve yemek borusu tıkanıkları bu hastalıkların başlıcalarıdır. Zaturreede ve akciğer zarları arasında sıvı toplanması da hıckırığa neden olabilir.

KARINLA İLGİLİ HASTALIKLAR
Diyafram kasının fıtıkları, karaciğer tumor ve apseleri, mide
kanseri, dalak enfarktusu, bağırsak tıkanıklığı, akut pankreatit gibi hastalıklarda hıckırık saptanabilir. Ayrıca, ust batın operasyonları sonrasında da hıckırık ortaya cıkabilir.

HICKIRIK TEDAVİSİ

Hıckırık tutan kişiler yemek yerken acele etmemeli ve konuşmamalıdır. Genel olarak yuksek sesle değil, yavaş konuşmaya ozen gosterilmeli, aırı gulmeden kacınılmalıdır. İcecekler kesinlikle şişeden icilmemeli, ac karnına alkol ve sigara kullanılmamalıdır.

Hıckırık, once aşağıdaki basit manevralarla giderilmeye calışılır:
• Bir cay kaşığı dolusu kuru toz şekerin yutulması veya ac karnına birkac karanfil ciğnemek, ozellikle yaşlılarda iyi sonuc verebilir.
• Burundan sokulan bir kateterle yutağın uyarılması işe yarayabilir.
• Derin nefes alıp verilmesi(hiperventilasyon) denenebilir.
• Belirli bir sure nefes tutma etkili olabilir.
• Bir kese kağıdı icine nefes alıp verilmesi,su veya buz parcalarının hızla yutulması, buzlu su, limon suyu veya sirke icilmesi de hıckırığı gecirebilir.

Bu yontemlerle giderilemeyen hıckırık icin sakinleştiriciler, kas gevşeticiler gibi ceşitli ilaclar etkili olabilir. Bunlar icinde en populer olan tedavi 4-6 saat arayla 10-20 mg klorpromazin veya 6 saatte bir 200 mg kinidin verilmesidir. Boyundaki karotis damarına hekim tarafından masaj yapılması da denebilir.

Bu tedavilerle de durdurulamayan hıckırık icin son care frenik sinirin bir anestezik ilacla veya cerrahi olarak blokajıdır.