Besine karşı ters yanıt, bir gıda maddesinde karşı beklenmeyen yanıt olarak tanımlanır. Bu beklenmeyen yanıt alerjik reaksiyonlara bağlı olabileceği gibi besin maddelerinin icindeki toksik (zehirli) maddelere, enfeksiyon ajanlarına ya da katkı maddelerine karşı ortaya cıkabilir. Ulkemizdeki sıklığı ile ilgili yeterince veri yoktur ancak ABD’de her uc aileden birinde bir kişide besin alerjisi olduğu, ıngiltere’de ise erişkinlerinde %20’sinde olduğu rapor edilmektedir.

Besin maddelerinin alerjik yanıt oluşabilmesi icin alınan besin maddesinin gastrointestinal (sindirim) sistemde işlenmesi ve emilmesi gerekir. Bu yanıttan bizi koruyan bircok mekanizma vardır. Orneğin gastrointestinal sistemdeki enzimler tarafından besin maddelerinin parcalanması, bağırsakların gıdaları aşağı iten hareketi, bağırsak duvarının kaplayan mukus ve bağırsak duvarının kendisi koruyucu rol oynar. Bunlar dışında bağırsak duvarında bulunan savunma sistemi elemanı hucreler ve lenf dokusu emilen gıda maddelerindeki alerjenlerin ters yanıt oluşturmasını engellemek icin calışır. Yine vucudumuzun korunmasından sorumlu olan hucreler gıda maddelerini tanıyarak onlara ters yanıt oluşmasını engeller (immunolojik tolerans). Ancak besin maddelerinin icindeki proteinlerin yeterince işlenmeden alınması ya da savunma sistemindeki bir hatadan dolayı besinlere karşı ters yanıt (alerji) oluşabilir. Ve bu yanıt her ne kadar bağırsak duvarında başlasa da tum vucutta değişiklikler yaratır.

En sık alerji yaratan besin maddeleri arasında inek sutu, yumurta, balık, midye, soya ve fıstık sayılabilir. Besin alerjilerinin bulguları tum sistemlerde ortaya cıkabilir. Ciltte kurdeşen (urtiker) benzeri dokuntu ortaya cıkabilir ya da citte kuruluk, kaşıntı ve sulanma ile karakterize olan atopik dermatit gorulebilir.

Gastrointestinal sistemde ise ağızda kaşıntı ve odem ile kendini gosteren ağız alerjisi olabilir. Bunun daha ilerisinde, bağırsak duvarında değişiklikler, yağlı ishal, kabızlık ve buyume geriliği ile ortaya cıkabilir. Gastrointestinal sistemden kanama olabilir. Bebeklerde kolik dediğimiz gaz sancıları ile kendini gosterebilir.

Solunum sistemindeki bulgular hem ust hem de alt solunum yolarını ilgilendirebilir. Besin maddesinin alımından sonra burun kaşıntısı, burunda akma ve hapşırma olabilir. Alt solunum yollarında ise astım bulguları ile ortaya cıkabilir. Anne sutu ile beslenme bu sıklığı azaltmada rol oynar. Besin alerjilerinin en ağır ortaya cıktığı tablo ise tum organ sistemlerini tutabilen bulgular ile karakterize ve yaşamı tehdit edici anafilaksidir. Bu durumda tansiyon duşukluğu, kalp atışında hızlanma, dolaşım bozukluğuna, cilt, gastrointestinal sistem ve solunum sistemi bulgularının tumu eşlik edebilir.
cocukalerjiklinigi.com/