Memorial Hastanesi Noroloji Bolumu’nden Uz. Dr. Abdullah Ozkardeş, “Beynin sağlıklı kalması icin yapılması gerekenler” hakkında bilgi verdi.

Yuksek eğitim almak beynin dostu
Yaşlandıkca gorulen mental azalma, beyin hucreleri arasındaki ilişkilerin değişmesine bağlıdır. Araştırmalar, beynin aktif tutulmasının, onun canlılığını artırdığını ve sinir hucrelerini ve onların birbiriyle olan ilişkilerini koruduğunu gostermektedir. Duşuk seviyeli eğitimin, hayat boyunca daha yuksek bir Alzheimer hastalığı riski taşıdığı bilinmektedir. Bu belki de uzun sureli mental uyarı eksikliğine bağlı olabilir. Diğer bir soyleyişle yuksek seviyeli eğitim, muhtemelen beyin hucrelerini ve onların birbirleriyle ilişkilerini daha guclu yaptığı icin, Alzheimer hastalığına karşı koruyucu bir etki sağlar.

Beyni daha da aktif hale getirmenin yolları:
• Meraklı olun, hayat boyu oğrenmeye calışın
• Yazın, okuyun, bulmaca ve diğer puzzle’ları calışın
• Konferans ve oyunlara katılın
• Cevrenizde bulunan eğitimle ilgili merkezlerin kurslarına katılın
• Oyun oynayın
• Bahceyle ilgilenin
• Hafıza egzersizleri deneyin

Sosyal olarak aktif kalın
Surekli olarak sosyal faaliyetlere katılan insanlarda beyin canlılığının devam ettiği bilinen bir gercektir. Son bir calışmada, fiziksel, mental ve sosyal aktiviteleri birleştiren eğlenceli faaliyetlerin, bunamayı engelleyebildiği gozlenmiştir. Boyle insanlarda bunama gelişme riski oldukca azdır. Spor, kulturel faaliyetler, duygusal destek ve yakın kişisel ilişkiler, bunamaya karşı koruyucu bir etki gosterirler.

Fiziksel egzersiz beyninizi de canlı tutar
Fiziksel egzersiz, beyine yeterli kan gitmesi icin onemlidir. Ayrıca, kalp krizi, inme ve şeker hastalığını da onemli derecede azaltır ve bu nedenle Alzheimer hastalığının risklerine karşı koruyucu etki sağlar.
Egzersiz duzenli yapıldığında etkilidir. Aerobik egzersizler, beyin fonksiyonlarına faydası olan oksijen tuketimini duzeltir. Aerobik fitness, yaşlı insanlarda beyinde hucre kaybını engeller. Yaklaşık gunde 30 dakika yapılacak, yurume, bisiklete binme, bahce işleri, yoga ve diğer aktiviteler, vucudu hareketlendirir, kalbinizi guclendirir.

Beyin dostu bir diyet uygulayın
Yapılan calışmaların ışığında, beyin dostu bir diyet, kalp ve şeker hastalığı riskini azaltır ve beyne giden kan miktarını artırır. Beyin dostu diyetin yağ ve kolesterol oranı duşuktur. Kalp gibi beyin de, iyi calışmak icin besinlerin dengeli olmasına ihtiyac duyar.

Vucut ağırlığını kontrol edin:
Orta yaşlı fazla kilolu kişilerde, hayatlarının daha sonraki yıllarında bunama gelişme riski hemen hemen 2 kat olarak bulunmuştur. Hele bu kişilerde yuksek kolesterol ve yuksek kan basıncı da varsa, bu risk 6 kata kadar yukselmektedir.

Yuksek miktarda yağ ve kolesterol iceren gıda alımını azaltın:
Yuksek miktarda yağ ve kolesterol alımı kan damarlarını tıkamaktadır, bu da Alzheimer hastalığı icin yuksek risk taşır. Bunun yanında, HDL kolesterol (iyi kolesterol), beyin hucrelerinin korunmasına yardım edebilir. Bu yuzden zeytinyağı gibi doymamış yağlar kullanmak gerekir. Kızartma yerine fırın ve ızgara kullanılmalıdır.

Koruyucu gıda alımını artırın:
Bazı gıdalar kalp ve beyin damar hastalıkları riskini azaltır ve beyin hucrelerini korurlar.
• Genellikle koyu renkli meyve ve sebzeler, doğal olarak en yuksek antioksidan seviyelerine sahiptirler. Bu sebzeler: kara lahana, ıspanak, Bruksel lahanası, brokoli, pancar, kırmızı dolmalık biber, soğan mısır ve patlıcan. Meyveler ise erik, kuru uzum, yaban mersini, cilek, boğurtlen, ahududu, portakal, uzum, kiraz.
• Soğuk su balıkları faydalı omega-3 yağ asidi icerirler. Pisi balığı, uskumru, alabalık, somon balığı, tuna.
• Bazı kabuklu yemişler diyetin faydalı bir bolumu olabilirler. Fındık ve ceviz antioksidan E vitamini icin iyi bir kaynaktırlar.
• Vitaminler faydalı olabilir. Vitamin E ve C ayrı ayrı veya birlikte ve vitamin B12 ve folat Alzheimer hastalığı gelişme riskini azaltır.

Kalp icin iyi olanın beyin icin de iyi olduğunu unutmayın Beyninizi calışır olarak hissetmediğiniz zaman bile, vucuttaki en aktif organlardan biri olduğunu biliyor muydunuz? Kalp vucuttaki tum kanın yaklaşık %20’sini beyine pompalar. Eğer kalp beynin ihtiyacı olan kanı pompalayamaz veya beynin kan damarları hasarlanmış ise, beyin hucreleri ihtiyac duydukları tum gıda ve oksijeni almakta problem yaşayacaklardır.

Kalp yoluyla beyin sağlığını nasıl sağlayabiliriz?
• Uzun sureli kalp dostu bir hayat stiline adapte olmak (beslenme, kilo, kolesterol ve kan basıncı)
• Yağ ve kolesterol alımını azaltmak
• Egzersiz yapmak
• Sigara icmemek

-alıntı-