Herşeyden once bilinmesi gereken en onemli nokta: ‘Mevsimsel grip, basit bir soğuk algınlığı değildir’. Herkes mevsimsel gribe yakalanabilir.

Ancak risk grubu kişilerde daha ağır komplikasyonlara ve olumlere yol acmaktadır. Aşılama, cok bulaşıcı olan mevsimsel gribi onlemenin en iyi yoludur.



Prof. Dr. Bulent Tutluoğlu
İst. Universitesi Cerrahpaşa Tıp Fak.
Goğus Hastalıkları Uzmanı

Mevsimsel grip Influenza viruslerinin neden olduğu cok bulaşıcı bir solunum sistemi enfeksiyonudur. Grip virusu bir kez bulaştığında en az 1 ya da 2 kişiye gecebilir. İlk belirtiler gorulmeden bile başkalarına bulaşabilir.

Halkımız tarafından yeterince onemsenmeyen ‘Mevsimsel Grip’ hakkında sorular ve cevaplara gelince;

*’Mevsimsel Grip’ onemsenmesi gereken bir hastalık mıdır?

Genellikle sonbahar-kış aylarında gorulen mevsimsel grip hastalığı, halk arasında sıklıkla soğuk algınlığı ve nezle ile karıştırılan, ancak sanıldığının aksine tehlikeli, hatta olumcul olabilen bir hastalıktır. Kısacası; mevsimsel grip, basit bir soğuk algınlığı değildir .

* Dunyada yılda kac kişinin grip nedeniyle hayatını kaybettiği tahmin ediliyor?

Her yıl influenza virusunun; dunyada 3 ile 5 milyon arasında ciddi olguya, 250 bin ile 500 bin arasında olume neden olduğu tahmin edilmektedir. Cocukların %20’si gripten her yıl zarar gormektedir. Ayrıca tum dunyada işgucu kaybının en onemli nedenidir. İşgucu kaybının % 10-12 sinin gripten kaynaklandığı bildirilmektedir. İkincil enfeksiyonları tetikleyip altta yatan hastalıkları alevlendirerek ciddi vakaların oluşmasına sebep olduğu da unutulmamalıdır.

*Grip hangi kişilerde daha tehlikelidir?

Grip, Influenza viruslerinin neden olduğu cok bulaşıcı bir solunum sistemi enfeksiyonu olduğu icin herkes bu hastalığa yakalanabilir. 65 yaş ustu kişilerde ve kucuk cocuklarda cok daha ciddi seyredip olumlere yol acabilir.

Risk Grupları:

- 65 yaşından buyuk kişiler
- Şeker hastaları (diyabet)
- Astım hastaları
- Kronik akciğer hastaları (bronşit vb.)
- Kronik kalp ve damar sistemi hastaları (koroner arter hastaları)
- Bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler (kronik kan hastalığı olanlar, kanser hastaları, immunsupresif kullananlar)
- Huzurevi, bakımevi vb. ortamlarda yaşayanlar
- Bobrek bozukluğu (renal disfonksiyonu) olanlar

* Bu kişilerde grip nedeniyle gelişebilecek ciddi tablolar nelerdir?

Zaturre gribin onemli bir komplikasyonudur. Grip mikrobunun kendisi zaturreye yol acabileceği gibi grip zemininde uzerine eklenen diğer mikroplarda zaturrenin gelişme riskini artırır. Ozellikle risk gruplarında zaturre gelişme riski cok fazladır. Bu tur gruplarda olum riski % 20’lere kadar cıkmaktadır. Bunun haricinde gribin belki de en onemli komplikasyonu altta yatan hastalığın alevlenmesidir. Grip nedeniyle kaybedilen hastaların buyuk bir coğunluğu biraz once de belirttiğim gibi altta yatan diyabet, astım, koah, kalp, bobrek, karaciğer gibi hastalıkların komplikasyonlarının ortaya cıkmasıyla yaşamını yitirmiştir. Bu durum sık gorulmektedir.

*Mevsimsel grip aşısı yaptırarak grip ve ona bağlı hastalıkları engellemek ya da korunmak mumkun mu?

Aşılama, cok bulaşıcı olan mevsimsel gribi onlemenin en iyi yoludur. Grip virusu surekli antijenik yapısını değiştiren bir mikroptur. Dolayısıyla grip aşısı her yıl bir onceki sene en sık rastlanan grip mikrobu turlerinin antijenik yapısı gozonunde bulundurularak hazırlanır. Dolayısıyla mevsimsel grip aşısı ile bu risklerden korunmak mumkundur.

* ‘Grip zaturreye cevirince oldurur’ soylemi doğru mudur? Bu durumdan aşıyla korunmak mumkun mu?

Gribe yakalanmak zaturreye neden olan mikropların yerleşmesine olanak sağlayarak zaturre gelişmesine neden olabilir. Gribin uzerine zaturre gelişirse hastaneye yatış ve olum riski artar. Bu nedenle mevsimsel grip aşısı ile bu risklerden korunmak mumkundur.

*Ulkemizdeki risk grubu kişiler mevsimsel grip aşı yaptırıyor mu?

Ulkemizde risk gruplarında erişkin aşılanma oranları cok duşuktur. Şuan % 5.9 – 14.9 grip aşılanma oranının %75 olması hedeflenmektedir.

*Daha fazla kişiyi aşılamak icin neler yapılmalı? Grip aşısının hapını cıkarsalar, olmaz mı?

Daha fazla kişiyi aşılayabilmek icin kişinin cok az acı hissedeceği mikroenjeksiyon turu intradermal (deri ici) aşılar cok yararlıdır. Gerek teknik nedenlerle gerekse de aşını her yıl değişkenlik gostermesi nedeni ile oral tablet eklinde aşı yapmak mumkun değildir.

*Deri-ici ‘Grip Aşısı’nın diğer aşıdan farkı nedir?

Cevreden gelen potansiyel olarak tehlikeli tehditlere karşı ilk savunma hattı deridir. Mevcut deneyimler, intradermal yolun son derece etkili olduğunu gostermektedir. Mikro-injeksiyon sistemi ile tam olarak dermise doğru miktarda antijeni verir. Deri ici grip aşısı 1,5 mm uzunluğunda cok kucuk iğnesi olan mikroenjeksiyon sistemdir. Daha az miktarda aşı enjeksiyonu ile deri icine uygulaması kolaydır. (iğne korkusunu yenersiniz!) Kitlesel uygulamalar icin de cok uygundur.

*Grip aşısını ne zaman yaptırmalıyız? Yılda kac kez yaptırmak gerekir?

Ağustos ayı sonundan başlayarak sonbahar ve kış başlangıcı donemi grip aşısının yapılması (mayıs ayına kadar aşı uygulanabilir) icin ideal bir zamandır. Erişkinde yılda bir kez yapılması yeterlidir.

* Grip ve zaturre aşılarını ucretsiz yaptırabiliyor muyuz?

65 yaş ustu kişiler altta yatan bir hastalık olmasa bile grip ve zaturre aşısını ucretsiz olarak yaptırabilirler. Altta yatan kronik akciğer hastalığı, diyabet, kalp rahatsızlıkları, bobrek ve karaciğer yetersizlikleri olan hastalar, bu hastalıklarına ait bir sağlık kurul raporu aldıkları takdirde grip ve zaturre aşısından ucretsiz olarak yararlanabilirler.