Gazi Universitesi (GU) Medikal Farmakoloji Anabilim Dalı Oğretim Uyesi Prof. Dr. Cimen Karasu, gıda butunleyici ya da zayıflamaya yardımcı bitkisel urunlerin iceriklerinin tam olarak bilinmediğini ve zararlı olabileceğini belirterek, bu urunlerin icerisine bazı kimyasal bileşiklerin yuksek dozlarda katılabildiği uyarısında bulundu.

Antiaging ve Estetik Tıp Derneği Başkanlığı gorevini de yuruten Karasu, AA muhabirine yaptığı acıklamada, ozellikle bitkisel urunlerin coğunun hekim onerisi olmadan kullanıldığını ve bunların bilincsiz tuketildiğinde sağlığı ciddi şekilde bozabileceğini soyledi.
Doğadan elde edilen ceşitli bitkiler, kokler, yapraklar, cicekler ile ile bunların karışımlarının coğunlukla aktarlar tarafından hazırlanarak vatandaşa sunulduğunu belirten Karasu,
''Eczane ve marketlerde satılan (ilac olmayan) urunler de Tarım Bakanlığından ruhsatlıdır. Oysa bu urunler Sağlık Bakanlığından ruhsat almalıdır'' dedi.
Karasu, bitkisel destekleyicilerin herkes icin uygun olup olmadığının bilimsel olarak tespit edilmiş ve guvenilirliklerinin ispatlanmış olması gerektiğini ifade ederek, ozellikle zayıflatma amacıyla kullanılan urunlerin iştah kesici ilac olarak kullanılan cok sayıda etkili maddeyi icerebildiğini bildirdi. Karasu, ''ıcerisinde 'krom pikolinat' gibi elementleri iceren ve zayıflatıcı iddiasıyla satılan urunlerin ambalajlarında ya da internet sitelerinde onerilen dozlar da uluslararası değerlerin oldukca uzerindedir. Bu cok tehlikelidir'' diye konuştu.

Zayıflamak amaclı kullanılan urunlerin ''bitkisel kokenli ilac'' olmadığını vurgulayan Karasu, ''Sentetik, bitkisel, hayvansal ya da mantarlardan elde edilen etken maddenin ilac olabilmesi icin belli standartları icermesi gerekiyor'' dedi. Karasu, belli bir miktarda bitkisel ekstrayı iceren herhangi karışımın ilac olabilmesi icin faz deneylerinin tamamlanmış olması gerektiğini ifade etti.

-''MıKRO BESLEYıCıLER ALINAMIYOR''-

Karasu, doğru kullanılmadığında bitkisel destekleyicilerin de en az ilac kadar olumcul olabileceğine işaret etti.

Aşırı şişmanlık tedavisinde kullanılan anti-obezite ilaclarının bir kısmında santral sinir sistemini etkiyerek iştah kesen ''sibutramin'' maddesinin bulunduğunu ve doğal olarak tanıtılan urunlerde bunun olabildiğini anlatan Karasu, şunları kaydetti:

''Santral sinir sistemini etkileyen bu tur ilaclarda 'ephedra' bitkisinden elde edilmiş 'efedrin' adlı etkili bir madde kullanılmaktadır. Doz aşımında oldukca tehlikeli olabilecek bu etkili maddenin ya da ona benzer feniletilamin turevlerinin (fenfluramin, fentermin, amfetamin gibi) zayıflama amacıyla satılan bitkisel urunlerde bulunmaktadır.

Tamamen bitkisel diye tanıtılan Lida isimli urunde, merkezi sinir sistemini etkileyerek iştahı baskılayan ve cok sayıda istenmeyen etkiye sahip 'sibutramin' maddesinden yuksek miktarlarda cıkmıştı.

Gunumuzde ayrıca yağ emilimini engelleyen ve kolayca dışkı yoluyla atılımını sağlayan anti-obezite ilacları da mevcuttur. Orlistat adlı ilac da kontrolsuz ve uzun sure kullanıldığında, mikrobesleyiciler ve yağda cozunen antioksidanların emilimini dolaylı yolla engellemektedir ve buna bağlı ciddi metabolik ve kardiyak bozukluklar oluşturmaktadır.''

Doygunluk hissi veren lifli bitkiler ile recinelerin de zayıflama amaclı bitkisel urunlerin iceriğinde yer aldığını dile getiren Karasu, lifli besinlerin midede şişerek doygunluk hissi sağladığını soyledi. Recinelerin ise bağırsakta ozellikle yağları tuttuğunu ve emilmeden atılımını sağladığını anlatan Karasu, şoyle devam etti:

''Bu urunler kullanıldığında vucutta kilo kaybı oluyor ama temel gıdalar ve yaşamsal oneme sahip esansiyel yağ asitleri, eser elementler, aminoasitler, bazı antioksidanlar, vitaminler, ko-enzimler, ko-faktorler yeterince alınamıyor. Bunlar emilemeden atılıyor ve zamanla ciddi sağlık problemleri doğurabiliyor. Bu nedenle, bu tur urunler mutlaka hekim kontrolunde kullanılmalıdır.

Bu urunlerin kullanımı yerine kalori kısıtlaması yapılmalı, ılımlı egzersiz ile zayıflamaya calışılmalıdır. Her şeyin aşırısından kacınılmalıdır.''

-''LıTERATURDE HENUZ TANIMLANMAMIŞ BıTKıLER BULUNUYOR''-

Bu urunlerin icerisinde, etkileri, etkili maddeleri, etki mekanizmaları ve sakıncaları uluslararası literaturde yer almayan bitkilerin bulunduğuna da dikkati ceken Karasu, hatta bazı urunlerde birkac bitkinin bir arada olduğunu soyledi.

Karasu, bu tur bitkisel urunlerin, herhangi bir ilac kullanımı halinde ciddi endikasyonlara yol acabileceğini ifade ederek, şunları kaydetti:

''ılactaki ya da urundeki etken maddeler, birbirlerinin etkilerini kuvvetlendirebilir ve pıhtılaşmayı engelleyerek istenmeyen kanamalara, pıhtı atma reaksiyonlarına ve olumlere yol acabilir. Sinir sistemi uzerinde etkili iştah kesici urun ya da ilac, ister bitkisel isterse sentez kaynaklı olsun, kullanılıp bırakıldıklarında, mutsuzluk, aşırı depresyon, hatta intihar eğilimi yaratabilir.

Hipertansiyon, kalp, dolaşım bozukluğu, diyabet, obezite, tiroit hastaları ile duzenli ilac kullananlar bu urunleri doktor kontrolu olmadan kullanmamalıdır. ''

AA