İLAC ALLERJİLERİ
İlac allerjileri, istenmeyen etkilerinin %5-10 unu oluşturur. İlaclara bağlı gorulen allerj hastaneye yatan hastalarda %2.2 oranında bildirilmiştir. İstenmeyen ilac etkileri iki grupta incelenir:
1) Onceden tahmin edilebilenler: Sıklıkla ilacın dozuna ve bilinen tedavi edici etkisine bağlıdır, diğer yonlerden normal olan hastalarda gorulur, istenmeyen ilac etkilerinin %80' inden sorumludur.
2) Onceden tahmin edilemeyenler: Bu reaksiyonlar ise genellikle ilacın dozuna ve tedavi edici etkisine bağlı değildir, sıklıkla kişinin bağışıklık cevabı veya duyarlı kişilerin genetik farklılığı ile ilgilidir.
Allerjik ilac reaksiyonları, daha once alınmış bir ilac ile tekrar karşılaşıldığında o ilaca karşı, antikor yapılması sonucu oluşur. İlac ile daha once karşılaşılmamışsa, aynı ilacın alımıyla 1 haftadan once allerjik reaksiyon genellikle gorulmez. Yalancı allerjik reaksiyonlar klinik olarak allerjik reaksiyonlara benzer, ancak ilacla ilk karşılaşmada ortaya cıkar ve ilacın damarlar uzerinde etkili madde salınımını uyarmasına bağlıdır.
En fazla allerjinin karşılaşıldığı ilaclar antibiyotikler (penisilin, sefalosporin ve sulfonamidler), epilepsi ilacları (fenitoin), ameliyatlarda hastayı uyutmak icin kullanılan ilaclardır.
En fazla deri altına veya damar icine ilac uygulamalarında allerjik reaksiyon riski vardır. Kadınlarda allerjik reaksiyon gorulmesi erkeklere oranla daha fazladır. Erişkin yaşta ilac allerjisi daha fazla, cocuklarda azdır. Eşlik eden karaciğer veya bobrek hastalığı varsa ilacın vucuttan atılması gucleşerek vucutta birikeceği icin allerji gorulme olasılığı artar.

Her ilac allerjiye neden olabilir. Bir ilac tedavisi sırasında herhangi bir istenmeyen reaksiyon ortaya cıktığında allerjiye neden olan ilacların ismi mutlaka kaydedilmelidir. Bu kayıt ilac allerjilerinde cok onemlidir, ileride aynı etken madde iceren ilaclarla tekrar allerji gelişme riskini onlemek icin her doktora gidildiğinde recete yazılmadan hekime gosterilmelidir.






PENİSİLİN ALLERJİSİ
Penisilinler allerjik reaksiyonlara en sık neden olan ilaclardır. Amerika Birleşik Devletleri'nde penisiline karşı allerjik reaksiyona tedavi uygulamalarının %1-10 unda rastlanmasına rağmen bunların ancak 4 /10.000 - 15/10.000 inde anaflaktik (ağır allerjik) reaksiyon gorulmuştur. Penisilin anaflaksisinden olum ise tedavi uygulamalarının 1/50.000 - 1/100.000 inde gorulmektedir. Bu, penisiline bağlı anaflaktik reaksiyonların yaklaşık onda birinin olumcul seyrettiği anlamına gelir. Hastanede yatan hastaların %10-20' sinin penisilin allerjisi oykusu vermelerine karşın, bunların yaklaşık %75' inin hatalı bir şekilde "penisiline allerjik" olarak tanımlanmış oldukları gosterilmiştir.

Olumcul penisilin reaksiyonlarının %96' sı ilac uygulandıktan sonraki 60 dakika icinde ortaya cıkmaktadır. Penisilinin damardan veya kas ici uygulanması ağızdan kullanımından penisilin allerjisi saptanan hastalarda diğer grup antibiyotiklere allerjik reaksiyon verme riski 10 kat artmıştır daha fazla allerjik reaksiyona neden olur. Genel olarak test yapılmadan penisilin enjeksiyonu yapılamayacağı duşunulur, bu cok doğru olmayan bir goruştur. Enjeksiyon yapılmadan once hazırlanan ilacın deri altına verilmesi yoluyla test yapılması hatalıdır. Penisilin testi, bu amac icin uretilmiş ozel test maddeleriyle yapılmalıdır. Bu test maddesi ulkemizde de mevcuttur.
Antimikrobiyal ilaclara gosterilen reaksiyonlarda ailesel yatkınlık soz konusudur. Antibiyotik allerjisi olan ebeveynin cocuğunda aynı ilaca karşı allerjik reaksiyon gorulme olasılığı, aile oykusu olmayanlara gore 15 kat artmıştır.
Asetil salisilik asit (Aspirin), sık kullanılan ağrı kesici ve ateş duşurucu, kanı sulandırıcı bir ilactır. Aspirin de bazı hastalarda allerjiye neden olabilir. Aspirin allerjisi, astım ve kronik urtiker gibi hastalığı olanlara aspirin (asetil salisilik asit) kullanmaması oğutlenmektedir.
Antiromatizmal ilaclar olarak bilinen Non-Steroid Antiinflamatuvar (NSAİ) ilaclar da aspirine benzer şekilde etki etmektedir. Diğer onemli kaynak hazır gıdalardır.
Salisilatların en onemli kaynağı ilaclardır. Salisilatlar, gıda endustrisinde kullanılan onemli bir katkı maddesidir. Başka bir kaynak ise doğal gıdalardır. Salisilatlar bircok bitki tarafından yapılan doğal kimyasal bir maddedir. Bitkiler salisilatları kendilerini zararlı boceklerden korumak icin uretir. Genellikle bitkilerin koklerinde (patates, turp), kabuklarında (patlıcan) ya da yapraklarında bulunmaktadır. Kronik urtiker veya aspirine bağlı astım şikayetleri olan hastalarda, doğal salisilatlardan da sakınmak yararlıdır.
Ağrı kesici, ateş duşurucu amaclı kullanılan salisilatlar 500mg, kanı sulandırmak amacıyla kullanılanlar 100-300mg.dır.
100gr Kırmızı (acı) biberde 203mg, 100gr Kekikte 183mg, 100gr bademde 3mg salisilat bulunmaktadır.Herkesin bildiği adıyla Novalgin, sık kullanılan ve recetesiz satılabilen, ağrı kesici ve ateş duşurucu bir ilactır Novalginle reaksiyonların diğer ilaclara oranla daha sık goruluyor gibi olmasının nedeni cok yaygın olarak kullanılmasıdır.
Sulfonamidler ilk keşfedilen antibiyotiklerden birisidir. Diğer bircok ilacta olduğu gibi sulfonamidler de bazı hastalarda allerjik reaksiyonlara neden olmaktadır.
İlac allerjilerinden korunmanın yolu, allerjiye neden olan ilacın kullanılmamasıdır. İlac allerjilerinin kalıcı (kesin) tedavisi yoktur. Allerjik reaksiyonların tekrarlamaması icin yapılabilecek tek şey sorumlu olan ilacı kullanmamaktır.