Son gunlerde başta İngiltere olmak uzere bazı Avrupa ulkelerini kasıp kavuran, hastanelerin ve okulların kapatılmasına yol acan salgın hastalık nedir? Daha once bilinmeyen yeni bir hastalık mı? Neler yapılması gerekir?
Memorial Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Laboratuvarlar Koordinatoru Doc. Dr. Kenan Keskin “Norovirus” hakkında bilgi verdi.

Bu salgın hastalığın etkeni olan “Norovirus” aslında daha onceden bilinen ve tanınan bir virustur. Daha onceden bu viruse “norwalk like virus” adı verilmekteydi. Bu virus insanlarda, sindirim sistemini (mide ve bağırsaklar) tutan, bulantı, kusma, ishal ateş ve baş ağrısı şikayetlerine yol acan bir enfeksiyon hastalığına sebep olmaktadır.

Dunya uzerinde, bu etkenle olduğu kanıtlanmış, kayıtlara gecmiş pek cok salgın bilinmektedir. Bu salgınların buyuk bir kısmı da; luks restoranlar, oteller ve eğlence yerlerinde meydana gelmiştir. Hatta yuksek fiyatlarla hizmet veren bir tur gemisinin yolcuları arasında da bu etkenle bir salgın meydana geldiği yolunda basında haberler yer almaktadır.

Bu belirtileri onemseyin:

Norovirus’u alan kişilerde 24-48 saat sonra; şiddetli bulantı, kusma, ishal, kimi zaman baş ağrısı ve ateş gibi belirtiler meydana gelmektedir. Hastalık 2-3 gun icerisinde kendiliğinden gecmekle birlikte ozellikle kucuk cocuklarda, yaşlılarda, duşkunlerde ve vucut direncinin duşuk olduğu; kalp hastalığı, akciğer hastalığı, şeker hastalığı, kronik bobrek hastalığı gibi hastalıkları bulunanlarda şiddetli seyredebilmektedir.

Hastalık sağlıklı bireylerde ozel bir tedavi gerektirmiyor, kaybedilen sıvı ve tuzun ağız yoluyla alınmasıyla kendiliğinde iyileşme olmaktadır. Ancak yukarıda belirtilen, hastalığı ağır seyredenlerde hastanede yatarak destek tedavisi uygulanması gerekli olabilmektedir.

Hastalık, sağlıklı insanlara, etkenin ağız yoluyla alınması sonucunda, bulaşmaktadır. Daha cok gıda hazırlayıcıları ve sunucularından (restoran, cafe, tabldot yemekhaneleri, oteller, hastaneler vb. mutfak ve yemekhanelerinde calışanlar) yayılmakta ve bu yerlerde kontamine yiyecek ve icecekleri yiyen icen insanlara bulaşma olmaktadır. Bundan başka, hasta olan insanlardan, onların cıkarttıları ile temas eden hastalara da bulaşma olabilmektedir.

Deniz urunleri ve dondurulmuş gıdalara dikkat

Deniz urunlerinin yenmesi ile de salgınlar meydana geldiği bilinmektedir. Etken virus soğukta canlılığını koruduğundan, dondurulmuş besinlerden kaynaklanan salgınlar da bilinmektedir.

Bir gıda maddesine Norovirus karıştığı olduğu biliniyorsa bunun tuketilmemesi ve imha edilmesi onem taşır. Ayrıca lağım suları ile kirlenme ihtimali olan ciğ sebze ve salata melzemelerinin cok iyi yıkanması ve bunlardan arta kalan coplerin ortda bırakılmayıp, hemen cope atılması gerekmektedir. Cok az miktarda virus alınması, hastalık oluşumu icin yeterli olduğu icin hastalık, hızla yayılma ve salgın oluşturma eğilimi gostermektedir.

Hastalıktan korunmada en etkili yol yemek yemeden once ve sonra el yıkamaktır

Ozellikle gıda hazırlayan ve sunanların tuvaletten cıktıklarında mutlaka ellerini yıkamaları, sık sık banyo yapmaları, kısacası kişisel hijyen kurallarına riayet etmeleri buyuk onem taşımaktadır. Hastaların kullandığı camaşır, masa ortusu ve benzeri tekstil urunlerinin ise yuksek sıcaklıkta yıkanması gerekmektedir. Bundan başka hasta olanların uygun sure (norovirus enfeksiyonu tanısı konulan gıda hazırlayıcı ve sunucularında iki hafta) işlerine ara vermeleri, diğer bireylerin ise hastalık suresince evde istirahat etmeleri uygun olmaktadır.

Bir kişi bu hastalığa birden cok kez yakalanabilir, cunku virusun farklı serolojik tipleri (farklı antijen yapısına sahip tipler) bulunmakta ve bunlardan birisi ile hastalanan kişilerde, o tipe karşı oluşan antikorlar, diğer tiplere karşı koruyuculuk sağlamamaktadır. Etken virusun bu ozelliği nedeniyle bir koruyucu aşısı da geliştirilememiştir.