Yuzde seğirme, gucsuzluk veya hareketsizlik yuz sinirini ilgilendiren bir hastalığın bulgularıdır. Yuzde anormal hareketler veya felc bir enfeksiyon, yaralanma veya tumor nedeniyle oluşabilir ve nedeni mutlaka araştırılmalıdır. Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı yuz siniri hastalıkları ve tedavisi uzerine eğitim gormuştur.

YUZ SİNİRİ NEDİR?

Yuz siniri bir telefon kablosuna benzer ve 10 000 adet farklı sinir lifi icerir bunların 7000 tanesi adalelere gider.

· Yuzdeki Adale hareketleri: Her bir lif bir yuz kası icin elektriksel uyarılar taşır. Bu sinirin lifleri tarafından taşınan bilgi gulmemize, ağlamamıza, gulumsememize veya kaş catmamıza olanak sağlar ve bu nedenle yuzun ifadesini sağlayan sinirdir. Bu sinir liflerinin yarısında veya yarısından fazlasında bir engellenme meydana gelirse yuzde gucsuzluk meydana gelir. Bu sinir lifleri uyarılırsa yuz kaslarında spazm veya seğirme şeklinde hareketler oluşur.

· Gozyaşı uretimi :

· Tukuruk uretimi

· İşitme: Orta kulaktaki uzengi kemiğinin kasına uyarılar taşır.

· Tat: Dilin on kısmının tat duyusunu sağlar.

Yuz sinir fonksiyonları cok kompleks olduğundan, lifleri zedelenirse bir cok semptom oluşur. Yuz sinirdeki bir hastalık yuzde seğirme, gucsuzluk veya felc ile, gozde veya ağızda kuruluk ile veya tat duyusunda değişmeyle sonuclanabilir.
NASIL CALIŞIR?

Yuz sinirİ beyinden yuzun mimik kaslarına ulaşmak icin kafa tabanından gecer. Beyni terk ettikten sonra kulağın yerleşmiş olduğu kemiğe girer ve bu kemik icinde bulunan bir kanaldan (ic kulak yolu) duyma ve denge sinirleriyle cok yakın bir ilişkide olarak gecer. Bu kanal icinde uzanan 4cm’lik yolu boyunca yuz siniri uc orta kulak kemikciği etrafında dolanır, kulak zarı arkasından ve daha sonra da kulak arkasında bulunan kemiğin icinden gecer. Yuz sinir bu kemiği gectikten sonra yuzde bulunan tukuruk bezi (parotis bezi) icinden gecer ve değişik yuz kaslarına giden bir cok dala ayrılır. Yuz sinir kemik icinde yol alırken gozyaşı bezine, uzengi kemiği kasına, dile (tat duyusu icin) ve tukuruk bezine giden bir cok dal verir.
ANİ OLUŞAN YUZ FELCİ

“Bell felci” olarak da isimlendirilen hastalık muhtemelen vucudun bir viruse karşı gosterdiği tepki sonucunda meydana gelmektedir. Yuz sinirinin kemik icindeki bolumu şişer ve basınc siniri zedeler.Yuz gucsuzluğun nedeninin bu olay olduğundan emin olmak icin ve diğer nedenleri ekarte etmek icin ozel sorular vardır. Baş boyun ve kulak muayenesinden sonra bir seri test uygulanabilir. En cok uygulanan testler şunlardır:

· İşitme testi: Sinire zarar veren nedenin işitme sinirini, ic kulağı veya işitme mekanizmasını da etkileyip etkilemediğini ortaya koyar.

· Denge testi: Denge sinirinin tutulumunu değerlendirir

· Gozyaşı testi: Gozun gozyaşı uretme kabiliyetini olcer. Goz yuzeyini (kornea) kuruluktan korumak icin goz damlaları gerekli olabilir.

· Radyolojik goruntuleme: BT (bilgisayarlı tomografi) veya MRI (manyetik rezonans goruntuleme) yuz sinir alanında enfeksiyon, tumor, kemik kırığı veya diğer anormalliklerin olup olmadığını ortaya koyar.

· Elektriksel test: Sinirdeki zedelenme miktarını ortaya koymak icin yuz sinir uyarılır. Bu test sık aralıklarla tekrarlanarak hastalığın ilerleyici olup olmadığı gorulebilir.
TEDAVİ

Tanı testlerinin sonucları tedaviyi belirleyecektir:

Eğer neden bir enfeksiyon ise bakterilerle savaşacak bir antibiyotik veya antiviral ilaclar kullanılabilir.

Eğer şişme (odem) olabileceğine inanılıyorsa sıklıkla steroidli ilaclar kullanılabilir.

Kacınılmaz durumlarda siniri zedeleyen kemiğin cerrahi olarak cıkarılması (dekompresyon) uygun olabilir.

İYİLEŞMENİZE YARDIMCI OLUN

Yuz sinir felce uğradığında, sağlıklı yapısını devam ettirebilmesi icin surekli bir gozyaşı akışına ihtiyacı olan goze gerekli ilgi gosterilmelidir. Gozyaşı goz kırpma sırasında goz uzerine yayılır, fakat yuz sinir felclerinde goz kırpma azalır veya tamamen ortadan kalkar. Azalmış goz kırpma ve gozyaşı salgısının yokluğu sonucunda gozyaşının goz kuresi uzerindeki akışı azalır veya tamamen ortadan kalkar ve korneada kuruma, erozyon ve ulser oluşumu ile sonuclanır ve hatta gozun kaybedilmesi muhtemeldir. Gozun bir parmak ile kapatılması gozun nemli tutulması icin etkili bir yoldur. Gozun parmak ucu tarafından zedelenmesine engel olmak icin parmağın arka tarafı kullanılmalıdır. Gozu nemli tutmak ve yabancı maddelerin goze girmesini engellemek icin sıklıkla koruyucu gozlukler ve temiz goz petleri kullanılır. Eğer goz kuruysa gozu nemli tutmak icin suni goz yaşları kullanılabilir. Bu damlalar doktorunuz tarafından tarif edildiği şekilde kullanılmalıdır. Uyanıkken etkilenen goze her saatte bir bu damlalardan bir veya iyi damla damlatılmalıdır ve uyurken goze merhem surulmelidir.

REHABİLİTASYON

Kalıcı yuz felcli hastalar goz kapağı ağırlıkları veya yayları, kas transferleri gibi ceşitli cerrahi işlemler ile rehabilite edilebilirler. Bazı hastalar yuz eğitim denen ozel bir fizik tedavi yonteminden fayda gorebilirler. Yuzun aşırı hareketliliği veya kas spazmı gibi yuz felc komplikasyonları icin uygulanabilecek tedavi yontemleri aşırı hareketli kasın cerrahi olarak kesilmesi veya kasların kimyasal madde enjeksiyonlarıyla gucsuzleştirilmesi gibi yontemleri icermektedir. Eğer bu işlemlere gerek duyulursa doktorunuz sizinle bu işlemler hakkında goruşecektir.

SONUC

Yuz felci de iceren yuz sinir hastalıkları nadir değildir ve ceşitli nedenleri vardır. Yuz sinir fonksiyonlarının mumkun olan en iyi şekilde duzeltilebilmesi icin uygun tanı ve tedavi cok onemlidir. Kalıcı yuz sinir zedelenmesi bulunan hastalara bile yuz fonksiyonları duzeltmek icin geliştirilmiş cerrahi işlemler sayesinde yardımcı olunabilir.