​

Kış mevsiminin ardından baharın gelmesiyle birlikte hava ısınmaya, doğa canlanmaya başlıyor. Ağaclar cicekleniyor, cimenler yemyeşil oluyor, cicekler acıyor, kuşlar otuyor ozellikle de cocuklar icin dışarıda bulunmak icerde bulunmaktan cok daha eğlenceli oluyor. Bazı insanlar mevsim değişikliğinin farkına varmazken, bazılarında baharla birlikte hapşırık, burun – goz akıntıları v.s. yani bahar alerjisi şikÂyetleri başlıyor.


BAHAR ALERJİSİ NEDİR?









Baharla birlikte polenler artar. Bu aylarda cimen, ot, cicek ve ağacların cicek acmaları ile birlikte polenler atmosfere yayılırlar sonunda ağız, burun, goz ve ciğerlerimize kadar ulaşırlar. Ozellikle ruzgÂrlı havalardan sonra polenler havaya daha cok dağıldığı icin şikÂyetler artar. Bazı sus bitkilerinin ciceklerinin polenleri ise ağır olduğu icin hava yolu ile dağılamazlar. Bunlar da arı ve boceklerle cevreye yayılırlar. En tipik bahar alerjisi alerjik rinit şeklinde gorulur.


Vucudumuzda alerjik reaksiyonların oluşmasına neden olan maddelere “alerjen” denir. (polen, kuf, toz, hayvan tuyu, akarlar v.b.) Alerjenler hedef organlarda (burun ve gozlerde) bir takım biyokimyasal reaksiyonlara, salgılara neden olurlar bunlardan biri de histamindir. Histamin vucut sıvılarının damarlardan dokulara sızmasına neden olur. Bu da vucutta genel kaşıntı, gozlerde yaşarma, kızarıklık, burunda tıkanıklık ve akıntı, akciğerde ise sekresyon artışı, oksuruk, hırıltı vb. neden olur.


ALERJİK RİNİT









Alerjik rinit (saman nezlesi); alerjenlerin hava yolu ile burnun ic kısmını doşeyen ve mukoza adı verilen dokuya yapışarak iltihapsız yangıya (inflamasyon) neden olur. Alerjik rinit coğunlukla omur boyu devam eden, fakat ileri yaşlarda şiddeti azalabilen bir hastalıktır. Belirli mevsimlerde (en cok polenlerin ucuştuğu bahar aylarında) ortaya cıkan tipine mevsimsel alerjik rinit adı verilir. 19. Yuzyılda hastalık ilk olarak tanımlandığında yanlış bir isimlendirme ile “saman nezlesi” denmiştir. Bunun nedeni polenlerin samanların uzerine yapışması ve ruzgÂrla dağılmasıdır. Daha sonra hastalığın polenlerle ilgili olduğu belirlenmiştir. Polenler dışında ev tozu, hayvan tuyleri, kuf mantarları (“mold” lar), kimyasal maddeler, klor, deterjanlar ve hava kirliliği alerji yapabilir. Alerjik rinitin tum bir yıl boyunca suren tipi vardır ve perenial rinit olarak adlandırılır.

Alerjik rinit ağır bir hastalık olmamasına rağmen kişiyi son derece rahatsız edebilir; uykuyu, yemek yeme ve yaşam şeklini olumsuz etkiler; okul ve işgucu kaybına yol acar. Kent yaşamı alerjik hastalıkların gorulme oranını arttırmıştır. Bunda cevre kirliliğinin rol oynadığı duşunulmektedir.


BAHAR NEZLESİ NASIL ANLAŞILIR?

Ozellikle histamin salgılanması ile birlikte alerjik rinit belirtileri başlar.

Belirtiler;


Hapşırma nobetleri Burun tıkanıklığı Burunda surekli akıntı Gozlerde kaşıntı, sulanma (konjonktivit) Burunda, dudakta, damakta ve boğazda kaşıntı Oksuruk Baş ağrısı Goz altlarında morluk
ALERJİ Mİ, SOĞUK ALGINLIĞI MI?

Burun akıntısı, hapşırma ve oksuruk gibi bulgularla seyreden soğuk algınlığı ve alerji cok karıştırılır. Bu iki hastalığı ayırt etmenin tek yolu bekleyip gormektir. Soğuk algınlığı genellikle kısa surede gecer, alerjik bulgular ise aylarca devam eder.


ALERJİK RİNİTİN TANI VE TEDAVİSİ

Alerji duşunulen durumlarda yukarıda saymış olduğumuz klinik bulguların yanında tanıyı kesinleştirmek icin bazı testlerin yapılması gerekmektedir.

Bu testler 4 gruba ayrılır:

1. Serolojik (kan) tetkik
2. Deri testleri
3. Burun sekresyonunun kimyasal analizi
4. Burun icine allerjen maddelerle yapılan uyarı testi

Alerjik rinit tedavisinde temel yontem tum alerjik hastalıklarda olduğu gibi alerjenden korunmaktır. Alerji tanısı doğrulandıktan sonra uygun tedavi başlatılmalıdır. Tedavi 3 ayrı başlık altında toplanabilir:







Alerjen uyaranlarla temasın kesilmesi,​
İlac tedavisi​
Hiposensibilizasyon (aşı tedavisi)​





ALERJİK RİNİTİ OLAN HASTALARIN DİKKAT ETMESİ GEREKENLER NELERDİR?







· Sigara icmeyin ve yanınızda icirmeyin.

· Tozlu ve polenli ortamlarda bulunmayın, eğer bulunmak zorundaysanız mutlaka maske kullanın. Polen yoğunluğu en cok sabah erken saatlerde ve akşam saatlerinde olmaktadır. Bu saatlerde dışarı cıkmamaya calışın

· Polenlerin ucuştuğu mevsimlerde kapı ve pencerelerinizi kapalı tutun. RuzgÂrlı havalarda evde kalmaya calışın.

· Burnun dış kısmına ve goz cevresine cok ince bir tabaka şeklinde vazelin surun, polenler vazeline yapışmakta ve boylece girişleri engellenmektedir.

· Ozellikle kaloriferli evlerde kuru ev havası alerjik rinitin kotuleşmesine neden olabileceğinden, evde hava nemlendiricisi kullanın.

· Klimalarda kullanılan filtreleri her ay değiştirin, alerjenleri tutan ozel filtreler alın. Hava değişimini iceride bulunan havayı kullanarak temizleyen, dışarıdaki havayı kullanmayan ozel klimaları tercih edin.

· Evinizde tuylu hayvan ve bitki beslemekten kacının.

· Beden temizliğinize dikkat edin, duzenli olarak el ve yuzunuzu yıkarsanız vucudunuza girmek uzere olan polenleri engellersiniz.

· Yatmadan once duş almak, sacları yıkamak yararlı olur.

· Polen mevsiminde giysilerinizi acık havada kurutmayın. Şapka ve ceketlerinizi daha sık yıkayın.

· Tuylu ve yunlu battaniyeler yerine pamuklu ve sentetik olanları tercih edin

· Toz barındırabilecek tarzda kilim, halı gibi ev eşyalarını kullanmamaya ozen gosterin.

· Polen mevsiminde arabada giderken pencereleri kapalı tutun.


Doc.Dr.Jale Erten