Cocuklarda alerji yuzyılın salgın hastalığı gibi butun hızıyla yayılmakta. Okullarda, yuvalarda her 5 cocuktan birisinin alerjik olduğu ve her 10 cocuktan birisinin astım olduğu gozleniyor. Sprey şeklindeki astım ilaclarını sınıflarda gormek artık sıradan bir hal almış durumda. Alerjinin genetik bir hastalık olduğu ve ailesinde alerjik hastalık oykusu olan bebeklerde daha sık gorulduğu biliniyor. Ancak genetik yapı alerjik hastalığın ortaya cıkışında tek etken değil. Bebeğin buyuduğu cevre ve beslenme duzeninin genetik yapıya şekil verdiği gozlenmekte. Gunumuz cocukları artık daha fazla şekerli ve hazır gıda tuketmekte; daha az taze meyve sebze yemekte. Bu durumun yaşadığımız yuzyılda gozlenen, alerjik hastalıklardaki hızlı artıştan kısmen sorumlu olduğu duşunuluyor.

ALERJİDEN KORUNMAK İCİN HANGİ BESİNLEDEN UZAK DURMAK GEREKİR?

1-CİKOLATA (KAKAO)
Cocuklarımızda tat duyusu cok erken yaşta gelişir. Ozellikle cikolatalı gıdalar, mutluluk hormonu dediğimiz endorfin salgılanmasına neden olduğundan, bir tur bağımlılık gibi cocukları kendine ceker. Oysa kakao, kahve ile aynı yapıya sahiptir ve yuksek oranda kafein icerir. Kafein uyarıcı bir maddedir. Cocuklarda midede asit salgısını artırarak refluye neden olur. Cocuklarda karın ağrısı, mide bulantısı, iştahsızlık, geğirme gibi coğu anne baba tarafından olağan karşılanan belirtiler reflu habercisi olabilir. Reflu mide asit salgısının yutma borusundan yukarı cıkıp solunum sistemine girmesi ile astım bulgularına yol acar. Astımlı cocuklarda %60 oranında sessiz reflu varlığı bildirilmektedir.

2-MARGARİN
Birbirleri ile zıt etkilere sahip iki yağ asidi omega-3 ve omega-6 yağ asitleri cocukların beslenmesinde dengede olmak zorundadır. Zeytin yağı ve fındık yağında bol bulunan omega 3'un alerjiyi onleyici etkileri vardır. Margarin vb. bitkisel katı yağlarda yuksek oranda bulunan omega 6 ise alerjiyi artırmaktadır. Bitkisel katı yağ iceren acma, poğaca, pasta vb gıdaların cok tuketilmesi vucutta bu dengenin bozulmasına ve alerjinin ortaya cıkmasına neden olmaktadır.

3-KIZARTMALAR VE CİPS
Yuksek oranda yağ ve kalori iceren kızartma gıdaları fazla tuketen bir cocuk kilo almaya yatkın olur. Şişman olmak cocuklarda astımın ortaya cıkışını 2 kat artırır. Ayrıca yağlı kızartmalar mide boşalmasını geciktirerek refluyu ve reflunun tetiklediği astım alevlenmelerine zemin hazırlar.

4-KETCAP
Domates fazla tuketildiğinde mide asit salgısını artırdığı bilinen bir gıdadır. Domatesin yoğun kullanıldığı ketcap vb. soslar cocuklarda mide rahatsızlığı yaratabilir. Katkısız olsalar bile fazla miktarda domates ve salcalı yemeklerle beslenmek, solunum yolunda mide asidine bağlı hasar oluşturup reaktif havayolu diye adlandırılan ve astımın habercisi kabul edilen tabloya yol acabilir.

5-MAYONEZ
Mayonez yuksek yağ iceriği nedeniyle mide boşalmasını geciktirir. Sessiz reflusu olan alerjik astımlı cocuklarda bu besin bronşit ataklarını cağırmaktadır. Son zamanlarda “fast food” yiyeceklerle sık tuketilen bu besin cocuklar icin “hamburger, patates kızartması , kola” uclusunun vazgecilmez bir uyesi haline gelmiştir.

6-BAL
Bircok anne alerji ve astıma iyi geleceği duşuncesiyle cocuklarına ceşitli şekillerde bal vermekte. Balın icinde şifalı kabul edilen bircok madde olduğu bir gercektir; ancak bal aynı zamanda mide icin oldukca ağır, hazmı zor bir gıdadır. Alerjik astımı olan cocuklara şifa niyetiyle kaşık kaşık bal yedirilmesi refluye neden olabileceğinden sakıncalıdır.

7-ACI, BAHARAT
Acı ve baharat sessiz reflusu olan astımlı cocuklar icin gizli tehlikedir. Kırmızı biber ve biberli yemekler, sucuk, sosis vb işlenmiş et urunleri cocuklarda alerji ve astımın alevlenmesine neden olmaktadır. Baharat cocukların diyetine sıklıkla pizza, lahmacun vb. gıdaların tuketimi sırasında girmektedir.

8-KOLA VE GAZLI İCECEKLER
Kola da bir diğer bol kafein iceren ve uyarıcı olduğu bilinen bir icecektir. Son zamanlarda cocukların beslenmesinde bol yer tuttuğu gozlenen kolalı ve meyveli gazlı icecekler reflu ve reflu uzerinde alerjik bronşit / astım ataklarına neden olmaktadır.

9-BUZLU CAY, KAHVE
Kafein iceriği nedeniyle gecmişte cocuklara fazla sık onerilmeyen bu icecekler de son zamanlarda soğuk servis edilmeleri nedeniyle cocukların beslenmesinde sık yer almaya başlamıştır. Buzlu cay, buzlu kahve gibi formlarda tuketilen bu icecekler cocuklarda mide sorunları ve iştahsızlığın başlıca nedenlerinden. Mide asit salgısını artırdığı bilinen bu gıdalar bir sure sonra reflu atakları yaparak alerjik bronşit alevlenmelerine neden olabiliyor.

10-CİĞ SARIMSAK,SOĞAN
Sarımsak ve soğan antioksidan ve anti-kanserojen kabul edilen ozellikleri nedeniyle , son zamanlarda cocukların diyetine onceden olduğundan cok daha fazla girmiştir. Toplumda alternatif tıbba yonelme ozellikle sık hastalanan cocuklarda bu gıdaların sık kullanımını gundeme getirmiştir. Oysa; ciğ sarımsak ve ciğ soğan midede asit salgısını artırdığı ve alerjik astımı tetiklediği bilinen başlıca gıdalardandır. Ciğ soğan hamburgerlerin icerisinde ve lahmacunda karşımıza cıkarken; ciğ sarımsak cacık icerisinde yer alabiliyor.

11-ŞERBETLİ TATLILAR
İceriğindeki katı yağlar ve margarin bir yandan şerbetli tatlılara lezzet verirken, diğer yandan cocuklarımızda mide sorunları yaratabiliyor. Baklava, şobiyet, tulumba tatlısı gib ağır tatlılar sık ve fazla miktarda tuketildiğinde cocuklarda sessiz refluye yol acmakta ve alerjik bronşit /astımı tetiklemektedir.

ALERJİSİ VE ASTIMI OLAN COCUKLARIMIZ İCİN 10 ALTIN ONERİ
1- Cikolata ve kakaodan uzak durmak
2- Sutlu ve meyveli tatlılar tuketmek
3- Kızartma yerine fırında patates yemek
4- Kola, buzlu cay ve kahveden uzak durmak
5- İcecek olarak suya alışmak
6- Katı bitkisel yağlarla hazırlanan salcalı yemekler yerine domatesle ve zeytinyağı ile hazırlanmış hafif yemekler yemek
7- Hamur işi gıdaları (acma, poğaca) evde hazırlamak
8- Şifa niyetiyle bal vermemek
9- Bol ciğ sarımsak/soğan ve baharat ve yağ iceren “fast food” gıdalardan uzak durmak
10- Yatmadan 2 saat oncesinden yemek yemeyi kesmek.