Genetik testler bazı durumlarda yuzde 100 doğru olmayabilir. Gen testindeki doğruluk oncelikle kullanılan materyale, materyalin calışılma ve analiz metoduna bağlıdır. Genetik konusunda insanların en merak ettiği konular arasında ‘sac mı tukuruk testi mi daha hassastır’ ‘Babalık testi icin bir tutam sac yeterli midir?’ soruları gelir.

Dr . Gulay Ozgon

Tıbbi Genetik Uzmanı

Genetik testlerin yuzde 100 doğruluğu kullanılan materyal ve yonteme bağlıdır. Testin doğruluğu icin oncelikle materyal kandan mı alındı, kan doğru calışıldı mı? Calışma yontemi hangi analiz metoduyla yapıldı. Ayrıca genetik testler sadece kan ile yapılmaz. Butun vucut sıvılarından veya dokularından ornek alınıp yapılabilir. Yanak ici mukoza, tukuruk veya amniyosentezde olduğu gibi bebeğin idrarından, plasentasından ya da kanserde olduğu gibi kanserli dokudan bir ornek alınıp oradaki materyalin calışılması dokulardan da calışılabileceğini gosterir.

Hangi Genetik Test Doğru Sonucu Verir?

Orneğin; hamile bir kadın amniyosentez yaptırdı. Bunun hangi yontemle yapıldığı, hucre kulturu, kac kultur kabında incelendiği ve incelenen bant seviyesi, kromozomların kac buyuklukte incelendiği onemlidir. Son 3 yıldaki gelişmelerle birlikte hucre kulturune bir de Array teknolojisi eklendi. Onceki yontemle alınan sonuc yuzde 100 doğru, yuzde 100 sağlıklı bir bebek olacak derken bir sonraki gelişen teknik gen kayıpları taşıyan bir bebek doğabileceğini soyleyebilir. Ozetlenirse; on yıl once inanılan yontemin yuzde 100 doğru olmadığını, gelişen teknolojinin yuzde 100 doğru dediği noktalarda eksiklik ve hataları olduğunu ortaya koydu. Aynı şekilde on yıl sonra da bu gun yapıların eksiklikleri gorulmesi soz konusudur. Yontemler geliştikce de yontemin guvenilirliği artığı icin daha guvenilir test elde etmek mumkun hale geldi.

Genetik Testler Sadece Kanla mı Yapılır?

Genetik testler sadece kan ile yapılmaz. Genetik testler butun vucut sıvılarından veya dokularından ornek alınıp yapılabilir. Yanak ici mukoza veya tukuruk, veya amniyosentezde olduğu gibi bebeğin idrarından veya kanserli dokudan ornek alınıp calışılabilir.

Babalık Testi Nasıl Yapılır?

Babalık testi, baba ve cocuktaki ortak gen bolgelerinin araştırılması ile yapılır. Coğu zaman babalık testlerinde kişi cocuğun sacının ucundan biraz kesip, ‘Bu benim cocuğum mu’ diye sormaya gelir. Fakat babalık testi icin sacın kokten cekilmesi gerekir. Cunku sac bilindiği gibi canlı doku icermez. Sac kokunden test yapabilmek icin kıl kokuyle oradaki canlı hucreyle calışabilir. Ote yandan temiz ya da hic kullanılmamış diş fırcasıyla yanak ici mukoza taranıp getirildiği ya da her turlu vucut dokuntusunden de babalık testi calışılabilir.

Kan Testi mi Tukuruk Testi mi Hassastır?

Tukuruk testi, temiz bir diş fırcasıyla yanak icine fırcayı dokundurup temiz bir poşete koyulup laboratuara getirildiğinde rahatlıkla calışılabilir. Tukuruk, kan veya herhangi bir dokudan genetik testin calışılması arasında herhangi bir fark yoktur. Orneğin verilmesi daha kolay olduğu icin tukuruk veya yanak ici tercih edilir. Testin uygulanması ve sonuclanması acısından herhangi fark yoktur. Duyarlılık acısından da fark yoktur. İkisinden de aynı analiz calışılabilir. Yalnızca tukurukten ornek almak daha kolay olduğu icin tercih edilebilir.