ANNELİK HUZNU

Doğum sonrası bunaltı, sıkıntı, istemsiz ağlama nobetleri, alınganlık , sinirlilik, unutkanlık, dikkat dağınıklığı gibi durumların yaşanması annelik huznu olarak bilinir. Doğum sonrası birkac gun icinde başlayıp 1-2 hafta sonra kendiliğinden biter.

Yeni bir yaşam tarzı, doğum sonrası vucut yapısındaki değişikliklere duyulan kaygı, uykusuzluk, bebek bakımı gibi endişeler annelik huznune neden olabilir.

Annelik huznu doğum sonrası coğu kişide gozlenir ve yeni hayata uyum sağlama ile birlikte kendiliğinden duzelir.

DOĞUM SONRASI DEPRESYON

Doğumdan sonraki bir yıl icinde kadınlar psikiyatrik rahatsızlıklara daha yatkındır. Doğum sonrası hormonal değişiklikler ve hayat tarzı değişikliği bu hastalıkların acığa cıkmasını kolaylaştırır. Turkiye'de doğum sonrası donemde %42 oranında depresyon gorulduğu tesbit edilmiştir.Bu annelerin bebeklerinde psikotik bozukluklar, depresyon,mani ve duygu durum bozuklukları daha cok gorulur. Doğum sonrası depresyon ozellikle kadının kendini cok ifade edemediği geleneksel aile yapılarında daha sık gorulur. Daha az sıklıkla da anksiete bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluk ve nadiren psikoz gorulebilir.

Doğum sonrası depresyonunun nedenleri

Biyolojik nedenler arasında doğum oncesi cok yuksek olan ostrojen ve progesteron hormonunun doğum sonrası hızlıca duşmesi, prolaktin, stres hormonu ve troid hormonu değişiklikleri sayılabilir.

Bazı riskleri taşıyan kişilerde daha sık gorulduğu bilinmektedir. Kadının ve eşinin gebelik ve doğum sonrası iş kaybı, cevreden sosyal desteğin yetersiz olması, evlilik ile ilgili sorunlar, gebelik ve doğum sırasında yaşanan olum ayrılık gibi problemler, zor gecen gebelik ve doğum sureci, bebeğin ve annenin erken ayrı kalmaları, anne sutu ile bebeği besleyememek, bebeğin bakımında zorlanmak gibi durumlar doğum sonrası depresyonu kolaylaştırır.

Doğum sonrası depresyon sık gorulmesine rağmen coğu kez tanı konulamamaktadır. Coğu kadın bu konuda kendini yalnız hissetmekte, bebeğinden dolayı kendine vakit ayıramamakta veya hangi doktora başvuracağını bilememektedir.

Bazen de doğum sonrası kontrollerinde doğum sonrası fiziksel sorunlara odaklanılıp ruhsal sorunların ciddiyeti gozden kacabilmektedir.

Doğum sonrası depresyon yaşamamak icin gebelik sırasında neler yapılabilir?

Gebelik takipleri sırasında detaylı bilgi alınmalıdır. Gecirilmiş psikiyatrik bozukluğu olanlar ve depresyona eğilimi olanlar tespit edilmelidir. Annenin gebelik, doğum ve doğum sonrası anne olmak ve bebek buyutme ile ilgili kaygılarını ifade etmesi sağlanmalı ve kaygılarını gidermek icin bilgi verilmelidir. Gebelik sırasında anne ve baba eğitime katılmalı doğum korkularından kurtulmaları sağlanmalıdır. Gebelik doneminde baba mumkun olduğunca annenin yanında olmalı ve anne, baba ve bebek arasındaki bağlar guclendirilmelidir. Gebelik oncesi psikiyatrik hastalığı olan yada daha onceki gebeliğinde doğum sonrası depresyon gecirdiği bilinen gebelerde gebeliği sırasında psikolojik destek almaları sağlanmalıdır.

Gebenin doğum sonrası kaygılarını azaltmak icin anneye destek sozu verilmeli ve annenin doğum sonrası ilk haftalarda emzirme ve bebek bakımı icin destek alması sağlanmalıdır. Doğum sonrası anneler bir sureliğine yalnız kalmamalı, bebeğin uyuduğu surelerde annede dinlenmelidir. Uykusuzluk doğum sonrası depresyonu kolaylaştırır. Anneler mumkun olduğunca kendi kişisel bakımlarını ertelememelidir. Fırsat buldukca da kısa surelide olsa dışarıya cıkmaları iyi olur. Doğum sonrası ziyaret bizim toplumumuzda cok erken başlamakta, hatta doğumdan hemen sonra başlayan ziyaretler annenin dinlenmesini, annenin bebeği ile gecirdiği sureyi ve emzirme surelerini kısıtlamaktadır.

Boyle durumlarda da doğum sonrası annelik huznu ve depresyon sık gorulur. Doğumdan sonra ozellikle ilk hafta anne ile bebek ne kadar uzun sure ten tene temasta kalabilirse anne ve bebekte salgılanan mutluluk hormonları annenin daha mutlu, bebeğinde daha huzurlu olmasını sağlar.