TİROİD KANSERİ NEDİR?

Tiroid boynun on tarafında, Adem Elmasının alt kısmında yerleşik, kelebek şeklinde, 20-25 gr ağırlığında bir ic salgılı bezdir.
Bu bezde ceşitli hastalıklar, bu arada kanser de oluşabilir. Bu bolgede genellikle ağrısız bir şişlik, yumru şeklindeki oluşum %5 olasılıkla kanser olabilir. Bu sırada tiroid bezinin işlevi genellikle normaldir.

Tiroid bezindeki kanserlerin %80-85 ’ini Papiller ve Follikuler tipteki, (differansiye) genellikle iyi seyirli, kanserler oluştururlar. Daha az rastlanan Meduller tipteki kanserde ailevi geciş gorulebilir. Anaplastik kanser ise cok hızlı ilerler. Vucudun başka yorelerindeki kanserler Tiroid bezine metastaz yapabilirler.

Bu yazıda hastalara bu konuda kısa fakat onemli bilgiler verilecektir.


TİROİD KANSERLERİNDE YAKINMA VE DİKKATİ CEKEN BULGULAR NELERDİR?

· Hastaların coğunda onemli bir yakınma yoktur.

· Muayene sırasında Tiroid bezinde genellikle yumru tarzında (nodul) bir şişlik bulunur. Bunu hasta veya yakınları da fark edebilirler.

· Bazen boynun Ultrasonografi, Bilgisayarlı Tomografi, Mağnetik Rezenans gibi bir yontemle başka amacla incelenmesi dolayısıyla Tiroid bezinde yumru (nodul) veya yumrular (noduller) gorulebilir. Muayenede elle saptanamayan, goruntuleme yontemleri ile tesadufen fark edilen, capı 1 cm ’den kucuk nodullere cok sık rastlanır. Bunların coğunluğu kanser değildir.

Yumrular giderek onemli derecede buyuyup cevreye basıya, ses kısıklığına neden olabilirler. Anaplastik tip kanserler hızla yayılıp kitle şeklini alır ve cevreye yapışırlar.

Butun bu durumlarda hemen hekime, mumkunse bir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları uzmanına başvurmak gerekir.

TİROİD KANSERİNİN SEBEBİ BİLİNİYOR MU? NEDİR?

Kanserlerin onemli bir kısmı gibi Tiroid kanserlerinin de ne sebeple oluştukları cok iyi bilinmiyor. Ancak Tiroid kanseri oluşumunda etkinliği belirlenmiş bazı ozellikler vardır:




Ozellikle cocukluk doneminde baş-boyuna ışın tedavisi uygulanması (Radioterapi); Yahut yaygın iyonize radyasyona maruz kalınması. (nukleer kaza, atom bombası) Genetik yatkınlık – ozellikle anne, baba, kardeş gibi yakınlarda Meduller tipte Tiroid kanseri saptanmış olması. Cocukluk doneminde, erkeklerde noduler yapıların kanser olma olasılığının erişkinlere ve kadınlara nazaran biraz daha fazla olması olasılığı.
TİROİD KANSERİ TANISI NASIL KONUR?

Hekim, tercihan Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı, hastanın yakınmalarını dinleyip, muayene eder. Gerekli laboratuar tetkikleri yaptırır. Tanı icin en onemli yontemi uygular. Bu yontem:

· Tiroid İnce İğne Aspirasyonu Biopsisi (TİİAB) dir. Hekim eli ile saptayabildiği yumrulardan doğrudan enjektorle hucreler alır;




TİİAB hekim karar verdiğinde el ile saptanamayan nodullerden ve gerekiyorsa el ile saptanabilen nodullerden de ultrasonografi eşliğinde enjektorle hucre alır. Deneyimli bir Sitolog iğne ile alınıp bir lam ’a (cam) yayılmış olan bu hucreleri boyayarak inceler ve kanser hucresi bulunup bulunmadığına karar verir. Ultrasonografideki yumru (nodul) ’nun gorunumu de hekime, kesin olmamakla beraber, bazı bilgiler verir. Meduller Tiroid kanseri icin, bu yonde duşunce varsa, kanda Kalsitonin isimli hormon ’un artmış olup olmadığına bakılır. Belirgin artışı Meduller kanser icin cok onemli bir işarettir.
TİROİD KANSERİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Tum Tiroid kanserlerinde erken tanı ve tedavi cok gerekli ve onemlidir.

· Tedavinin en onemli kısmı cerrahi girişimdir. Ancak bu girişimin deneyimli ve başarılı bir Tiroid Cerrahı tarafından yapılması ve başarılı olunması on şarttır. Ozellikle %80-85 lik bolumu oluşturan Papiller ve Folikuler kanserlerde boyle başarılı bir girişim %85 vak ’ada cok iyi bir gelecek sağlanmasının ilk ve onemli adımı olur.

· Operasyon sırasında cıkarılacak kitlenin patolojik ozellikleri ivedi patolog tarafından yeniden değerlendirilir. Boylece kanser olup olmadığı bir kez daha kontrol edilip bezin tamamı veya onemli bir kısmı cıkarılır. Gerekiyorsa yoredeki lenf bezleri de ayıklanarak yeterli ameliyat yapılmış olur.

· Cırakılan Tiroid beziyle ve varsa lenflerle ilgili tum materyal yine Tiroid konusunda deneyimli bir Patalog tarafından değerlendirilip kanserin tipi; yayılımı ve diğer ozellikleri hakkında bilgi sağlanır.

· Bundan sonraki aşama Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları uzmanı tarafından gercekleştirilir.

· Gerekirse Radyoaktif İyot tedavisi verilerek kalmış olması olasılığı bulunan dokunun ve kanser hucrelerinin tahribi sağlanır.

· Boylece hastada kanser hucresi yanında Tiroid glandıda kalmamış, yani hasta Hipotiroid olmuştur. Omur boyu yeterli dozda Tiroid Hormonu alması gerekir. Tiroid kanserlerinin buyuk coğunluğu Tiroidi Stimule Eden Hormon (TSH) dan etkilendiği kabul edildiğinden verilecek tiroid hormonunun dozu TSH baskılanacak şekilde yuksek tutulur.

· Onceleri 6 ayda bir, daha sonra yıllık kontrollerle hasta Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları uzmanı tarafından izlenir.

TEDAVİ SONUCU NEDİR?




%80-85 lik grubu oluşturan Papiller ve Folikuler (differansiye) Tiroid kanserli hastaların %85 ’i tam bir iyilik kazanır, hayatlarını normal surdururler. %10-15 ’inde nuksler, alevlenmeler gorulebilir; bu durumda gerekli tedavileri yapılır. Meduller Tiroid kanserinin başka bezlerle ilgili boyutları, aileden kazanım yanında sonraki nesillere yansıma ozelliği vardır. Her yonu ile incelenmeli ve izlenmelidir. Oldukca uzun ve rahat yaşamaya izin verirler. Anaplastik kanser seyrek olup ileri yaşlarda oluşur. Tedavileri guc ve gelecekleri iyi değildir. ALINTIDIR.