Sağlıklı bir beslenme duzeninin gunde 5 porsiyon meyve ve sebze icermesi gerektiğini coğumuz biliyoruz fakat, proteinlerin genel sağlığımız icin onemini coğu zaman unutuyoruz. Bedensel işlevlerimizi surdurmek icin her gun yeterli miktarda kaliteli protein tuketmemiz gerekiyor.





Ağırlıklı olarak et urunleri ve soya gibi bitkisel urunlerde bulunan protein sactan tırnaklara tum hucrelerimizin işlevsel ve yapısal bir bileşeni. Suyun ardından, bedende en cok bulunan molekul protein. Protein kaslarımızda, cildimizde, kemiklerimizde, sacımızda, bağışıklık sistemimizde ve bedenimizin tum diğer kısımlarında bulunuyor. Protein, bedeninizdeki dokuları oluşturuyor, koruyor ve yeniliyor. Cocukluk, erişkinlik ve gebelik sırasında buyume ve gelişme icin de ozellikle onemli.
Enzimler ve amino asitlerden oluşan protein, bedendeki kimyasal reaksiyonlar icin guc kaynağı sağlıyor ve kanda oksijeni taşıyor. Mevcut 22 amino asitten 9 ’u, insan bedeni tarafından oluşturulamadığı ve dolayısıyla gıdalardan alınması gerektiği icin “temel amino asitler” olarak adlandırılıyorlar.





Tam ve tam olmayan proteinler
Yediğimiz bazı proteinler, yeni proteinler oluşturmak icin gerekli tum amino asitleri icermektedir. Bu tur protein, tam protein olarak adlandırılmaktadır. Tam proteinler genellikle kırmızı et, tavuk, balık, yumurta ve sut urunleri gibi hayvansal kaynaklarda ve soya urunlerinde bulunmaktadır. Diğer protein kaynaklarıysa, tam olmayan protein olarak adlandırılmaktadır ve meyvelerde, sebzelerde, tahıllarda bulunmaktadır.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Orgutu (FAO) ve Dunya Sağlık Orgutu ’nun (WHO) Ortak Uzman Konsultasyonu ’nun Protein Kalitesi Değerlendirme Raporu, bir proteinin kalitesini değerlendirmek uzere, basit, bilimsel ve akılcı bir prosedur olan “Protein Sindirilebilirliği Duzeltilmiş Amino Asit Skorunu (PDCAAS)” onermiştir. Bu PDCAAS değerine gore yumurta beyazı, kazein ve izole soya proteini 1.00 tam değer ile en kaliteli proteinler arasında yer almaktadır. Bu değerlendirmeye gore kırmızı et 0.92; bezelye unu 0.69; tam buğday ise 0.40 protein değerine sahiptir.
Soya, tek tam bitkisel protein
Gectiğimiz 25 yılda ortaya konulan kesin bilimsel veriler, vazgecilmez amino asit dizisinden oturu, soyanın besleyici olarak tek tam bitkisel protein olduğunu gostermiştir.
Bu nedenle, FAO ve WHO tarafından onerilen değerlendirme yontemine gore, soya proteini cocuklar ve erişkinlerin temel amino asit gereksinimlerini karşılamaktadır ve kırmızı et, sut, yumurta gibi hayvansal proteinlerle kıyaslanabilir tek tam bitkisel proteindir.




PROTEİN ONERİLERİ
Bir kişinin gunluk beslenme duzeninde ne kadar proteinin gerekli olduğu kişilere gore farklılık gostermekle birlikte, sağlık profesyonelleri yetişkinlerin ağırlıklarının her kilosu başına gunde en az 0,8 gram proteine ihtiyac duyduğunu ileri surmektedir. Bu proteini almazsanız, bedeniniz ihtiyacı olanı elde etmek icin yavaş yavaş kendi dokularını bozmaya başlamaktadır. Dolayısıyla ortalama 65 kilodaki bir kadının her gun 52 gram; ortalama 80 kilodaki bir erkeğinse 64 gram protein alması gereklidir.
Farklı besinlerin protein icerikleri şoyledir:

Besin
Protein miktarı Gr.
100 gr. Izole soya proteini
90 gr.
100 gr. Yağsız soya unu
50 gr.
100 gr. Soya fasulyesi
36 gr.
100 gr. Tavuk goğsu
31 gr.
100 gr. Biftek
31 gr.
100 gr. Somon balığı
27 gr.
1 Bardak sut
8 gr.
1 Yumurta
6 gr.

Kaynak:yaşam sayfaları