​
Onerilenden fazla et tuketmemek, posadan zengin, yağdan fakir beslenmek, egzersiz yapmak ve uygun tarama testleri ile kolon kanserinden korunmanın mumkun.

Prof. Dr. Fatih Ağalar



Yaklaşık yuzde 90 ’ı kalın bağırsaktaki polipler (iyi huylu tumorler) nedeniyle başlayan kolon kanserinin ortaya cıkmasında genetik faktorlerin rolunun diğer kanser turlerine gore daha fazla olmaktadır.

Hastalığın belirtilerinin diğer sindirim sistemi hastalıklarıyla karıştırılmasının hekime başvurmakta gecikmeye, tanının gec evrede konulmasına ve sağ kalım oranının duşmesine yol acabilmektedir. Risk altında olan kişileri belirleyip, hastalık başlamadan once tarama testleri uygulamanın, kanser oluşmadan ya da cok erken donemdeyken fark etmek, hatta onlemek acısından buyuk onem taşır.

Batı toplumlarında gorulen beslenme alışkanlığı riski artırıyor.

Yapılan araştırmalara gore, bir insanın omru boyunca kolon kanserine yakalanma riski yaklaşık yuzde 5.5 gibi kucuk bir rakam. Ancak aşağıdaki kriterlere uyan kişilerde hastalığın gorulme riski artıyor:

· Ailesinde kolon kanseri ya da polip oykusu olanlar,

· 50 yaşın uzerindeki kişiler,

· Ulseratif kolit ve Crohn hastalığı olanlar,

· Batı toplumlarında gorulen beslenme alışkanlığı, işlenmiş gıda ile onerilenden fazla et tuketenler,

· Aşırı kilolular,

· Sigara icenler,

· Hareketsiz yaşam surenler.





Ayrıca meme, yumurtalık ve rahim kanseri varlığında da bu hastalığa yakalanma olasılığı yukseliyor.

Tarama testleri icinde uygulanması en kolay yontem gizli kan testi

Kolon kanseri taramasında en kolay yontem; dışkıda gozle gorulemeyecek kadar az miktardaki kanın saptanması icin yapılan “gizli kan testi”. Ancak bu yontem her polipi ya da kanseri yakalayamayabiliyor. Bu nedenle daha guvenilir başka testlerle birlikte kullanılması gerekiyor. Daha ileri bir yontem olan sigmoidoskopi ise bağırsağın makattan itibaren son 60 cm ’lik kısmının optik cihazla incelenmesi anlamına geliyor. Daha riskli bireylerde ise tum kalın bağırsağın incelendiği kolonoskopiden yararlanılıyor. Kolonoskopi; kalın bağırsak icindeki lezyonları ve patolojileri ortaya koymada buyuk yarar sağlayan ve “altın standart” kabul edilen bir yontem.

Normal riskli bireyler icin 40 yaşından itibaren yılda bir dışkıda gizli kan testi, 50-70 yaş arasında ise her beş yılda bir sigmoidoskopi yaptırılması gerekmektedir.

Kansere donuşme riski yuksek olan poliplerin temizlenmesi ve uygun aralarla izlemin, kolon kanserinden korunmada onemliolmaktadır. Bugun 60 yaş uzerindeki insanların yaklaşık yuzde 40-50 ’sinde polipe rastlanıyor ve bu oran yaşla birlikte artıyor. Risk grubundaki bir kişide eğer tarama kolonoskopisinde bir veya birkac kucuk polip varsa, kolonoskopi duzgun yapıldıysa ve polipler tamamen alındıysa, bu hastanın riski toplumdaki ortalama riskle aynı duzey yani yaklaşık olarakyuzde 5.5 oluyor.





Korunmak icin

· Duzenli tarama testlerini yaptırarak,

· Hareketsiz yaşam yerine, haftada 4-5 gun orta şiddete egzersiz yaparak,

· Posadan zengin, yağdan fakir, protein ağırlıklı olmayan bir beslenme duzeni uygulayarak,

· Sigara ile alkolden uzak durarak,

· İdeal kilo korunarak,

kolon kanseri riski azaltılabiliyor.

Kaynak:sağlık yaşam