Bacaklarınızda dort kemik vardır (femur yani uyluk kemiği, patella yani diz kapağı, tibia yani kaval kemiği ve fibula yani baldır kemiği) ve bu kemikler kalcadan, dizden ve ayak bileğinden bukulurler. Bir kazadan sonra bu kemikler iki ya da daha fazla parcaya kırılabilir.






Bacak Kırığına Genel Bakış
Bacaklarınızda dort kemik vardır (femur yani uyluk kemiği, patella yani diz kapağı, tibia yani kaval kemiği ve fibula yani baldır kemiği) ve bu kemikler kalcadan, dizden ve ayak bileğinden bukulurler. Bir kazadan sonra bu kemikler iki ya da daha fazla parcaya kırılabilir.

Eğer kırılmış bir kemik dışarıya cıkıntı yaparsa, deriyi keserse ya da derinin icinden cıkıntı yaparsa buna acık kırık denir.

Bacakta kırık aşağıdaki kemiklerden birinde gorulebilir.

Femur, uyluk kemiğidir. Vucudun en uzun ve en guclu kemiğidir. Uyluk kemiğinin ust kısmı, pelvis yani leğen kemiği ile birleşerek kalca eklemini oluşturur. Bu eklem ileri, geri, yana hareket edebilir ve hatta ice ve dışa doğru donebilir. “Kalca kırığı” soz konusu olduğunda, femurun yani uyluk kemiğinin ust kısmında kırılma meydana gelmiş demektir.

Uyluk kemiğinin aşağı ucu kaval kemiğinin (tibia ya da incik kemiği) ustune yerleşerek diz eklemini oluşturur. Diz ekleminde bacak, ileri geri sallanabilir ve hatta hafifce donebilir.

Dizkapağı (patella) diz ekleminin onunde geriye ve ileriye doğru kayar. Dizkapağı uyluk kaslarından uzanan bağları tutar ve bacağı duzleştirmek icin guc sağlar.

Tibia kaval kemiğidir (incik kemiği) ve vucut ağırlığını taşımaya destek olur. Fibula yani baldır kemiği ise kaval kemiğinin yanında dizin altına uzanır. Bacağın dış kısmında bulunur ve kaval kemiğinden daha kucuktur.

Ayak kemiklerini, bağları ve tendonları birleştiren ayak bileği de kaval ve baldır kemiğinin alt ucunda oluşur. Ağır bilek burkma yaralanmaları kaval ya da baldır kemiği civarında ya da bilek ekleminde kırılma ile sonuclanabilir.


Sebepler
Bacak kemiklerinin kırılması icin genellikle oldukca yuksek kuvvet gerekir. Bir şekilde zayıflamış ve gucsuzleşmiş kemikler kolayca kırılabilirler. Eğer kemiğe yuklenen guc miktarı kaldırılabileceğinden daha fazlaysa kemik kırılacaktır.

Yaralanan ya da buyuk kuvvet uygulanan yerde oluşan travma sebebiyle de bacak kırılabilir. (Orneğin: Araba, motosiklet ya da arazi vasıtası arac kazaları, kayak yaralanmaları veya yuksekten duşme) Kanser ya da diğer tumorler, kemik kistleri veya osteoporoz gibi hastalıklar sebebiyle kemikler gucsuzleşmişse; yaralanma da kemik kırılmasına neden olabilir. Uzun mesafe koşusunda olduğu gibi bacakların tekrarlayan ve aşırı kullanımı da gerilim kırıklarına neden olabilir.

​
Belirtiler
Bacak kırığının başlıca belirtileri ağrı, şişme ve bicim bozukluğudur. Bacağın kırıldığı belli olsa da teşhis icin rontgen cekilmesi gerekebilir.

Kemik kırığından kaynaklanan ağrı genellikle şiddetli olur. Kemiği sabit tutmak ağrıyı azaltacaktır. Kırık kemiği hareket ettirmek ağrıyı arttırır. Kırılan bolgede şişme ve berelenme yaygın olarak gorulur. Bacakta bicim bozukluğu şu şekillerde gercekleşebilir: Kısalma: Kırılan bacak etkilenmemiş bacağa oranla daha kısa gorunur. Rotasyon: Kırığın altındaki bacak eğri ya da bukulmuş durur. Angulasyon (dirseklenme): Bacakta, eklemde değil de kırığın olduğu yerde bukulme gorulur. Ne Zaman Tıbbi Yardım İstenmelidir
Bacağın bazı kısımları kırılmış olsa da kotu bir burkulma gibi gorunebilir. Bu genellikle ayak bileği cevresindeki ve bazen de incik kemiğinin yanındaki kucuk kemik olan fibuladaki (baldır kemiği) yaralanma olgularında gercekleşebilir.

Eğer aşağıdaki durumlar mevcutsa doktorunuzu arayın:

Yuruyemiyor ya da yururken şiddetli ağrı hissediyorsanız Bacaktaki kemikli kısımlara bastırdığınızda acıyorsa Emin olmasanız bile bacağınızı kırmış olduğunuzdan endişeleniyorsanız. Kendinizin ya da bir başkasının bacağının kırıldığını duşunuyorsanız, durumun değerlendirilmesi icin hemen acil servise başvurun. Eğer yuruyemiyorsanız 112 ’yi arayabilirsiniz.

Eğer kotu bir ameliyat gecirdiyseniz ya da zaten cebire (kırık kemikleri yerinde tutmak icin kullanılan levha ya da bandaj) yerleştirilmiş veya kırık bolge alcılanmışsa, aşağıdaki sorunların gelişmesi durumunda derhal yeniden hastaneye gidin: Bacak ya da ayaktaki kas gucunde kayıp ya da hissizlik. Kırıktan kaynaklanan ağrı nedeniyle belirli duzeyde guc kaybı oluşması yaygındır. Ancak hissizlik cok ani gelişiyorsa ya da guc kaybı kotuleşiyorsa veya ağrı kesiciler ile azalmayan ağrı onemli oranda artıyorsa, bu durum “kompartıman sendromunun” işareti olabilir. Kompartıman sendromu, bacağın icindeki şişliğin buyuyerek bacağa kan ulaşmasını engellediğinde gercekleşir. Bu bacaktaki kas ve sinirlerin hasar gormesine neden olabilir. Kızarıklık, ateş, artan şişlik ya da ağrı veya cerrahi kesikten irin akması ise yara enfeksiyonunun olası belirtileridir.



Muayene ve Testler

Doktor bacağınızda kırık olup olmadığını anlamak icin muayene edecektir. Eğer doktor kemiğin kırıldığından şuphelenirse rontgen cekilmesini isteyecektir

Doktor herhangi bir atardamarda ya da sinirde hasar olup olmadığına dair bir işaret arayacaktır. Bunun icin nabzınızı olcecek, yaralanan bolgedeki gucu ve hissetme duyusunu test edecektir. Eğer doktor, kırığa neden olabilecek gucsuzluğe yol acmış olan diğer sağlık sorunlarından şuphelenirse, başka laboratuar testleri de isteyebilir. Gerilim kırığının teşhisi genellikle zordur ve rontgen testlerinin otesinde ozel inceleme de gerekli gorulebilir.


​
Tedavi
Eğer bir yaralanma olduysa ve kırıktan şupheleniyorsanız aşağıdakileri aklınızda tutun:

Destek gelene kadar bacağı mumkun olduğunca hareketsiz tutun. Dinlenin. Hasarı ya da yaralanmayı kotuleştirmemeye calışın. Şişliği azaltabilmek icin bir yastık kılıfına ya da havluya buz doldurarak yaralanan bolgeye uygulayın. Eğer mumkunse; yine şişliği azaltabilmek icin, bacağı bir yastık ya da minder uzerinde yukseltin. Bacak kırığında genellikle operasyon gerekebilir. Bu nedenle doktor gorene kadar bacağı kırılan kişinin bir şeyler yiyip icmesine izin vermeyin. Yemek yemeden once mutlaka doktora bir sakınca olup olmadığını sorun. İlac
Bacak kemiğindeki kırığın yeri ve turu hangi tedavinin gerekli olduğunu belirleyecektir.

Eğer kemikler yerinden cıktıysa ya da hizasız ise yeniden hizalanması gerekecektir. Bu işleme “reduksiyon” denir. Bunu yapmak icin, işlemden once ağrı kesici almanız gerekecektir. Acil servis doktoru pek cok kırık turunu gecici cebire bandajı ile tedavi edecek ve bir ortopedi doktorunun (kemik uzmanı) takip edebilmesi icin sizi yonlendirecektir. Ancak uyluk kemiği ya da incik kemiği kırıkları bir an once bir ortopedist tarafından tedavi edilmelidir. Bu kırığın alcıya alınması ya da operasyon anlamına gelebilir. İyileşmesi icin kemikler pek cok yontemle sabitlenebilir. Cebire bandajı veya alcı kullanılır. Operasyon gerekli olduğunda, genellikle kemiğin kırılan uclarını tutturmak icin iğne, vida, metal plak veya tel kullanılır. Uyluk kemiğinin (femur) ya da incik kemiğinin (kaval kemiği veya tibia) orta bolumundeki kırıklarda bazen kemiğin merkezinden gececek şekilde metal cubuk yerleştirilir. Bu işlem ameliyathanede gercekleştirilir. Doktorunuz ağrınız icin ilac da verebilir. İzlenecek Adımlar
Acil servis bolumunden sonra genellikle bir hafta icinde bir ortopedi doktoru tarafından takip edilmeniz gerekecektir. Bu kemik uzmanı daha sonraki takip randevuları ve gerekli olursa rehabilitasyon konusunda size yol gosterecektir.





Onleyici Tedbirler
Bir araba kazasında yaralanma riskini azaltabilmek icin emniyet kemeri takın. Cocuklar icin ise, cocuğun yaşına ve kilosuna uygun olarak cocuk emniyet koltuğu kullanın,

Eğer aşırı hız ya da yuksekliğin olduğu bir spor ile ilgileniyorsanız, deneyiminize uygun seviyede katılım gosterin ve tam koruyucu tertibat kullanın. Eğer duşme riskiniz varsa ya da dengeli yuruyemiyorsanız doktorunuzun talimatına gore yurutec ya da baston gibi yardımcı araclar kullanın Kemikleri gucsuzleştirebilecek hastalıklara dair tarama testleri hakkında doktorunuzla konuşun.

Olasılıklar
​
Kırık bacak derhal ve tam anlamıyla tedavi edilirse genellikle normal fonksiyonunu yeniden kazanacaktır.

Bacaktaki major (buyuk) kemikler ağırlığınızı taşıdığı icin genellikle kemiğin iyileşmesi icin en az 6-8 haftalık zaman gereklidir. Hasarın ağır olması ve yaşınız sorunlara yol acabilir. Orneğin, kalca kırığı olan yaşlı kişiler yeniden guc ve hareket kabiliyeti kazanmakta zorluk yaşarlar. Kemiğin derinin icinden cıkıntı yapması ile gercekleşen acık kırığı olan kişi, kemik enfeksiyonu konusunda yuksek risk taşıyabilir. Eğer enfeksiyon gelişirse bu durum iyileşme surecini onemli oranda geciktirecektir.
​
Kaynak:hemen sağlık
​