Prof. Dr. Osman Muftuoğlu'ndan onemli uyarılar...

9. Cumhurbaşkanı Suleyman Demirel'in doktoru olarak unlenen Prof. Dr. Osman Muftuoğlu stresli işlerde calışanları haftanın ilk gununde dikkatli olmaları konusunda uyardı.

Muftuoğlu, Hurriyet Gazetesi'nde yer alan yazısında "ani olum" icin riskli mevsim, iklim ve gunleri acıkladı. İşte unlu doktorun uyarıları...


Halı sahada futbol oynayıp parkta, bahcede yuruyuş yaparken ya da gece yatağında mışıl mışıl uyurken hayata veda eden sapasağlam birinin kaybına hepimiz uzuluruz!

Tıp biliminde "ani olum" olarak tanımlanan bu duruma son yıllarda (ozellikle şehirlerde) daha sık rastlanıyor. Stresin ani olum riskini yuzde 40-50 arttırdığı, stresi yoğun işlerde calışanlarda bu olumlere daha sık rastlandığı biliniyor.

ARAŞTIRMALAR, stres yukunun fazla olduğu bazı meslek gruplarında (bankacılar, borsacılar, gazeteciler, politikacılar, doktorlar, işadamları) "ani olum" olasılığının daha yuksek olduğunu doğruluyor. Ani olumun depresyonlularda da sık gorulduğu, cok sık ofke nobeti yaşayanların, her şeye sinirlenip kızanların, ofke ve gerginliklerinden kolay kolay kurtulamayanların daha fazla risk taşıdığı belirtiliyor. Her şeyi icine atanlar, olur olmaz her şeye sıkılıp bunalanlar, stresi bir sunger gibi icine alanlarda da risk artıyor. Kısacası, ani olum olasılığı sadece bedensel değil, ruhsal durumla da yakından ilişkili. Stres reaksiyonu bakımından "sungerci" olmayı bırakıp, "teflonist bir strateji" geliştirenlerin işi kolaylaşıyor. Birinci gruptakiler, yani sungerciler buldukları her stresi iclerine cekiyor, adeta emiyorlar. İkinci gruptakiler ise stresten kolay kolay etkilenmiyor, stres onlara bir turlu yapışamıyor, nufuz edemiyor. Araştırmalar, alkol ve sigara kullananlarda da ani olum riskinin yuksek olduğunu gosteriyor.

PAZARTESİ TEHLİKELİ

Ani olum icin de riskli mevsimler, iklimler, gunler var. Kış aylarında ozellikle kapalı, guneşsiz, soğuk gunlerde daha sık goruluyor. En riskli gun pazartesi, en tehlikeli zaman sabah saatleri! Muhtemelen burada da biyolojik ritim ve takvim bir olcude etkili oluyor. Gece ani olumler ozellikle sabaha karşı ortaya cıkıyor. Gunduz saatlerinde de ani olumlere en cok sabah saatlerinde rastlanıyor. Bunun nedeni vucudun sabaha karşı yaşadığı ciddi hormonal ve metabolik değişimler olmalıdır diye duşunuluyor.

Ani olumlerin bedensel hastalıklarla da yakın ilgisi var. Kalp-damar hastalarında, hipertansiyonlularda, şeker hastalarında ani olum olasılığı daha fazla. Bu durumlarda sigara icmek riski iyice arttırıyor. Kalp-damar hastalığına bağlı ani olumlerin en onemli sebebi kalp ritim bozuklukları ve kalp krizleri. Ayrıca, kalp kapağı hastalıklarında, pıhtılaşma bozukluklarında, akciğer damarlarının ve beyin damarlarının "amboli" denilen pıhtılarla birden bire ve tamamen tıkandığı hallerde ani olum olabiliyor.

SPORCULAR DİKKAT

Kalp kasının aşırı buyuyup kalınlaştığı, kanı damarlara atma yolunun daraldığı hallerde de ani olum riski var. Kalp kası hastalıkları veya kalp kapağı daralmalarına bağlı ani olumlere sporcular ve genclerde daha sık rastlanıyor. Uzmanlar bu nedenle aktif profesyonel bir spor hayatına yeni başlayanların dikkatli bir kalp ve dolaşım sistemi muayenesinden gecirilmesinin ve her yıl bu testlerin tekrarlanmasının şart olduğunu belirtiyor. Kilo fazlalığı problemi olanların birdenbire ağır egzersizlere yuklenmeleri, bu hatayı herhangi bir tıbbi denetimden gecmeden yapmaları riski yukseltiyor. Bazı zayıflama merkezlerinde gorulen ani olum olaylarının arkasında da bu eksiklik yatıyor. Ben, uc yıl kadar once cok değerli bir arkadaşımı Almanya’da katıldığı bir zayıflama kampının kontrolsuz egzersiz zorlamaları nedeniyle kaybettim. Başbakanlık musteşarlığı gibi onemli gorevler yapan sevgili Selcuk Polat, aynı zamanda şeker hastalığı da olan aşırı kilolu biriydi. Katıldığı boyle bir kampta yaptığı sabah yuruyuşu esnasında hayatını kaybetti.

NE YAPMALI

Fazla kilo, alkol ve sigaradan uzak durun

Ani olum riskini azaltmak icin fazla kilolardan kacınmalı, alkol, sigara ve stresten uzak durmalısınız. Duzenli egzersiz yapmalı, egzersize yeni başlayan biriyseniz mutlaka doktor kontrolunden gecmelisiniz. Duzenli olarak yaptıracağınız yıllık sağlık riski analizlerinin de ani olum riskini azaltacağını hatırlatalım. Ozellikle koroner kalp hastalığı, hipertansiyonu, kalp ritim bozukluğu, kalp kapak hastalığı (orneğin aort darlığı) gibi bir sorununuz varsa doktorunuza danışmadan hicbir egzersiz programına evet demeyin.