Bobrek taşının en yoğun gorulduğu Guneydoğu Anadolu Bolgesinde yoreye ozgu beslenme şeklinin taş oluşumunu artırdığı belirtiliyor.

Dunyada yuzde 10, Turkiye'de yuzde 15 oranında gorulen bobrek taşının Guneydoğu Anadolu Bolgesinde yuzde 30 oranında gorulduğunu belirten uzmanlar başta yoreye ozgu beslenme şekli olmak uzere iklim koşullarının ve az sıvı tuketiminin taş oluşumunu artırdığı uyarısında bulunuyor.

Bolgeden daha cok ''yan ağrısı'' şikÂyeti ile yılda 8 bin hastanın başvuruda bulunduğu Dicle Universitesi Tıp Fakultesi Hastanesinde tetkikler sonucu bu hastaların yuzde 50'sine bobrek taşı teşhisi konulurken, ayda ortalama 50 hastaya da taş kırma operasyonu gercekleştiriliyor.

DU Uroloji Bolumu Oğretim Uyesi Namık Kemal Hatipoğlu, AA muhabirine yaptığı acıklamada, uriner sistem taş hastalığının uroloji pratiğinde en sık karşılaşılan hastalıklardan biri olduğunu, tum dunyada yuzde 10 oranında gorulen bu hastalığın Guneydoğu Anadolu Bolgesinde 3 kat fazla gorulduğunu soyledi.

Hastalığın bolgede en sık 20-50 yaş arasında gorulduğunu ifade eden Hatipoğlu, ancak yeni doğan bebekler de dÂhil cocuklarda da bobrek taşı gorulme oranının arttığını belirtti.

Bolgede yoğun gorulmesinin başlıca etkenleri arasında yoreye ozgu beslenme şeklinin geldiğine dikkati ceken Hatipoğlu, şoyle dedi:

''Bolgede kırmızı et tuketimi yaygın. Batıda haftada birkac gun tercih edilen kırmızı et, bolgede her gun ve bazen gunde 2 oğun tuketiliyor. Bu da taş oluşumunu artırıyor. Bunun yanı sıra bolgede hayvansal gıdaların tuketilmesi de yaygın. Hava sıcaklığının bolgede yuksek olmasına rağmen sıvı tuketiminin yetersiz olması, asitli icecekler kahve ve tuzlu yiyeceklerin cokca tuketilmesi de taş oluşumunu etkiliyor'' dedi.

Batman, Şırnak, Şanlıurfa, Bitlis, Muş ve Elazığ başta olmak uzere bolgedeki tum illerden yılda ortalama 8 bin hastanın benzer şikÂyetlerle geldiği universite hastanesinde yapılan kontrol ve tetkiklerin ardından bu hastaların 4 binine bobrek taşı teşhisi koyduklarını vurgulayan Hatipoğlu, uroloji bolumunde ayda gercekleştirdikleri 150 ameliyattan 50'sinin taş kırma işlemi operasyonu olduğunu belirtti.

Bazı hastalarda bobrek taşının hicbir şikÂyete sebep olmadığına dikkati ceken Hatipoğlu, belirti vermeyen taşların son derece tehlikeli olduğunu soyledi.

ŞikÂyete yol acmadığı icin hastalığın gec fark edildiğini, fark edildiğinde tedavisine gec kalınmış olabileceğini, bazı hastaların başka şikÂyetlerle geldiği hastanede yapılan kontrollerinde bobreğinde taş olduğunu oğrendiğini belirten Hatipoğlu, ''Bu da bobreklerde hasara yol acmış olabiliyor. Bu nedenle biz ağrısız taşlardan cok daha fazla cekiniriz. Bolgede yaşayan tum vatandaşlara rutin olarak kontrole gitmelerini oneririm'' dedi.

Hastaların daha cok yan ağrısı ve idrardan kan gelmesi şikÂyeti ile kendilerine başvurduklarını ifade eden Hatipoğlu, bebeklik doneminde ise hastalığın daha cok huzursuzluk, şiddetli karın kıvrandıran ağrı, bulantı ve kusma ile kendisini gosterdiğini soyledi.

Tetkik sonucu 5 milimetreden kucuk taşların kendiliğinden duşmesinin beklendiğini ifade eden Hatipoğlu, şoyle dedi:

''Bu boyutta taşı olan hastalara bol sıvı almalarını, ağrı kesici kullanmalarını oneriyoruz. 5 milimetreden buyuk taşlar icin de taşın boyutu ve yerine gore farklı tedavi şekilleri uyguluyoruz. En başta dışarıdan taş kırma (ESWL) yontemi yapılmaktadır. 1 ay once hastanemize kazandırdığımız Turkiye'de sadece birkac merkezde bulunan bu cihaz ile normal filmde gorulen taşların yanı sıra gorulmeyen taşlar da kırılabiliyor. 1 aydır hizmete sunulan bu cihaz sayesinde onceleri İstanbul ve Ankara'ya gitmek zorunda kalan hastalarımızı artık başarıyla tedavi ediyoruz. Diğer tedavi yontemleri ise kapalı bobrek taşı ameliyatı olarak bilinen PCNL ve URS ameliyatlarıdır. Her iki yontem de kliniğimizde başarı ile uygulanmaktadır.''

Erkeklerde taş oluşumu kadınlara oranla yuksek

DU Tıp Fakultesi Baş Diyetisyeni Kadir Arı, proteinden zengin gıdalarla beslenmek, iklimin sıcak olması ve kalıtımsal nedenlerin bobrekte taş oluşumunu artırdığını, tum bu etkenlerin de Guneydoğu'da bulunması nedeniyle bolgede bobrek taşı gorulme oranının yuksek olduğunu soyledi.

Bobrek taşının daha cok erkeklerde gorulmesinin başlıca nedeninin erkeklerin dışarıda proteinden yuksek gıdalarla beslenmesine bağlı olduğunu ifade eden Arı, bu etkenlerin urik asit taşlarının oluşumuna neden olduğunu belirtti.

Kadınların ise erkeklere nazaran karbonhidrat ağırlıklı beslendiğine dikkati ceken Arı, şoyle dedi:

''Lokantada kebap başta olmak uzere kırmızı et ağırlıklı beslenen erkeklerde kadınlara oranla taş gorulme olasılığı daha yuksek. Bu nedenle dengeli beslenmeye ozen gostermeliyiz. Oğun atlamadan ve bol sıvı tuketerek beslenmeye alışmalıyız. Kış mevsiminde 1,5 litre, hava sıcaklığının artış gosterdiği aylarda ise 1,5-3 litreye kadar sıvı tuketimini artırmalıyız. 70 kilogram ağırlığındaki bir kişinin gunluk protein ihtiyacı 70 gramdır. Gunde 2 su bardağı sut veya yoğurt, gunluk 3 kofte kadar et, 2-3 yemek kaşığı katı, sıvı veya karışık yağ, yarım kilo meyve ve sebze ile bol su tukettiğimizde bobreklerde taş oluşma riskini kesinlikle onlemiş oluruz.''

3 yılda 4 ameliyat

DU Tıp Fakultesinde tedavi goren 9 yaşındaki 3. sınıf oğrencisi Sedat Bayram, bobreğindeki taş nedeniyle 6 yaşından bu yana 4 kez ameliyat olduğunu soyledi.

Taş kırma operasyonları da dÂhil 3 yılda 20 farklı tedavi yontemi uygulandığını ifade eden Bayram, son operasyonda idrar yolundan girilerek bobreğindeki taşların kırıldığını belirtti.

Anne Seniha Bayram, oğlu Bayram'ın bobreğindeki taş nedeniyle cok şiddetli ağrıları olduğunu, 6 yaşından bu yana tedavi gorduğunu soyledi.

6 cocuğu olduğunu anlatan Bayram, genetik ozellik taşıyabileceği duşuncesi ile doktorların diğer cocuklarını da kontrol ettirmesi gerektiği yonunde kendisini uyardıklarını belirtti.

Hastalardan Mustafa Gunaydın da (49), onceki yıllarda dayanılmaz ağrılar nedeniyle başvurduğu bir hastanede doktorların kendisine bobreğinde taş olduğunu soylediğini fakat korktuğu icin ameliyat olmak istemediğini soyledi.

Sancılarının artması uzerine ameliyata karar verdiğini ifade eden Gunaydın, ''Ameliyattan sonra bobreğimden cıkan taşları gorduğumde cok şaşırdım. Daha once de 2 kardeşim bobreğindeki ameliyat nedeniyle ameliyat olmuştu. Beslenme alışkanlığı bu hastalıkta etkiliymiş. Cocuklarımı da kontrol ettirmeyi duşunuyorum'' dedi.

Kaynak:hemen sağlık