​
Lenfoma - Nedir
Lenfoma, bağışıklık sistemi hucreleri olarak adlandırılan lenfositleri iceren bir kanser turudur. Kanserin cok farklı hastalıkları temsil etmesi gibi, lenfoma bircok farklı lenfosit kanserini temsil eder, aslında yaklaşık 35 farklı alt tipi vardır.

Lenfoma, bağışıklık sisteminde onemli bir rol oynayan ve vucudun lenf sistemine dahil olan başlıca hucreleri etkileyen bir kanser grubudur.

Lenf sistemi bağışıklık sisteminin bir parcasıdır. Vucudun tamamına kan taşıyan kan damarı ağına benzer şekilde, lenf adı verilen sıvıyı taşıyan bir damar ağından oluşur. Lenf, lenfositler adı verilen beyaz kan hucrelerini icerir. Lenfositler ceşitli enfeksiyoz ajanların yanı sıra prekanseroz gelişim aşamalarındaki bircok hucreye saldırır. Lenf duğumleri, tum vucutta oluşan kucuk lenf dokusu birikimleridir. Lenf sistemi, vucudun dort bir yanına dağılmış binlerce lenf duğumunu birbirine bağlayan lenf kanalları icerir. Lenf, lenf duğumlerinin yanı sıra dalak, bademcik, kemik iliği ve timus bezi de dahil diğer lenfatik dokuların icinden de gecer. Bu lenf duğumleri, bakteri, virus ya da başka mikroplar taşıyabilen lenfi suzer. Tipik lokalize enfeksiyon bolgelerinde bu mikrobik organizmalardan cok sayıda toplanarak o bolgedeki lenf bezlerinde şişme ve hassasiyet oluşur. Bu genişleyen ve bazen bitişik hale gelen lenf duğumleri (lenfadenopati adı verilir) genellikle "şişmiş bezler" olarak anılacaktır. Vucudun bazı bolgelerinde (orneğin, boynun on kısmında), şiştiklerinde genellikle gorulebilirler. Lenfositler bulaşıcı organizmalar ve anormal hucreleri tanır ve onları yok eder. Lenfositlerin iki ana alt tipi bulunur: B lenfositler ve T lenfositler, B hucreleri ve T hucreleri olarak da adlandırılırlar.

B lenfositler antikor uretir (kan ve lenf yoluyla dolaşan ve bulaşıcı organizmalarla anormal hucrelere bağlanan proteinler). Antikorlar aslında, patojenler olarak da bilinen işgalcileri tanımaları ve yok etmeleri icin bağışıklık sisteminin diğer hucrelerini uyarır (bu surec humoral bağışıklık olarak da bilinir). T hucreleri aktif hale geldiği zaman doğrudan patojenleri oldurebilir. T hucreleri, bağışıklık sisteminin aşırı veya duşuk aktivite gostermesini (hucre aracılı bağışıklık surecinde) onlemek icin, sistemin işleyişinde de rol alır. Bir işgalci bir mucadele ettikten sonra B ve T lenfositlerinin bazıları işgalcinin geri gelmesi durumunda onu hatırlar ve defetmek icin hazırlanır. Kanser, normal hucreler değişim gecirerek kontrolsuz buyumeye ve coğalmaya başladığında ortaya cıkar. Lenfoma, B ya da T hucrelerinin ya da onların alt turlerinin kotu huylu bir donuşumudur.

Anormal hucreler coğaldıkca, bir veya daha fazla lenf duğumunde ve dalak gibi lenf dokularında toplanabilir. Hucreler coğalmaya devam ettikce, genellikle tumor olarak adlandırılan bir kutle oluşturur. Tumorler genellikle cevre dokuları, bolgelerini işgal ederek baskı altına alır, dolayısıyla onları yaşamaları icin gerekli olan oksijen ve besinlerden mahrum bırakır. Lenfomada, anormal lenfositler lenf sistemi yoluyla bir lenf duğumunden diğerine ve bazen uzak organlara ulaşabilir. Lenfomalar genellikle lenf duğumleri ve diğer lenfatik dokuyla sınırlıdır, ama vucudun hemen hemen her yerindeki diğer doku turlerine de yayılabilir. Lenfatik doku dışındaki lenfoma gelişimine ekstranodal hastalık denir. Lenfomalar iki ana kategoriye ayrılır: Hockin lenfoma (HL, daha once Hodgkin hastalığı olarak anılırdı) ve diğer butun lenfomalar (Hockin dışı lenfoma veya NHL).

Bu iki tur, aynı yerde meydana gelir, aynı belirtileri gosterebilir ve genellikle fiziksel muayenede benzer gorunume sahip olabilir. Ancak, mikroskobik incelemeyle kolayca ayırt edilebilirler. Hodgkin hastalığı belirli bir anormal B lenfosit soyundan gelişir. NHL ya anormal B veya T hucrelerinden turer ya da kendine ozgu genetik işaretleyiciler tarafından ortaya cıkarılabilir. Hodgkin hastalığının beş ve Hockin dışı lenfomanın yaklaşık 30 alt turu vardır. Lenfomanın bircok farklı alt tipi olduğu icin, lenfomaların sınıflandırılması (mikroskobik gorunumunun yanı sıra genetik ve molekuler işaretleyicileri icerir) biraz karmaşıktır. NHL alt tiplerinin coğu birbirine benzer, ama işlevsel olarak oldukca farklıdır, farklı tedavilere cevap verir ve iyileşme olasılıkları farklıdır. HL alt tipleri mikroskop altında belirgin olarak farklıdır ve sınıflandırma mikroskopik gorunumun yanı sıra hastalığın kapsamına bağlıdır. Lenfoma en sık gorulen kanser tiplerinden biridir. Yetişkinlerde yedinci ve cocuklarda ucuncu en sık rastlanan kanser turudur. Hockin dışı lenfoma, Hodgkin lenfomadan cok daha yaygındır.

Gelişmiş ulkelerde yeni lenfoma vaka sayısı yılda yaklaşık 360.000''dir ve her yıl yaklaşık 200.000 kişi bu hastalık nedeniyle hayatını kaybeder. Butun lenfomalarda belli bir hayatta kalma oranı vardır, ancak HL vakalarında bu oran diğer lenfomalara gore daha yuksektir. Lenfoma, cocukluk donemi de dahil herhangi bir yaşta ortaya cıkabilir. Hockin hastalığı en cok, 16-34 yaş arası genc yetişkinler ve 55 yaş ve uzeri yaşlı insanlarda gorulur. Hockin dışı lenfomanın yaşlılarda ortaya cıkması daha olasıdır.