Her yıl cocuklardan cok daha fazla sayıda erişkin, aşı ile onlenebilir hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyor. Buna rağmen aşılama, cocukluk cağına ozgu bir uygulama gibi algılanıyor ve ilerleyen donemlerde ihmal ediliyor. Belli risklere sahip olan yetişkinlerin mutlaka kendileri icin gerekli aşıları yaptırması gerektiğini soyleyen Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Ciğdem Erol, erişkinlerde aşılamanın ozellikle bazı gruplar icin hayat kurtarıcı olduğunu belirtti. Dr. Ciğdem Erol, erişkinlerde aşılama ile ilgili kapsamlı bilgiler verdi.


Aşılama yuzyıllardır uygulanıyor ancak onemi yeni anlaşılıyor
Aşı, hastalıklara karşı bağışıklık sağlamak amacıyla vucuda verilen, zayıflatılmış hastalık virusu, hastalık etkeninin parcaları veya salgıları ile oluşturulan cozeltidir. Tarihteki ilk aşı uygulaması milattan onceki donemlerde gercekleştirilmiştir. Ulkemizde Sağlık Bakanlığı tarafından erişkin aşılaması kavramını toplumda yerleştirebilmek amacıyla diğer dunya ulkeleriyle aynı anda ilk kez 2007 yılının Nisan ayında “Erişkin Bağışıklama Haftası” kapsamında ceşitli etkinlikler başlatılmıştır ve o tarihten itibaren her yıl Nisan ayında erişkin aşılaması konusu gundeme getirilmektedir.





Aşılamanın ihmal edilmesi hayati tehlikeye neden oluyor
Cocukluk doneminde yaygın olarak uygulanan aşılamanın erişkin donemde ihmal edilmesi aşılamayla onlenebilir enfeksiyon hastalıklarının yaygınlaşmasına sebep olmaktadır. Ayrıca aşı ile onlenebilir hastalıklara bağlı olarak ortaya cıkan ayakta tedavi, tetkik, ilac, hastaneye yatış maliyetleri aşılama icin yapılan harcamalardan cok daha yuksektir. Bu yuksek maliyetin yanı sıra erişkinlerde aşılamanın ihmal edilmesi, işgucu kaybı ve hayati tehlikeye de neden olmaktadır. Cocukluk aşılamalarının devamı olarak erişkinlerde yapılacak duzenli aşılamalar daha sağlıklı bir yaşam olanağı sunmaktadır.

Bazı aşıların tekrarlanması gerekiyor
Ergenlik doneminde ve sağlıklı genc erişkinlerde; tetanoz- difteri, Hepatit B ve kızamık-kızamıkcık-kabakulak bağışıklaması onemlidir. Tetanoz-difteri aşılamasının 10 yılda bir tekrar edilmesi onerilmektedir. Hepatit B aşılaması ozellikle sağlık personelleri gibi kan ve vucut sıvılarına maruz kalan meslek calışanlarına, yakın cevresinde Hepatit B taşıyıcısı olanlara ve bu enfeksiyondan korunmak isteyen kişilere uygulanabilir. Kızamık-kızamıkcık ve kabakulak aşıları da toplumda gorulme sıklığına, salgın durumlarına ve mesleki risk varlığına gore değerlendirilmelidir.

Sigara ve fazla kilolar aşıya olumlu yanıtı azaltabilir
Aşının koruyuculuğu genellikle %80-95 civarındadır. İleri yaş, sigara icme, şişmanlık ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaclar ve hastalıklar aşı yanıtını azaltmaktadır. Gunumuzde uzayan yaşam sureleri yaşlı nufusta belirgin artışa neden olmuştur ve bu kişilerin daha once aşılanmış olsalar bile vucutlarında onceden oluşmuş antikorları azaldığı ya da kaybolduğu icin tekrar aşılanmaları gerektiği gundeme gelmiştir. Ayrıca bugun, yaşlı nufusun genclik ya da cocukluk donemlerinde henuz mevcut olmayan bazı yeni aşılar da uretilmiştir ve yaşlılara bu aşıların da uygulanması onerilmektedir. Ozellikle 65 yaş uzerinde grip sonrası zaturre gibi komplikasyonların gelişme riski oldukca yuksek olduğundan her yıl grip aşısı yapılması gerekmektedir. Yine zaturre aşısı akciğer enfeksiyonlarına bağlı olum riskini onemli oranda azaltmaktadır
Gideceğiniz ulkeye gore aşılanmak cok onemli
Kureselleşen dunyada ulkeler arası seyahatlerin artmasıyla ortaya cıkan ihtiyaclardan biri de seyahat aşılamasıdır. Tuberkuloz, hepatit B, cocuk felci, tifo, kuduz, sarıhumma gibi aşılar seyahat edilecek bolgeye gore seyahat sağlığı merkezleri tarafından değerlendirilip uygulanmaktadır. Ayrıca son yıllarda bircok hastalık icin yeni tedavi yontemlerinin kullanılmaya başlanmasıyla, aşılanma icin de ozel bir grup ortaya cıkmıştır. Kalp hastalığı, şeker hastalığı, kronik akciğer hastalığı gibi rahatsızlıkları bulunan kişiler ozellikle zaturre ve grip icin risk taşımaktadır. Bu hastalara da yılda bir defa grip aşısı ve 5 yılda bir zaturre aşısı yapılması gerekmektedir. Bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde canlı aşılar her zaman uygulanamayabilir fakat grip ve zaturre aşıları mutlaka duzenli uygulanmalıdır. Fonksiyonel ya da cerrahiye bağlı dalağı olmayan kişilerde zaturre ve menenjit aşıları uygulanmalıdır.

Kaynak:medikal akademi