Dahiliye Uzmanı Uzm. Dr. Salim Bereket, “Ulkemizde iyot eksikliği ve tiroit bezi hastalıkları oldukca yaygındır. Bu sebeple rutin olarak bahar aylarında tiroit hormon kontrolleri ve check-up tetkikleri mutlaka yapılmalıdır” diyor.
Bahar aylarının gelmesiyle birlikte, vucudun savunma mekanizması da zayıflamaya başlıyor. Ozellikle ani sıcaklık değişimleri metabolizmanın yavaşlamasına neden olabiliyor. Bu durumdan en cok bağışıklık sistemi etkileniyor. Bağışıklık sisteminde oluşan değişimler de tiroit hastalıklarına yol acabiliyor. Dahiliye Uzmanı Uzm. Dr. Salim Bereket, “Ulkemizde iyot eksikliği ve tiroit bezi hastalıkları oldukca yaygındır. Bu sebeple rutin olarak bahar aylarında tiroit hormon kontrolleri ve check-up tetkikleri mutlaka yapılmalıdır” diyor.





Değişen hava şartları tiroit hastalıklarına yol acabilir

Bahar aylarında yaşanan sıcak-soğuk hava değişimleri, vucudu ve genel sağlığı etkileyen en onemli nedenlerden biridir. Ani değişen hava şartları ve kısa sureli ısı farklılıkları vucudun bu surece alışmasını zorlaştırır. Bu durumda vucudun strese girmesine yol acarak savunma sistemini zayıflatabilir. Bahar aylarında en cok bağışıklık sistemi olumsuz yonde etkilenir. Bağışıklık sistemi dengesinde yaşanan değişimler de tiroit hastalıklarına zemin hazırlayabilir. Ozellikle bağışıklık sistemi mevcut duzeninden cıkarak, tiroit bezine ciddi hasar verebilir.

Tiroit yetmezliği gec fark edilebilir

Ağrı, ateş veya başka bir semptomla kendini belli etmeyen bu hasar kolayca tespit edilemediğinden tiroit yetmezliği riski de meydana gelebilir. Tiroit yetmezliği oluştuğunda ise hastalık coğunlukla gec fark edilir. Bu sebeple tiroit hormonlarının uretiminde azalmaya işaret eden belirtilerin cok iyi bilinmesi gerekir.

Bu belirtilere dikkat

Tiroit hormonlarındaki uretimin azaldığına işaret eden bazı durumlar vardır. Bunlar; ani başlayan ve şiddetli kabızlık, uşume, sac dokulmesi/kırılması, ciltte solukluk, ayaklarda ve yuz bolgesinde mumsu mat bir solgunluk, adet duzensizliği, libido problemleri, kilo vermede zorluk cekmedir. Bunların yanı sıra uykuda duzensizlik, unutkanlık, yorgunluk, halsizlik, kas ve eklem Ağrıları da diğer belirtilerdir.

Baharda mutlaka tiroit hormon tetkikleri yapılmalı

Tiroit hormon tetkiklerinin bahar aylarında yaptırılması oldukca onemlidir. Eğer hastaya tiroit hastalığı tanısı konduysa ve hasta ilac tedavisine başladıysa mevsim gecişlerinde daha ozenli davranılması gerekir. Cunku bahar aylarında metabolizma hızı olumsuz etkilenir ve tiroit hormon dengesinde değişiklikler meydana gelebilir. Tiroit hormonlarının yapı taşı iyottur.

Vucuttaki iyot eksikliği tiroit bezi hastalıklarının artmasına yol acabilir. Ulkemizde iyot eksikliği ve tiroit bezi hastalıkları oldukca yaygındır. Bu sebeple rutin olarak bahar aylarında tiroit hormon kontrolleri ve check-up tetkikleri yapılarak mutlaka ilac dozları yeniden duzenlenmelidir.

En yaygın tiroit bozuklukları: Hipertiroidizm ve Hipotiroidizm

Tiroit bezi, beden fonksiyonlarının duzenleyicisidir ve insan vucudunda cok onemli bir yere sahiptir. Tiroit bezi adeta bir orkestra şefi olarak değerlendirilebilir. Vucut ısısının, metabolizma hızının, merkezi sinir sistemindeki gelişimin, ureme ve buyumenin sağlıklı olabilmesi icin tiroit bezi aktif rol oynar. Birden fazla tiroit hastalığı ve bozukluğu mevcuttur ancak en bilinen ve yaygın olanları hipertiroidizm (tiroit bezinin gereğinden fazla miktarda hormon salgılaması) ve hipotiroidizmdir (tiroit bezinin yeterli seviyede hormon uretememesi).

Yetişkinlerde en cok hipotiroidizm goruluyor

Yetişkinlerde en sık rastlanan tiroit hastalığı hipotiroidizmdir. Tiroit bezinin yeterli seviyede calışmaması tiroidit denilen iltihabi tiroit hastalığına (hashimato) bağlı olarak da gelişebilir. Hastalığın tanısı icin kan tetkikleri, tiroit ultrasonu ve sintigrafileri kullanılır. Daha sonra hastadaki tiroidin durumuna gore gerekli tedavi planlanarak ilaclar verilir.

Hashimato tiroiditi ise vucudun kendi savunma sisteminin tiroit hucrelerine saldırmasıyla oluşan bir bağışıklık sistemi hastalığıdır. Hashimato erkeklere nazaran kadınlarda daha fazla gorulur. Yaş ilerledikce de hastalığın gorulme sıklığı artar. Hashimato tiroiditi bazı sağlık sorunlarına yol acabilir. Bu sebeple tedavi aşamasında sağlık sorunlarının tumu ele alınarak tiroit hormon yetersizliği tedavi programı planlanmalıdır. Ancak tiroit hormon dozu tedavi edilirken hastalığın detayları ve hastanın vucudunun ihtiyacları goz onune alınmalıdır.

Hipertiroidizmin sebebi Graves hastalığı

Hipertiroidizmin oluşum nedenlerinden biri graves (tiroit bezinin nedeni bilinmeyen ozbağışıklık sorunu) hastalığıdır. Bu hastalık genellikle genlere ve bağışıklık sistemine bağlı olarak gelişir. Graves hastalığı olan bircok kişide goz dışarıya cıkmış gibi gorunur. Bu duruma sebep olan ise gozun arkasında şişlik oluşmasıdır. Hipertiroidizm tanısı icin tiroit hormon duzeylerine (T4 ve T3) ve TSH duzeyine bakılır. Hastanın kanında T4 ve T3 duzeyleri yuksek ve TSH duşuk bulunursa hipertiroidizm teşhisi konulabilir. Tedavi icin bazı ilaclar ya da radyoaktif iyot tedavisi veya tiroit bezinin durumuna gore cerrahi mudahale uygulanabilir.

Tiroit hormonu hapları yanlış kullanılıyor

Bircok hasta tiroit bezi hastalıklarını tedavi etmek icin tiroit hormonu haplarını kullanıyor. Ancak bu ilaclar konusunda cok fazla bilgi sahibi olunmadığından yanlış uygulamalar da yapılabiliyor. Bu uygulamalardan biri de tiroit haplarının tok karnına alınmasıdır. Oysa bu ilaclardan en iyi sonucu elde edebilmek icin hapların Sabah ac karnına alınması gerekiyor. İlac alındıktan en az 20-30 dakika sonra ac karnına durulması daha uygun olur.

Tiroit hormonu hapları hakkında halk arasında doğru bilinen bazı yanlışlar vardır. Bunlardan en onemlileri; ilacların kilo aldırabilmesi, tuylenmeye sebep olabilmesi ve kemik erimesi problemlerine yol acabilmesidir. Bilinenin aksine tiroit hormonu hapları kilo aldırmaz, tuylenmeye yol acmaz ve kemik erimesine sebep olmaz. Buradaki en onemli nokta bu ilacları kullanırken doz aşımının yapılmamasıdır. Ozellikle 50 yaş ve uzeri hastaların ilaveten kalsiyum desteği de almaları gerekir.

Beslenme ve yaşam şekli onemli

Tiroit hastalıklarından korunabilmek icin beslenmeye ve yaşam şekline cok dikkat edilmelidir. Tiroit hormonlarının temel bileşeni iyot olduğundan cocukluk doneminden itibaren yeterli derecede iyot alınmalıdır. Yeşil yapraklı sebzeler, sut, yumurta ve deniz urunlerinde bol miktarda iyot bulunur. Ozellikle şalgam, karalahana ve soya fasulyesi gibi iceriğinde guatrojen (guatr hastalığına sebep olan maddeler) bulunan yiyeceklerden mumkun olduğunca uzak durulmalıdır. Unlu, şekerli ve karbonhidratlı yiyecekler az tuketilmelidir. Haftada en az 1 defa mevsime uygun balık yenmelidir.

Sigara alışkanlığı var ise de mutlaka bırakılmalıdır. Sigara tiroit hormonlarını azaltacağından bağışıklık sistemini zorlayabilir. Kilo problemi yaşanıyorsa doktor kontrolunde diyete başlanmalıdır. Ayrıca tiroit bezinin daha hızlı calışması icin de duzenli egzersiz yapılmalıdır.

Kaynak=pembenar
​