Uzman Diyetisyen Deniz Berksoy, tuketicileri ciğ olarak satılan ve hicbir şekilde denetlenmeyen sutleri tuketmemeleri konusunda uyarıyor.
Sokakta satılan sutun toplum sağlığı acısından tehdit oluşturduğunu, sutun, kısa surede soğuk zincire alınmazsa cok kolay bozulan bir urun olduğunu, bu nedenle sutun sağımından tuketimine kadar butun aşamalarda kontrol edilerek sağlıklı bir denetim mekanizması geliştirilmesi gerektiğinin de altını cizen Uzman Diyetisyen Deniz Berksoy hangi sutun daha sağlıklı olduğu konusunda bizleri bilgilendiriyor.

Acık sut mu ambalajlı sut mu daha guvenilir?
Bu konuda ben de danışanlarımdan pek cok soru alıyorum, herkesin kafası cok karışık. Sokak sutu icin kaynağı bilinmeyen, iceriği konusunda ceşitli hilelere acık, hijyenik olup olmadığı bilinmeyen bir urun diyebilirim. Sağlıklı sut tuketimi konusunda, toplumun sivil toplum kuruluşları tarafından surekli bilgilendirilmesi gerektiğini duşunuyorum.

Sokaktan alınan sutlerde rutin analiz yapılmadığı icin, sutun bakteri yuku, hayvandan sute gecen antibiyotik kalıntısı ve zehirli (toksik) maddeler gibi unsurların olup olmadığı bilinemez.

Hicbir kontrolden gecmeden ve gerektiği şekilde soğuk zincirde korunmadan satılan sokak sutunun tuketilmesi sağlık risklerini de beraber getirir.
Bu konuda ulkemizde yapılan calışmalardan ornek gosteren Berksoy, Hacettepe Universitesi tarafından yapılan bir araştırmada 150 farklı noktadan alınan sokak sutu orneklerinin %31 ’inde sute yuksek oranda nişasta ve su karıştırıldığının gozlemlendiğini belirtti.

Sokak sutleri katkısız ve doğal mı?
Kaynağını bilmediğiniz sutu doğal kabul etmenin mumkun olmadığını belirten Berksoy, sozlerine şoyle devam etti: Sokak sutleri denetlenmeyen kayıt dışı sutlerdir. Dayanma surelerinin artırılması amacıyla sute karbonat, soda gibi maddeler katılabilir veya yağı alınıp yerine su konularak besin oğelerinde de hile yapılabilir.

Ciğ olarak tuketime sunulan sokak sutlerinde, soğuk zincir sağlanamadığından, tuketiciye ulaşana kadar gecen taşıma surecinde toplam bakteri yuku artar. Bu zararlı mikroorganizmaların uzaklaştırılması amacıyla evlerde kontrolsuz bir şekilde uzun sure kaynatılır ve bu yuzden vitamin-mineral kayıpları daha fazla olur.

Dolayısıyla, gerek kaynatma işleminin neden olduğu besin kaybı acısından ve gerekse sute katılan katkı maddeleri acısından sokak sutunun satın alınmasını onermiyoruz.

Ambalajlı sutlere doğal diyebilir miyiz?
Ambalajlı sut işletmelerine kabul edilen sutlerin ciftlikler veya uretici birlikleri ve kooperatiflerden kontrollu olarak toplanır ve soğuk zincir bozulmadan fabrikaya getirilir. Fabrikaya kabul edilmeden once sutler antibiyotik testlerine tabi tutulur. Antibiyotik testinden gecen sutte bakteri, somatik hucre sayımı ve yağ-protein analizi yapılır ve en iyi kaliteli ciğ sutler işletmeye kabul edilir. Sadece ısıl işlemden gecen sutler el değmeden ambalajlanır. Sut alımdan son urune kadar uretimin her aşamasında surekli olarak analiz edilen ambalajlı sutler, kaynağı belli olmayan ve denetlenmeyen sokak sutunden daha doğal ve sağlıklıdır.

Sokaktan alınan sut evde kaynatılarak bakterilerden arındırılabilir mi?
Evde veya fabrika ortamında ısıl işlem uygulamasına tabi tutulmayan ciğ sut tuketiminin, sağlığa zararlı bircok bakterinin de vucuda alınması demek olduğunu hepimiz biliyoruz.

Sokakta satılan sut, ev koşullarında uygulanabilecek kaynatma işlemiyle barındırdığı zararlı bakterilerden arındırılabilir ancak icinde bulunabilecek diğer tehlike unsurları (orneğin, antibiyotik ve toksin) yok edilemez. Ayrıca evde uygulanan ısıl işlem, sutun icindeki B vitamini, C vitamini, folik asit gibi bircok onemli besin oğesinin, işletmelerde sure kontrollu ısı uygulamasına kıyasla daha fazla kaybına neden olur.

Ote yandan ısıl işlem olarak kullanılan Pastorizasyon ve UHT teknolojileri tum dunyada kullanılan, sağlık otoriteleri tarafından kabul edilmiş en ileri teknolojilerdir.

Pastorize veya uzun omurlu sutlerde kesinlikle hicbir katkı maddesi yoktur. Tuketimini onerdiğimiz bu sutler; sağlıklı, doğal ve hijyeniktir. Bu nedenle ambalajlı sutleri tercih edin, sokak sutu tuketerek sağlığınızı riske atmayın.


Kaynak:hurriyet aile