Sıcakların neden olduğu terleme ve bunalmaya karşı kullandığımız, yaz mevsiminin vazgecilmezi olan klimalar, bir tur zaturre olan Lejyoner hastalığına neden olabiliyor. Klima yoluyla bulaşan bu hastalık, diğer zaturrelerden farklı olarak akciğerde yoğunlaşan sorunlardan daha cok kas ağrıları, halsizlik, ateş gibi belirtilerde baskın cıkıyor. Klimanın temizliği ihmal edilen filtrelerinde ureyen bakterilerin olumcul sonuclara neden olabileceğini dile getiren Goğus Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Sinan Gurkan, “Bunlar uygun sıcaklıkta coğalıp, ortamdaki havaya hızla yayılarak zaturre vakalarına neden olabiliyorlar” diyor. Dr. Gurkan ’ın uyarıları:
Lejyoner hastalığı nedir?
Legionelle Pneumophilia adlı bir bakterinin sebep olduğu, bir zaturre turu olan Lejyoner hastalığı, salgınlara neden olabildiği gibi, kişileri tek tek etkileyen vakalara da neden olabilir. Klimaların filtre sistemlerinde kendine uremek icin uygun ortam bulan bakteriler, klimanın yaydığı hava sonucu insanların solunum yollarına ulaşırlar.

Lejyoner hastalığında kimler risk grubundadır?
Bu anlamda otel, restoran ve benzeri buyuk ve havalandırmaya ihtiyac duyulan yerlerde calışan kişiler bu hastalığa yakalanma konusunda daha buyuk risk grubundadır. Ancak, ozellikle yaz aylarında arabaya binen, evinde klima calıştıran, AVM ’lerde zaman geciren pek cok kişi icin de risk soz konusudur.




​
Lejyoner hastalığı belirtileri nelerdir?
Lejyoner hastalığının tipik olan ve kışın karşılaşılan zaturrreden farklı bazı ozellikleri mevcuttur. Orneğin; akciğerde yaşanan yoğun tahribat yerine sıklıkla eklem ve kas ağrıları, halsizlik, ateş, baş ağrısı, uykuya dalmada gucluk gibi belirtiler vardır. Bunların yanı sıra; oksuruk, konsantrasyonda gucluk, mide bulantısı, kusma, ishal gibi belirtiler de gorulebilir.

Lejyoner hastalığından korunmak icin ne yapılabilir?
Yazın bunaltıcı havalarda ihtiyac duyduğumuz klimanın hastalık sebebi olmaması icin, bazı onlemler alarak kendimizi korumamız mumkundur. Araclarda ve evlerdeki klimaların direkt yuze ve goğse vurmayacak şekilde ayarlanması, yoğun zaman gecirilen ev ve iş yerlerindeki klimaların filtre bakım ve temizliklerinin belirli aralıklarla yapılması bu anlamda oldukca onemlidir.

Zaturre nedir? Nasıl oluşur?
Dunyada sık gorulen ve en fazla olume neden olan hastalıklardan biri olan zaturre, gunumuzde antibiyotiklerin yaygın kullanımı ve aşılama programlarına rağmen hala etkin bir hastalıktır. Ulkemizde gorulme sıklığı yılda % 1-2 arasında değişen zaturre, olum nedenleri arasında 5. sırada yer alır. Zaturre (Pnomoni); akciğerlerimizin bakteri, virus gibi mikroplar ile oluşan iltihabıdır. Hava yollarının iltihabına bronşit, hava keseciklerinin iltihabına da zaturre denir.

Soluduğumuz havada en başta oksijen, sonrasında ise gozle gorulmeyen sayısız partikuller yani toz zerrecikleri ve mikroplar vardır. Hasta bir kişi oksurukle 3500, hapşırık ile 40 bin damlacık sacar. Bu damlacıkların 10 mikrondan buyuk olanları burun ve boğazda kalır. Sağlıklı kişilerin akciğerlerinde bulunan kendine ozel savunma mekanizmaları bunları yok eder. Savunma mekanizmaları yetersiz olduğunda ise mikroplar yerleşir, coğalır ve zaturre hastalığı oluşur.

Zaturrenin belirtileri nelerdir?
Zaturre hastaları doktora ateş, uşume, titreme, oksuruk, balgam, iştahsızlık, baş ağrısı, bulantı, kusma, boğaz ağrısı, kas ağrısı, karın ağrısı hatta ishal şikayetleriyle gelebilirler. Zaturre vakalarının %80 ’inde oksuruk vardır. Balgam sarı renkte ya da paslı gibi, kiremit renginde olabilir. Hastada % 40 batıcı yan ağrı olur. Bu durumda iltihap akciğer zarına ulaşmış demektir. 65 yaş ustu kişilerde, zihin bulanıklığı ve solunum sayısında artış zaturre işareti olabilir.

Tanısı nasıl konur ve tedavisi nasıl yapılır?
Muayenede, hava yolları ve hava keseciklerinin iltihaplanmasına ait ral ve ozel solunum şekilleri duyulur. Pnomoni olduğu duşunulen hastaya, kandan tetkik yapılarak, iltihap bulguları ve akciğer grafisinde zaturre gorunumleri araştırılır. Balgam kultur ve antibiogramla mikrobun ne olduğu ve bunlara hangi antibiyotiğin daha etkili olduğu saptanarak tedavi yapılır. Tedavi suresi 10-14 gun, bazı pnomonilerde 21 gundur. Klinik iyileşme kısa surede olmasına karşın, grafideki duzelme daha gec olabilir.

Zaturre neden onemli bir hastalıktır?
Yuksek gorulme hızı, sıklığı ve olum nedenleri arasında ust sıralarda yer alması (olum nedenleri sıralamasında 6. sırada), hastaneye yatmayı gerektiren hastalıkların onde gelenlerinden olması gibi nedenlere bakıldığında zaturrenin neden onemli olduğu acıkca gorulur. Hastaneye yatan zaturreli hastaların %10-15 ’inde olum meydana gelebilir. Yaşlılar, kronik hastalığı olanlar, kalp, bobrek, kan hastaları yuksek risk grubundadırlar. Bu gibi nedenlerden oturu, zaturre onemsenmesi gereken bir hastalıktır.

Kişiyi zaturreye hazırlayan faktorler nelerdir?
Bunların başında hic şuphesiz sigara vardır. Akciğerlerimizin savunma mekanizmalarını bozduğundan sigara icilmemelidir. Diğer faktorleri sıralamak gerekirse;

Yaşı ilerlemiş kişiler; dengeli beslenmeli, yeterli istirahat etmeli, soğuktan ve mikroplu ortamlardan korunmalıdır. Diyabeti ve kronik hastalıkları olanlar duzenli tedavi olmalıdır. Alkolden uzak durulmalıdır. Gereksiz ve fazla antibiyotik kullanımından kacınılmalıdır. Kişi, yıllık influenza ve 5 yılda bir ya da omur boyu 1 kez yapılan pnomokok aşılarını yaptırmalıdır. Zaturreden korunmak neden onemlidir?
Zaturre olumlere en cok neden olan hastalıklardan biri olduğundan titizlikle uzerinde durulması gerekir. Pnomokok pnomonisi ’nde olum hızı 65 yaş uzerindekilerde 3-4 kat daha yuksektir. Yaşlılarda pnomoni sıklığı ise, genc erişkine gore 3-5 kat fazladır. Yaşlı pnomonilerin % 90 ’ından fazlası hastaneye yatış gerektirmektedir. Ustelik bunların hastanede kalma suresi, genclere gore 2 kat daha uzun olmaktadır. Pnomonide olumlerin % 90 ’a yakını 65 yaş ustundekilerde gorulmektedir.

Aşağıdaki faktorler, zaturreye yakalanma ve zaturreden olme riskini arttırır:

Yaşlılık Diyabet Bobrek yetersizliği Kanser Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı (KOAH) Norolojik bozukluklar Mide ve bağırsak hastalıkları Karaciğer yetmezliği Beslenme yetersizliği Yatağa bağımlılık Zaturre aşısı yaptırmak faydalı mıdır?
Zaturre, 65 yaş sonrası hastalarda en onemli olum nedenlerinden biridir. Aşı, sağlıklı cocuk ve genc erişkinlerde hastalığı onlemede % 70, pnomoni ve hospitalizasyonu onlemede %50, olumleri onlemede % 80 etkindir. Bu nedenle, zaturre aşısı yaptırmak faydalı olacaktır.

Kaynak:medikal akademi