Safra kesesi karaciğerin hemen altında, karaciğerin kendi salgısı olan safrayı depolayarak işlev goren bir organdır. Karaciğerin bircok işlevinden birisi de safra uretimidir. Safra karaciğerden atılan toksik maddeleri bağırsak yolu ile vucuttan uzaklaştırır. Safranın ayrıca yağ sindiriminde de onemli gorevler alır. Karaciğer 24 saat safra uretir, fakat yemeklerden sonra yağ sindirimi icin gerekli olan fazla miktarda safra salgısı safra kesesi sayesinde gercekleşir.
Safranın bileşiminde kolesterol ve ceşitli organik tuzlar mevcuttur. Bu maddeler arasındaki dengesizlik, safra taşı oluşumuna yol acar.
Safra kesesi taşı genellikle yemeklerden sonra karnın sağ ust kısmında başlayıp, sağ omuza ve sağ kurek kemiğinin alt kısmına yayılım gosterebilen, zaman zaman artıp azalan, birkac saat icinde de gecen bir ağrıya sebep olabilir. Bu ağrı tipine biz safra koliği diyoruz.

Safra kesesi hastalıkları kimlerde gorulur?

Yağ metabolizması ile ilgili hastalıklarda safra taşı gorulebildiği gibi, en sık sarışın veya kumral tenli, cok doğum yapmış, kilolu bayanlarda gorulur. Bununla birlikte bu gruba girmeyen diğer hastalarda da gorulebilir.

Neden sinsi tehlike diyoruz?

Eskiden herhangi bir şikayete yol acmayan tesadufen bulunan taşlara sessiz taş denirdi. Bu goruş gunumuzde kabul edilmemektedir. Cunku taşın olduğu yerde mutlaka bir enfeksiyonda soz konusudur. Sessiz zannedilen bu safra kesesi hastalığı kesenin delinmesi ile cok tehlikeli olan karın zarı iltihabı (safra peritoniti ), kucuk taşların ana safra kanalına duşerek tıkanma sarılığına yol acması yine bu kucuk taşların yol actığı pankreatitler tedavi edilmediğinde olumcul sonuclar doğurabilir. Ayrıca safra kesesi kanserleri de daha cok taşları olan keselerde gorulmektedir. Hayatımızı tehdit eden bu durumlardan kurtulmak icin bir an once safra kesesi alınmalıdır.

Safra kesesi hastalıklarının tedavi edilmemesi durumunda ne olur?

Safra kesesi taşları tedavi edilmediğinde safra yollarına dokulebilir. Bu durumda ceşitli hastalıklar oluşabilir. Safra yollarının safra taşları nedeni ile tıkanması ile sarılık oluşur. Safra karaciğerde birikmeye başlar ve uzun donemde karaciğer işlevlerini bozarak karaciğer yetersizliğine neden olabilir. Daha sık olarak rastladığımız durum ise safra kanalı ile beraber bağırsağa acılan pankreas kanalının tıkanması sonucu pankreatit oluşmasıdır. Pankreatit hafif bir karın ağrısı ile gecirilen bir rahatsızlıktan, uzun sure yoğun bakımlarda tedavi gerektiren ve olume kadar giden geniş bir perspektifte hastalıklara neden olabilir. Safra taşlarını ameliyat etmemizin en onemli nedeni hastanın cektiği ağrılar değil, hayati tehlike iceren akut pankreatiti engellemektir.



Tedavi yontemleri nelerdir? Cerrahi mudahale dışında bir tedavi yontemi var mıdır? Mesela taş kırılabilir mi?
Tedavisi cerrahidir. Safra kesesi icerisindeki taş veya taşlar ile beraber alınır. Bobrek taşında kullanılan bazı yontemler burada gecerli değildir. Bobrek taşlarının kucuk parcalara ayrılıp idrar ile vucuttan uzaklaştırılması bir tedavi yontemidir. Karaciğer ve safra yollarının anatomisi farklıdır. Burada biz taşların dokulmesini istemeyiz, cunku safra kesesindeki taşın safra yollarına duşmesi daha vahim sonuclar doğurabilir. Ozel anatomisi nedeni ile safra taşları, safra yollarına duşmeden once vucuttan uzaklaştırılmalıdır.

Safra kesesi taşlarının daha riskli olduğu hastalar var mıdır?

Evet, ozellikle şeker hastalarında tıp dilinde ''akut kolesistit'' denilen safra kesesi iltihabı cok daha tehlikeli olmaktadır. Şeker hastalarında sinirlerin duyarlılıkları azalır. Sinirler iyi işlev goremediğinde safra kesesinin iltihaplandığı durumlarda hastanın ağrısı gec başlar, az hissedilir. İltihap safra kesesinin delinmesine, safranın karın icine akmasına ve hayati ciddi şekilde tehdit eden durumlara yol acabilir. İltihap durumu gec farkedildiği icin şeker hastalarında akut kolesistit olumcul olabilmektedir. Bu yuzden şeker hastalarında ameliyat kararı cok daha fazla onem arz etmektedir.

Safra kesesi ameliyatında uygulanan laporoskopik yontem nedir?

Laparoskopi her hangi bir vucut boşluğuna oluşturulan deliklerden kamera ve cerrahi aletler girerek, buyuk bir kesi yapılmadan ameliyat yapılmasıdır. Safra kesesi icin karın boşluğu gaz ile şişirilir, 4 adet 0.5 ila 1 cm'lik kesilerden girilen kamera ve aletler yardımı ile ameliyat gercekleştirilir.

Laparoskopik yontemle yapılan safra kesesi ameliyatının acık ameliyata gore avantajları nelerdir?

Ameliyat yeri olarak kesi hattı yerine kucuk delikler olduğu icin hem estetik acıdan daha tatmin edicidir, hem de ameliyat sonrası toparlanma sureci daha hızlıdır.

Laporoskopik ameliyattan sonra hasta ne kadar zamanda gunluk yaşantısına geri donebilir?

Normalde ameliyattan sonra 1 gun hastanede gozlem amaclı tutulan hasta ertesi gun taburcu edilir. Yurtdışında bazı merkezler ve yapılan yeni calışmalarda ameliyat gunu oğleden sonra taburculuğu onermektedir. Secimiş duşuk riskli vakalar ulkemizde de bu şekilde erken taburcu edilebilmektedir.

Safra kesesi ameliyatından sonra hastaların yapması ve yapmaması gerekenler nelerdir?

Safra yağ metabolizmasında gorev aldığından ameliyat sonrası 2-3 aylık bir donemde buna bağlı olarak karında hafif rahatsızlık şeklinde muphem belirtiler olabilir, fakat bunlar vucudun yeni anatomiye adapte olmasından sonra (2-3 ay icinde) normal hale doner. Hicbir kısıtlama olmaksızın hastalar normal yaşamlarını devam ettirebilirler..

Kaynak=doktor sitesi​