Ayak kokusu gunluk hayatı zorlaştıran, utanc verici bir durum.

Peki kurtulmakta zorlandığınız kokuyu ve kaynağını anlamak ister misiniz? Ayaklarımızdaki ekosistem bize ne anlatıyor?

Renate Smallegange bir ayak kokusu uzmanı ve bu kokuyu incelemek icin ilginc yollara başvuruyor. Kirli corap biriktiriyor, terli ayakları cam bilyelere surerek inceliyor, hatta ayakları naylon torbalara sararak ayak kokusunu şişelerde toplamaya calışıyor. BBC Dergi'den David Robson'ın kaleme aldığı yazıda, coğu insan icin bu pek hoş olmasa da Renate'in yaptığı işten memnun olduğu vurgulanıyor. Ayrıca bu kokular her canlı icin rahatsız edici değil. Orneğin sıtmaya yol acan sivrisinekler ayak kokusuna geliyor. İşte Renate de bu olumcul hastalığın yayılmasını onlemek amacıyla ayak kokusuna yol acan etkenleri bulmaya calışıyor.

HAFİF KOKU KACINILMAZ
Ne kadar temiz olursanız olun ayakların anatomik yapısı nedeniyle hafif bir koku kacınılmazdır. Ayaklarda santimetre başına ortalama 600 ter bezi bulunur. Bu sayı koltuk altındakilerden cok daha fazladır. Bu bezlerin urettiği tuz, glikoz, vitamin ve amino asit iceren salgılar bakteriler icin ideal bir ortam oluşturur. İşte bu bolgelere yerleşen bakterilerin urettiği yağ asitleri ayak kokusuna yol acar.
Ayaklarımızda cok sayıda bakteri yaşadığı icin mikrobiyologlar ayak kokusuna hangi bakterinin yol actığını ve bunların ayağın neresinde yaşadığını bulmak icin uzun sure araştırma yapması gerekti.






Loughborough Universitesi ’nden James Reynolds ve ekibi bu bakterilerin haritasını cıkardı. Beş bakteri grubu goze carpıyordu. Ama kokunun asıl kaynağı Stafilokokbakterilerin (ustteki kare) urettiği izovalerikasitti. Ayakta en yoğun olarak tabanda ve ayak parmaklarının kokunde bulunduklarından en cok bu bolgelerin kokması tesadufi değildir.
Bazı kuflu peynirlerde de benzer ucucu kimyasal maddeler uretildiğinden bunların ayak kokusunu andırdığı ifade ediliyor. Reynolds, laboratuvarda kazara yere bu bakterilerden bir damla duşse pis kokunun gunlerce cıkmadığını belirtiyor.

Reynolds, bu kokulara yol acan kimyasal bileşimlerin ne olduğu ve hangi bakterilerin buna yol actığı bilinirse kokuyu emecek uygun bir giysi ya da daha iyi koku giderici deodorantlar uretilebileceğine inanıyor.

TURUNCGİLLER COZUM MU?
Fakat bu kolay değil. Ayaklarımızda kokuya neden olan bakterilerin yanı sıra herhangi bir enfeksiyonu onleyecek yararlı organizmalar da yaşıyor. Son donemlerde Japonya ’da yapılan bir araştırmada, turuncgillerde sadece Stafilokokları hedef alan ve diğer bakterilere zarar vermeyen uc kimyasal maddeye rastlandığı goruldu.
Bazı durumlarda ayak kokusu utandırıcı bir halden oteye giderek ciddi sağlık sorunlarına da yol acabilir. Hollandalı bilim adamı Bart Knols, bazı sıtma taşıyıcısı sivrisineklerin ayak kokusuna gittiğini ilk fark edenlerden biriydi. Renate ’nin araştırmaları da onun bulgularına dayanıyor. Bu bilgi sıtmaya karşı savaşta etkili bir bicimde kullanılabilir. Renate koku ureten bakterilerden hangilerinin sivrisinek cektiğini anlamaya calışıyor. Boylece o bakteriler hedef alınarak sıtmaya karşı koruma sağlanabilir.

SİVRİSİNEK TUZAKLARI
Ayrıca bu koku sivrisinek tuzağı olarak da işlev gorebilir. Bazıları kirli corapların sivrisinekleri sekiz gun boyunca cekebildiğine inanıyor. Tuzakta ayrıca Limburgerpeyniri de kullanılabilir. Renate ise izovalerik asit ve diğer bileşimlerin şişelenmesi yoluyla sentetik bir koku uretilmesi uzerinde calışıyor.

Bu tur onlemlerin ne kadar koruyucu ozellik taşıyacağı henuz bilinmiyor. Kenya ’da yapılan bir deneyde sivrisinek tuzaklarının ne sayıda sivrisinek cektiği ve bunun ısırma sayısı ve sıtma bulaşması uzerinde herhangi bir etkisinin olup olmayacağı tespit edilmeye calışılıyor. Ayrıca bu tuzakların, sıtma taşıyan sivrisineklerin o civarda ureyip uremediğinin incelenmesi yoluyla erken uyarı sistemi olarak da kullanılabileceği belirtiliyor.

(BBC)