Havayı solduğumuzda bu havanın akciğere iletilmesini bronş adı verilen yapılar sağlar. Ceşitli uyaranlar sonucu bu bronşlar aşırı derecede kasılır ve daralır. Hava yollarının daralmasıyla nefes almak gucleşse de nefes vermekte daha cok zorlanılır. Bu şekilde nobetler halinde ortaya cıkan, geri donuşumlu bronş kasılmasına astım denir.

Muzmin bir hastalık olan astımda sadece bu bronşların daralması değil, bronşun etrafındaki zarın şişmesi sonucu da hava yolları daralır. Ayrıca mukus dediğimiz balgam ve sumuk gibi yapışkan maddeler cok fazla salgılandığında hava yolunun bazı yerlerinde tıkanmaya neden olur. Bu sorunlar da astımın ortaya cıkmasına yol acar. Astım hastaları bazı maddelere karşı daha duyarlıdır. Bu maddeler hırıltılı nefes alma, oksurme gibi problemlere neden olur. Ataklar arasında hasta gayet rahattır.
Toplumda ozellikle cocukluk cağında sık gorulen bir hastalık olan astım, yetişkinlerin yuzde 5 ’ini, cocukların ise yaklaşık yuzde 10 ’unu etkiler.

Astıma Neden Olan Durumlar Nelerdir?
Cevresel faktorler ve aileden gelen kalıtsal faktorler astım oluşumunda rol oynarlar. Bu faktorler hastalığın ya da astım nobetinin oluşmasına neden olur. Ailede astım hastası olanlar bu hastalığa daha yatkındır. Hem annesinde hem babasında astım hastalığı olanlarda risk daha fazladır.

Astımın nedeninin buyuk kısmını allerjik faktorler oluşturur. Bazı kişiler bazı maddelere karşı daha duyarlıdır. Cicek ve ev tozları, kedi tuyu, evde yaşayan bazı bocekler… Bu bocekler nemli yerlerde yaşarlar ve astıma neden olan onemli bir faktordur.

Nem de astımı tetikleyen bir faktordur. Mevsim değişiklikleri ozellikle soğuk hava astım atağının başlamasına yol acabilir. Solunum yolunu tahriş eden bazı kimyasal maddeler vardır. Daha doğrusu bazı maddeler vucutta kimyasal reaksiyona yol acar. Komur ve tebeşir tozu, sigara dumanı, kirli hava, parfum-sprey gibi kokular astımı tetikler. Ozellikle sigaradan ve dumanından uzak durmak gerekir.

Bunların dışında egzersiz yapmak zaten zor olan solunumu daha da gucleştirir. Astımı başlatabilir. Bazı hastalar egzersizden once astım ilacı alarak astım atağının başlamasını onleyebilir.

Astımın başlamasına neden olacak bazı meslekler de vardır. Bunlar kuafor, mobilyacı, fırında calışanlar gibi… Ozellikle kışın gorulen soğuk algınlıkları astıma neden olmaktan cok astımlı kişilerde atağın başlamasına neden olur.




Astimda Gorulen Belirtiler
Astımda bronşlar daraldığından en onemli bulgu nefes almada gucluk cekmedir. Hasta hem nefes alırken hem de verirken zorlanır. Nefes verirken hava dışarı zorlanarak cıkar ve hırıltılı soluk alıp verme gorulut. Hastada hışırtı tarzında ses oluşur. Astımda sık karşılaşılan bir durumdur fakat başka solunum yolu rahatsızlıklarında da bu hırıltı duyulabilir. Sadece astıma ozgu bir belirti değildir.

En cok gorulen belirtilerden biri de oksuruktur. Ozellikle gece ya da sabaha karşı ortaya cıkar. Kuru ve inatcı bir oksuruktur ve uykudan uyandırır. Sebebi balgam ya da bronşun etrafındaki kasların kasılmasıdır. Hasta doktora balgamı cıkardıktan sonra rahatladığını soyler. Astım hastaları sık nefes alıp verir. Cunku aldığı nefesin yetmediğini duşunur ve zorlanır.

Astım cok ağırlaştığında hastada morarma gorulebilir. Ayrıca goğus bolgesindeki deri ozellikle kaburgaların arasındaki ice coker ve kanurgalar belirginleşir. Mutlaka doktora gorunmek gerekir. Bu beliritler sadece astımda gorulmediğinden diğer hastalıklardan ayırt etmek gerekir. Astımın belirtileri ozellikle sabah doğru gorulur.

Astım Tanısı Nasıl Konur?
Hastalığın tanısını koymak zor değildir. Bunun icin uzman bir doktora başvurmak yeterlidir. Hastanın şikayetlerinin yanında hastalığın kesin tanısı icin bazı testler ve tetkikler yapılır. Zor ve acı verici bir yontem yoktur. Solunum testi yapılır. Akciğerlerin ne kadar hava alıp verebildiğine bakılır. Akciğer filmi cekilir. Eğer alerjiye bağlı bir astım olduğu duşunuluyorsa bunun icin kan testleri ve deri testleri yapılır.

Ayırt edilemediği durumlarda gerekirse balgam ve ter testi, akciğerin goruntulenmesi yapılabilir.

Astım Tedavisi
Astım, hastanın normla bir hayat surebilmesi icin tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Yapılan tedaviyle hastalık kontrol altına alınabilir. Eğer cocukluk cağında tedaviye başlanırsa yetişkin haldeyken tamamen onune gecilebilir. Fakat muzmin bir hastalık olduğundan hastalığı tamamen kaldırmak yerine şikayetleri en aza indirmek, atağın başlamasını onlemek daha gercekcidir. Kısa surede kurtulacak bir sorun değildir. Tedavisi uzun surer.

Astım tedavisinde rahatlatıcı ve koruyucu olmak uzere iki tip ilac kullanılır. Rahatlatıcı ilaclar hastanın şikayetlerinin arttığı durumlarda kullanılır. Surekli alınan bir ilac değildir. Hastanın rahat nefes almasını sağlar. Koruyucu ilaclar uzun sureli kullanılır. Duzenli kullanılması gerekir. Astımın ve ataklarının ortaya cıkmaması icin kullanılır. Hastanın şikayeti olmasa bile kullanmaya devam etmesi gerekir.

Bu ilaclardan burun yoluyla cekilenler doğrudan akciğere gittiğinden daha faydalıdır. Doktorlar tarafından da bu tur ilaclar genelde tavsiye edilir. Cunku astım akciğeri ilgilendiren bir hastalıktır.

Antibiyotiklerin, oksuruk şuruplarının bir faydası yoktur. Atağın başlamasını engellemez.

Astım Hakkında Bilmemiz ve Yapmamız Gerekenler
Astımı olanlar sigara dumanından, rutubetli yerlerden, soğuk havadan korunmalıdır. Alerjiye neden olan faktorler tespit edilmeli ve bunlardan uzak durulmalıdır. Astım muzmin bir hastalıktır ve psikolojik problemlere yol acabilir. Akciğerlerin gorevleri yapılan tedavi sonucunda normale donebilir. Şikayetlerin nadir gorulmesi hastalığın iyileştiği anlamına gelmez. Astım buyudukce gecebilir fakat daha da kotu olabilir. İlacların duzenli bir şekilde alınması gereklidir. Grip, astımlı kişilerde nefes almada probleme yol acabilir. Bu yuzden grip aşısı olmakta fayda vardır. Hamambocekleri de astıma neden olur. Bunun icin evde gerekn tedbirlerin alınması gerekir. Astınlı kişilerin yatak odasında halı bulundurmamalıdır. Bu bocekler halıda barınırlar. Nemli ortamı severler. Kaynak=ojeli eller