Tutunun sigara şeklinde icimi, nikotini beyindeki reseptorlere hızlı ulaştırıyor bu nedenle de sigara bağımlılığı kolay başlıyor.

Uzmanlar, bağımlılığın tedavisinin başlamaya oranla daha zor olduğunu ifade ederken, bir pakette 20 sigara olmasının ise tesaduf olmadığını belirtiyor.

Psikiyatri Uzmanı Dr. Azer Bağırov, bilimsel verilere gore genel populasyonun yuzde 20'sinin sigara ictiğini belirterek herhangi bir psikiyatrik hastalık tanısı alanlarda sigara kullanımı ve bağımlılığının genel topluma oranla yuksek olduğunu soyledi. Dr. Bağırov, şoyle konuştu:

Psikiyatrik tedavi gorenlerde sigara kullanım oranı yuksek

“Sigara kullanımı psikiyatrik hastalığı olan populasyonda yuzde 40-50'lere ulaşıyor. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite, şizofreni ve bipolar bozukluk tanısı alan hastalarda ise sigara kullanımı yuzde 60-85 oranındadır. Herhangi bir psikiyatrik hastalık tanısı alanlarda sigara kullanımı ve bağımlılığının genel topluma gore belirgin yuksek olduğu aşikÂrdır. Ancak psikiyatri polikliniklerine başvuran hastalarda sigarakullanımı detaylı sorgulanıp kayıt altına alınmıyor. Sigara kullanıcılarının sadece yuzde 10'u sigarayı bırakmak icin tedavi onerisi aldıklarını ifade etmektedir. Bu duşuk oran genel tıp ve psikiyatri pratiğinde sigara kullanımının goreceli olarak ihmal edildiğine işaret ediyor."

Nikotin beyin odul merkezindeki reseptorlere doğrudan bağlanıyor

Tutunun sigara şeklinde iciminin nikotini beyindeki reseptorlere hızlı ulaştırdığını belirten Dr. Bağırov, “Ne yazık ki nikotini bu şekilde alma beyindeki odul sistemi uzerindeki etkileri dolayısıyla nikotin bağımlılığı riskini arttırmaktadır. Nikotin beyin odul sistemindeki nikotinik kolinerjik reseptorlere doğrudan bağlanarak keyif verici etkisini gostermektedir." diye konuştu.

Sigara bağımlıları 45 dakikada bir sigara istiyor

Beyindeki nikotin reseptorlerinin nikotinle doyurulması halinde daha fazla nikotinalımının keyif verici etki yapmadığını belirten Dr. Azer Bağırov, bu nedenle bağımlıların genel olarak 45 dakika arayla sigara ictiğine dikkat cekti. Dr. Bağırov, şunları soyledi:
“Dinlenme halindeki nikotin reseptorleri nikotine aşırı duyarlıdır. Sigara dumanıyla alınan nikotin bu reseptorlere birleştikten sonra artık nikotine karşı duyarsız hale gelirler. Eğer odul sistemindeki nikotin reseptorlerinin hepsi nikotinle doyurulmuşsa daha fazla nikotin alımı keyif verici etki yapmaz. Bir dal sigara icimi sırasında alınannikotin odul sistemindeki butun nikotin reseptorlerini doldurmak icin yeterlidir. Bu nedenle sigara dalı standart boydadır.

Bir pakette neden 20 sigara var?

Başka deyişle daha uzun sigara dalı daha fazla keyiflendirici etki gosteremiyor. Kişinin sigaradan tekrar haz alabilmesi icin belirli bir zaman gecmesi gerekiyor. Merak edilen soru: Nikotin reseptorlerinin tekrar duyarlı hale gelmesi icin ne kadar zaman gecmesi gerekiyor? Bu sure ortalama 45 dakikadır. Bakıldığında 1 paket/gunsigara kullanan kişi ortalama 16 saat uyanık kalıyorsa 45 dakikada bir sigarakullanırsa toplam 20 sigaraya ihtiyac duyacaktır. Muhtemelen sigara paketlerinde 20sigara olmasının nedeni de budur.

Bu şekilde sigara bağımlısı beynindeki nikotin reseptorlerini gun boyunca sureklinikotine doymuş ve duyarsızlaşmış hale getirerek sigara isteği (aşerme) yaşamıyor. Ancak kronik sigara kullanımı devam ettikce beyindeki nikotin reseptor sayısında artış oluyor ve sigara kullanıcısı aşerme yaşamamak icin doz arttırma ihtiyacı duymaya başlıyor."
1 ay sonunda bağımlılık başlıyor

Nikotin bağımlılığının tedavisinin kolay olmadığını belirten Dr. Azer Bağırov, “Nikotin bağımlılığının ilk sigarayla başladığı hayvanlar uzerinde yapılan deneylerle gosterilmiştir. 1 ay sureyle kronik kullanım olduktan sonra sigara icimi durdurulduğunda aşerme belirtileri başlar. Molekuler hafıza sayesinde bırakma sonrasında istek omur boyu devam eder, ancak şiddeti giderek azalan eğilim gosterir. Toplum bazlı calışmalarda sigara icicilerinin 2/3'nun sigarayı bırakmayı istedikleri, 1/3'nun bırakma girişiminde bulundukları ve sadece yuzde 2-3'nun başarılı olduğu gosterilmiştir." dedi.
Tedavide de nikotin kullanılıyor
Nikotin bağımlılığının tedavisinde psikoterapi ve psikofarmakolojik yontemlerin etkin olduğunu belirten Dr. Bağırov, tedavide nikotin kullanıldığını belirterek şunları soyledi:

“Nikotin bağımlılığının tedavisinde etkili olduğu gosterilen psikofarmakolojik ajanların başında nikotinin kendisi var, nikotin sakızı, nazal sprey ya da cilde yapıştırılan nikotin bantları mevcuttur. Nikotin reseptorleri uzerinden etki gosteren (parsiyel agonist) vareniklin etken maddeli psikofarmakolojik ajan nikotinbağımlılığında yuzde 30-40 oranlarında etkin olduğu gosterilmiştir. Nikotin bağımlılığının tedavisinde kullanılan ve kısmen etkili olduğu gosterilen diğer farmakolojik ajanlara bupropion, antidepresan ilaclar ve bir opiat antagonisti olan naltrekson gosterilebilir. Nikotin bağımlılığının tedavisinde yeni yaklaşımlardan olannikotin vaksinleri daha araştırma aşamasındadır."