​
Sinir krizi, kan şekeri duşmesi, sara yani epilepsi atağı gibi nedenlerle ortaya cıkabilen bayılmalar, ani ve tekrarlı olduğunda vucudun kalp damar sağlığı ile ilgili bir sinyali olabiliyor. Senkop; aniden meydana gelen, bilinc kaybıyla başlayan, kişinin yere yığılmasına neden olan, kısa sure icinde yine ani ve tam bilinc toparlanması ile sonuclanan ve bircok hastalıktan kaynaklanabilen bayılmalar olarak tanımlanıyor.

Stresten ya da yorgunluktan bayıldım deyip gecmeyin

Bayılmaların genellikle sıradan bir durum gibi algılandığı soylenebilir. Bu algının oluşmasında, cevrede şahit olunan ya da filmlerde gorulen bayılma sahnelerinde yaşananlar etkili olmaktadır. Genelde film sahnelerinde sokakta bayılmış olan kişiyle bir doktorun ilgilediği ve nabzına baktıktan sonra “onemli bir şeyi yok, yorgunluktandır, biraz dinlensin gecer” şeklinde yorum yaptığı gorulur. Oysaki gercek hayatta bayılmalar icin bu kadar kolay bir şekilde tanı konulması mumkun değildir.

Bayılmanın nedeni iyi araştırılmalı

Ozellikle epilepsi bayılmaları ya da kan şekerinde aşırı duşuş, yukselme gibi ozellikli durumlara bağlı bilinc kayıpları “senkop” tanımının dışında yer almaktadır. Bayılan bir kişinin, hekime başvurması halinde mutlaka bu iki durumun dışlanması gerekir. Genellikle organik bir kalp hastalığı bulunamayan kişileri rahatlatmak icin bu bayılmaların kendisini oldurmeyeceği telkininde bulunulsa da; sık bayılma yaşayan kişiler icin bu telkin asla rahatlatıcı olmayacaktır. Kişi her zaman rahatsızlığının nedenini bilmek ister. Bayılma şikayeti ile doktora başvura kişinin, ozgecmiş hatta soy gecmişinden yola cıkarak muayene, EKG, EKO, ritm holter tetkikleri ile bayılmanın nedenleri şekillenir. Bazen anjiyo ya da ritim bozukluğu tanısı icin gercekleştirilen elektrofizyolojik calışmalar da yapılabilmektedir. Damar tıkanıklığı, kalp kapağı bozuklukları, ritim bozuklukları (kalp pili, kalp ici şok cihazı takılmasını gerektiren), kalp kası hastalıkları, karotis hipersensitivitesi (şah damarının dışarıdan maruz kaldığı basılara nabız duşukluğu ile cevap vermesi), boyun damarlarında tıkanıklık, kalp ici kitlelere kadar bayılmanın sebebi bulununcaya kadar araştırmalar devam etmektedir.

Eğik masa testi ile doğru tanı

Bayılma konusunda tanı konulması icin “tilt table test” yani “eğik masa testi” en onemli yardımcıdır. Tilt table testi, merkezi sinir sistemimizde yer alan kan basıncı ve kalp atışlarının uzerinde kontrol gucune sahip merkezdeki artı veya eksi kuvvetlerin arasındaki dengesizliği ortaya cıkarmaktadır. Bu dengesizlik, kesinlikle olumcul olmayan bir durum olmakla birlikte tekrar edebilecek ve basit onlemlerle engellenebilecek bir durum soz konusu olduğunun ispatlanması acısından onemlidir. Her şeyden onemlisi kişinin onemsenmeyen bayılmalarının, basit bir psikolojik sorun gibi algılanmamasını sağlayacaktır.

Merkezi sinir sisteminin dengesizliği; tilt table testi (eğik masa testi) ile ortaya konulabilmektedir. Eğik masa testinde; kişi guvenli, yatak şeklinde bir platforma sabitlenir. 10 dakika yatar konumda kalınmasının ardından 60-70 derece acı ile ayakları ustunde dikeye yakın pozisyona getirilir ve bir sure tutulur. Eğer nabız ya da tansiyonda anlamlı bir değişiklik olmuyorsa, dilaltı nitrogliserin uygulanması ile damarlar genişletilir, bacaklarda kan gollenmesi oluşur ve vucudun olduğundan daha uzun sure ayakta kaldığını algılaması sağlanır. Bir sure daha bu acıda kalındıktan sonra ve vucudun tepkisi gozlenir. Bu test sonucunda kan basıncında ciddi duşme, nabızda ani azalma ya da tansiyon ve nabızda birlikte duşme izlenebilmektedir. Bu şekilde bayılmanın sebebi dolaşım sistemini kontrol eden merkezdeki aşırı duyarlılık ya da dengesizlik midir belirlenmektedir.

Vucudun cevabına gore tedavi planlanıyor

Tilt table testi ile kişinin bayılmasının nedeni ortaya konulmakta, hayatı tehdit eden bir durum olup olmadığı belirlenmekte ve basit onlemlerle bayılmasının engellenebileceği net bir şekilde soylenebilmektedir. Vucudun tilt table testine verdiği cevaba gore tedavi planı da şekillenmektedir. Bazen sadece su ve tuz tuketiminin arttırılması ile bazen de ilac tedavisi ya da ozel hareket egzersizleri ile bayılma ataklarının engellenebilmesi mumkun olabilmektedir.

Kaynak: doktor sitesi