Egzama Ne Demektir ?

Egzama rahatsız edici ve cirkin gorunuşlu bir deri hastalığıdır ama tehlikeli değildir, basit bir tedaviyle kontrol altına alınabilir. Her on iki kişiden birinin, yaşamının herhangi bir doneminde egzama gecirdiği saptanmıştır. Egzama kaşıntı yapmasının ve rahatsızlık vermesinin yanı sıra, el kol ve yuz gibi acıkta kalan yerlerde oluştuğundan cirkin bir gorunume de neden olur.


Nedenleri
Egzama genellikle alerji nedeniyle oluşur ama duygusal sıkıntı da egzamaya yol acabilmektedir. Bazen de egzama gorunur hicbir neden yokken cıkmaktadır. En sık gorulen egzama tipi, alerjik kokenlidir. Tıp dilindeki adı "atopik dermatit" olan bu hastalık coğunlukla astımlılarda ve saman nezlelilerde gorulur. Saman nezlesi, cicek tozlarının neden olduğu alerjik bir hastalıktır.

Astım ve egzama da solunum yoluyla olduğu kadar sut ya da yumurta gibi alerjan maddelerin yenilmesiyle de oluşur. Ne var ki durum hep boyle değildir, nobetler coğunlukla sitres zamanlarında ortaya cıkar. Egzama en cok kucuk cocuklarda ve bebeklerde gorulur; ama cocuk buyudukce egzama genellikle kendiliğinden gecer. Egzama, astım ya da saman nezlesi gibi alerjik hastalıkların sık gorulduğu ailelerde, cocukların egzamalı olma olasılığı yuksektir. İnek sutu verilen bebeklerde egzama olasılığının arttığı gorulmuştur. Bu yuzden, alerjili ailelerin cocuklarını bu hastalıktan korumak icin, anne sutuyle beslemeye ozen gostermeleri gerekir.

Belirtileri
Egzamada iltihaplı deri bolgesi kızarır ve kaşınır. Aynı zamanda kurur ve ustunde sivilceye benzer oluşumlar bulunur; yer yer su toplar. Egzamalı bolge kaşınırsa, enfeksiyon yayılır, deri kanar ve iltihaplanıp ağrı yapabilir. Catlaklardan giren mikroplar bedene yayılabilir. Kaşınarak tahriş edilmiş bir egzama bolgesi cok rahatsızlık verebilir. Egzama once yuzde ve baş derisinde cıkar, sonra kollarda ve bacaklarda, ozellikle derinin katlandığı ya da giysilerin surtunduğu yerlerde oluşur. Hastalığın veridiği rahatsızlık daha cok kaşımaya ve oluşan catlaklardan giren mikropların yaptıkları enfeksiyona bağlıdır.

Tedavisi


Egzama tehlikeli sayılabilecek ağır bir hastalık değildir; ama rahatsızlık verebilir. Egzamalıların rahat etmek icin almaları gereken onlemlerin başında yarayı kaşımamak gelir. Egzamalı bebeklerin ellerine pamuklu kumaşlardan dikilmiş parmaksız eldivenler gecirilerek egzamalı yerlerini kaşımaları onlenebilir. Egzamalı kişilerin ucuk hastalığı olanlardan ozellikle uzak durmaları gerekir. Egzamalı deri, ucuk virusu olan herpes simplekse karşı direncsizdir; virus alınırsa enfeksiyon yayılabilir. Egzamalıların cicek aşısı da olmamaları gerekir. Normal insanlara hicbir zarar vermeyen bu aşı, egzamalı bir cocukta, olumcul olabilen ateşli bir hastalık yapabilir.

Egzamalı ya da egzama gecirmiş insanların derileri cok hassastır. Bu nedenle tahriş edici maddelerden sakınmalıdırlar. Bu tur maddelerle calışmak zorunda kalanlar lastik eldiven ve yuz maskesi gibi basit onlemlerle korunmalı; genc insanlar meslek secerken yağlar, boya maddeleri ve şampuan gibi malzemelerle calışmak zorunda kalacakları meslekleri secmemelidirler. Egzamanın nedeni olan alerji yapıcı madde bulunabilirse, hastanın o madden korunması yeterlidir. Egzamalı bir bebeğe, inek sutu veriliyorsa, inek sutunu kesip ya anne sutu verilmeli ya da keci sutu (inek sutune gore daha az alerjiye yol actığı saptanmıştır) ve ozel suttozu gibi bir besinle beslenmelidir.

Nedeni bulunamayan cocuk egzamalarında ise cocuğun giysilerinde yunlu kumaş kullanmamak, derisi kurumaya yatkınsa cok sık yıkamaktan kacınmak, enfeksiyonları onlemek icin hem kendini hem de cevresinin temizliğine ozen gostermek ve ozel sabun kullanmak yararlı olur.

Egzama tedavisinde yararlanılabilecek bircok ilac vardır. Cinko bileşimleri ve kortizonlu deri merhemleri egzamalı yerlere doktor onerisine gore surulur; ancak bu merhemler deriyi tahriş edeceği icin uzun sure kullanılmamalıdırlar. Ayrıca antihistaminik merhemlerle kaşıntıyı azaltmak, ureli merhemlerle derinin su iceriğini artırarak egzamanın deriyi kurutup catlatmasını onlemek deriyi kurutup catlatmasını onlemek, astım tedavisinde kullanılan "sodyumkromoglikat" adlı maddeyi iceren ilacın alınmasıyla alerjiyi onlemek olanaklıdır. Egzamalı insanların kaşınmamaları neredeyse olanaksız olduğundan, tırnaklarını kısa, temiz ve bakımlı tutmaları, zararı biraz da olsa azaltır. Egzama hastane tedavisi gerektirecek kadar ağır bir hastalık değildir ama evinde yeterli bakım goremeyecek hastaların hastaneye yatmaları yararlı olabilir.

Egzamalı cocukların yuzde 50'si altı yaşına gelmeden, yuzde 90'i ise ergenliğe ulaştıklarında egzamadan kurtulurlar. Ne var ki, oteki alerjik hastalıklar gibi egzama da, iyileşmesinden yıllar sonra hic beklenmedik bir zamanda yineleyebilir. Duygusal sorunlar, sitres ve sıkıntı egzamanın yinelenmesine neden olabilir. Egzamalıların hastalıklarının fazla onemsenmesi, egzamalı cocuğun ustune cok duşulmesi, stres yaratarak hastalığı busbutun ağırlaştırabilmektedir. Gunumuzde egzama tam olarak tedavi edilmemekle birlikte, rahatlatılabilmekte ve denetim altına alınabilmektedir. En iyisi, fazla onemsemeyerek, hastalığın getirebileceği duygusal sıkıntılardan korunmaktır.


Atopik deri ve mukozaların cevresel maddelere karşı ailesel aşırı duyarlılıkları ile birlikte artmış Ig E uretimidir. Atopik hastalıkların ortak ozelliği ailesel oluşlarıdır.IgE uretim artışı diğer ortak ozelliklerinden biri olup, Atopik dermatit tablosu deri bulgularının on planda olduğu tipidir.

Hastalar coğu kez ailede alerjik astım, saman nezlesi gibi diğer atopik hastalıklardan da soz ederler.

Atopik egzamanın klinik bulguları hastanın yaşam boyunca herhangi bir zamanda alevlenme gostermekle birlikte genellikle ilk bulgular bebelik cağında ortaya cıkar.

Kuru deri yuzde solukluk, avuc ici, ayak tabanındaki cizgilerin cok yoğun oluşu, goz altı morluğu ve cizgilenmeleri, duşuk sac cizgisi, parlak tırnaklar dudak kenarında catlaklar, boyunda katlantılar, deri renk değişiklikleri, tekrar eden kaşıntılar tabloya eşlik eder. Ceşitli deri bulgularının birkacının bir arada bulunması atopik ekzama duşundurmelidir.

Klinik tablo bahar aylarında cayır ve ağac polenleri nedeniyle alevlenme gostermektedir.

Tedavide deri nemlendiricileri antihistanimikler, lokal kortizonlu kremler, nemlendirici banyolar sık kullanılır.





Fototerapi ve Balneofototerapiler son yıllarda tedavide sıklıklar kullanılmaya başlanmıştır.

Mayasıl diye bilinen egzama, derinin sulanması ile meydana gelen bir iltihaptır. Tıp dilinde; Erythema pernio denir. Kaşıntı ve kızartı ile ortaya cıkar. nedeni; ruhsal olabileceği gibi alerjik tepkiler veya deriyi tahriş eden maddeler de olabilir. Bazı kimselerde de ırsi dir. Vucudun hemen hemen her yerinde gorulebilir ve bulundukları yere gore isimlendirilirler.
Tedavinin ilk prensibi; uzulmemek ve egzamalı yerleri kaşımamaktır. Ayrıca, su ve sabunlu sudan olduğu kadar uzak kalmak da gerekir. Su yerine permanganatlı su ve rivanollu su kullanılır. Perhiz yapılır. Acılı, baharatlı ve yağlı yenmez.
Egzama icin kullanılacak doğru isim atopik dermatittir. Egzama kronik (uzun suren ve tekrarlayan), iltihaplı bir deri hastalığıdır ve atopik (genetik yatkınlığın olduğu aşın duyarlılık ya da alerjik reaksiyon) kişilerde gorulur. Cocukların %15 kadarında egzama gelişir ve bunların %50'den fazlasında astım, %75'inde ise saman nezlesi gelişir.

Egzama sıklıkla, aşırı duyarlılık ya da alerjik reaksiyon eğilimini annebabalarından kalıtım yoluyla almış cocuklarda ortaya cıkar (atopi). Bir takım faktorler egzama gelişmeolasılığını artırabilir. Yaşamın erken evresinde yumurta, inek sutu, ev hayvanı kepeği ve ev tozu akarı gibi bazı alerjenlerle karşılaşmış olmak, riski artırabilir. Egzamalılanın en az %80'inde alerji testi bir ya da daha fazla alerjene karşı pozitif olabilir.

Egzama, genellikle beş yaşından once başlar ve zamanla duzelme eğilimi gosterse de, etkilenen cocukların %25'inde erişkin cağda da devam eder.
Bebeklerde - butun vucut, popo ve kasıklar haric
Cocuklarda - boyun, ayak bilekleri, kol ve bacaklar

Egzama deri uzerinde su toplamış gibi gorunen kaşıntılı, kırmızı, kabartılı lezyonların oluşmasına neden olur. Kaşıma sonucu bunların ustu genellikle acık ve suludur. Giderek deri kalınlaşır ve pullanır. Lezyonların yeri yaşla değişir. Bebekler ve cocuklarda en sık yuz, kol ve bacakların dışa bakan tarafları ve dizler etkilenir; daha buyuk yaştaki cocuklarda ve erişkinlerde boyun, ayak bilekleri ve dizlerin ic tarafı daha sık etkilenir. Surekli kaşıma deri renginde yama şeklinde, daha acık ya da daha koyu renkte gorunen değişikliklere yol acabilir. Ayrıca, etkilenen bolgelerde kronik enfeksiyonlar da sıklıkla gelişebilir. Deri lezyonları, kotuleşmenin ardından semptomların gectiği donemlerin geldiği, tekrarlayıcı bir seyir izler.

Erişkinlerde - boyun, ayak bilekleri, diz ve dirseğin ic kısımları

Bir kez egzama gelişmişse, kimi tetikleyiciler onu daha da kotuleştirebilir. Bunlar arasında:

• beslenme; tetikleyici biryiyecek yemek gibi,
• kimyasal maddeler; camaşır deterjanları (ozellikle, enzimiceren biyolojik olanlar), ciltkremleri, sabun ve şampuanlar gibi,
• stres ve anksiyete,
• hava; ozellikle soğuk hava,
• hava yoluyla yayılan alerjenler;ev hayvanı alerjenleri ve ev tozu akarı bulunur.

Yatağınızı değiştirmeniz, eve yeni bir hayvan almanız ve polen sezonunun başlaması egzamanızı kotuleştirebilir. Ayrıca, ureticiler bazen urunlerinin formulunu değiştirebilir, bu yuzden de daha once sorunsuz kullandığınız bir urun birden derinizin kotuleşmesine neden olabilir.



Cocuğun cildini sabunla yıkamaktan kacınınız !
•Banyo kopuğu kullanmaktan ve cocuğun sacını şampuanla yıkamaktan kacınınız
•Banyosunda az miktarda parfumsuz normal banyo yağı kullanınız
•Cildin kuruması halinde, cocuğa her iki gunde bir banyo yaptırınız
•Uzun sureli sıcak su banyosu yaptırmayınız ve cildi, havluyu hafifce
dokundurarak kurulayınız
•Ozellikle hemen banyonun ardından, cocuğun cildine duzenli olarak nemlendirici krem surunuz (sorbolene ya da aqueous kremi)
•Emici ozelliği fazla olan bezler kullanınız ve bezleri duzenli olarak değiştiriniz
•Bebeklere normal aşı programlarının uygulanması gerekir
•Egzemalı cocuklara ozel diyet uygulamanın fazla bir yararı olmaz
Alerjik egzama nedir?
Alerjik egzama (coğunlukla bebek egzaması ya da yalnızca egzama olarak adlandırılır), kuru, kırmızı ve genellikle cok kaşıntılı olan pul pul dokuntuyle belirgin bir deri iltihabıdır. Pigmentli deride daha mor ya da kahverengi ve kalınlaşmış deri baskın ozellikler olabilir. Egzamalı yerlerden akıntı sızabilir ve bu yerler kabuk bağlayabilir. Kucuk bebeklerde 2 ile 4 aylık olduktan sonra ortaya cıkma olasılığı vardır. Egzama bircok cocukta buyudukce iyileşme gostermektedir.

Egzamanın nedeni bilinmemesine karşın, hastalığa yaygın olarak alerjik (atopik) astım ve saman nezlesi eşlik etmektedir. Diğer aile bireylerinde alerjik egzama, astım ve saman nezlesi olması durumunda, cocukta egzama gorulme olasılığı daha fazladır.


Egzama vucutta nerelerde oluşur?
Alerjik egzama bebek kucukken başlar. İlk once genellikle iltihaplı ve kuru kabartılar halinde yanaklarda oluşur. Deri kırmızı, pigmentli deri ise, acık mor, kahverengi ve hatta beyaz bile olabilir. Egzama daha sonra alın ve baş derisine yayılabilir.

Cocuk buyudukce egzama vucutta, kollarda dirsek iclerinde ve bacaklarda diz arkasında gorulur. Ayrıca, el ve ayak bileklerinin etrafında da oluşur.

Cocukluğun ileri donemlerinde yuzde daha seyrek gorulur ancak, kulak arkasında ve gozlerin etrafında dokuntu oluşabilir.




Nedeni nedir?
Yukarıda sozu edildiği gibi, egzama ile diğer alerjik hastalıklar arasında bir bağlantı bulunmaktadır. Ancak, bircok vakada egzamaya neden olan herhangi bir maddeye karşı alerjik bir durum soz konusu değildir.

Aşağıdakileri dekapsayan bazı faktorler hastalığı ağırlaştırabilir:
• sabun, deterjan ve şampuan gibi cildi tahriş eden ya da kurutan maddelerle temas
• cildin kurumasına neden olan soğuk hava
• bakteri kokenli ikincil enfeksiyon
• stres


Bircok kişi, herhangi bir yiyeceğin egzamayı artırıp artırmadığını merak etmektedir. Ancak, cocukların coğunda, belirli bir yiyeceğin hastalığa yol actığını soylemek cok zordur.


Nasıl onlenir ve tedavi edilir?
Kacınılması gerekenler
• Dokuntuyu daha kotu ve kaşıntılı hale getireceğinden, ovma ve kaşıma
• Cildi kuruttuğu icin sabun, deterjan ve parfumlu urunler kullanma
• Cildi kuruttuğu icin, egzamalı yerleri su ile cok fazla yıkama
• Cildi daha fazla tahriş ettiği ve kuruttuğu icin, uzun sure sıcak su banyosu veya sıcak duş yapma
• Aşırı sıcak ya da soğuk
• Cocuğun terlemesine ve kaşıntıya neden olduğundan yorgan kullanma
• Yun gibi vucuda batan giysiler giyme
• Battaniye, halı ve koyun postlarındaki yunle doğrudan temas


Yapılması gerekenler
•Cildi temizlemek icin sabun yerine banyo yağı kullanınız
•Nemlendirici kremleri, ozellikle banyodan sonra duzenli olarak kullanınız
•Banyo ya da duştan sonra, cildi, havluyu hafifce dokundurarak kurulayınız ve ovmayınız
• Kışın sıcak odada uzerini cıkarınız
• Yazın yatak odasının serin olmasını sağlayınız
• Bol pamuklu giysiler giydiriniz (ya da pamuklu/sentetik karışık giysiler)
• Giysilerdeki etiketleri cıkarınız
• Emici ozelliği fazla olan bezler kullanınız ve bunları duzenli olarak değiştiriniz

Egzamanın ağır olması durumunda, doktor cilde surmeniz icin kortizonlu krem verebilir. Genellikle, egzama aktif hale geldiğinde hafif kortizonlu krem ya da merhemler kullanılmakta, hafiflediğinde ise, bu urunler bırakılmaktadır.

Egzama kontrol altına alınsa bile, nemlendirici kullanma surdurulur. Egzamanın enfekte olması halinde, doktorun antibiyotik vermesi gerekebilir.

Kaşıntının giderilmesinde, ozellikle gece meydana gelmesi ve uykusuzluğa neden olması durumunda, antihistamin şurupların yararı olabilir. Egzamanın tedavisinde diyetin rolu henuz acıklığa kavuşmamış olup, bircok cocukta ozel diyet uygulama başarısızlıkla sonuclanmıştır. Diyet konusunda bilgi edinmenin herhangi bir zararı olmamasına karşın, bu konuda bilgi, egzama ve kucuk cocukların beslenme ihtiyacları konusunda uzman olan bir kişiden alınmalıdır.
​