​
Benler cilt uzerinde buyuyen ve yaygın olarak gozlenen oluşumlardır. Genellikle kucuk ve koyu kahve renkli olan benler, pigment hucrelerinin bir araya gelmesiyle oluşmaktadırlar. Benler genellikle cocukluk ve ergenlik donemlerinde ortaya cıkmaktadırlar. Coğu insanda sayıları 10 ile 40 arasında değişen ben bulunmaktadır ve bu benlerin neredeyse hepsi de 40 yaşından once oluşmaktadır. Bu normal bir durumdur. Bazı benler ise yaş ilerledikce solabilmekte ya da ortadan kaybolabilmektedir.

Coğu ben zararsızdır ve kanserli hale gelmeleri nadir olarak gozlenmektedir. Benlerin ve diğer pigmentli yamaların gozlenmesi, cilt kanseri ozellikle de kotu huylu melanom tespitinde onemli ip uclarını oluşturmaktadır. Bunun dışında benler konusunda aşırı şekilde endişeli olunmamalıdır.

Oluşum Nedenleri
Ben, melanosit adı verilen deri hucrelerinin kumeler ve yığınlar şeklinde buyuyup gelişmesi nedeniyle oluşmaktadır. Melanositler, cilde doğal rengini veren ve cilt boyunca yayılan melanin pigmentlerini uretmektedirler.

Tanı ve Testler
Doktor gorsel olarak cildi tepeden tırnağa inceleyerek benleri tespit edebilmektedir. Ama kişisel bir tercih olarak, duzenli şekilde cilt muayenesi yaptırmak, onleyici tedbir olarak faydalı olacaktır. Bunların dışında eğer doktor, benlerin kanserli olmasından şuphelenirse, biyopsi yardımı ile ornek ben dokusu alarak, mikroskop altında inceleyebilmektedir.

Ben Tedavisi Nasıl Yapılır?
Coğu ben icin tedavi gerekli değildir. Fakat doktor benlerin ya da benin kanserli olduğunu tespit ederse, duruma bağlı olarak bir tedavi yontemi geliştirecektir. Ya da hastanın kozmetik kaygıları var ise, doktor bu durumda da uygun bir tedavi uygulayacaktır.

1.Benlerin Alınması


Eğer benler kanserliyse bu tedavi gerekli olacaktır. Cerrahi işlem yardımı ile problemli olan ben ya da benler alınmaktadır. Bu tedavi ile benin alınması işlemi oldukca kısa surmektedir ve genellikle hastanede yatılmasına gerek kalmadan, ayak ustu yapılabilmektedir. Fakat ben aldırma tedavisi nedeniyle, ciltte kalıcı izler oluşabilmektedir.

Cerrahi işlem sırasında doktor, benin etrafındaki deriyi uyuşturur ve sonrasında ozel aletler yardımı ile beni keserek cıkarır. Son olarak da, dikiş atarak yarayı kapatıp koruma altına alır.

2.Cerrahi Tıraşlama

Bu tedavi yonteminde doktor, işlem uygulanacak bolgeyi uyuşturduktan sonra, kucuk bir bıcak ucu yardımı ile benin etrafındaki ve altındaki dokuyu kesip tıraşlamaktadır. Bu tedavi yontemi genellikle kucuk benlerin cıkarılıp alınması icin kullanılmaktadır. Eğer bu tıraşlama işleminden sonra, bende tekrardan bir buyume yaşanır ise, derhal doktora gidilmesi gereklidir.




3.Kozmetik Bakım
Eğer benleriniz nedeni ile icine kapanıklık ve etraftan kendini soyutlama gibi, cekingen davranış sorunları yaşıyorsanız, bazı kozmetik bakım yontemleri yardımcınız olabilir. Bunlar şu şekildedir;

Makyaj: Benleri ve cilt lekelerini kapatmaya olanak sağlayan cok ceşitli urun bulunmaktadır. Fakat cildinize ve sağlığınıza uygun olanı secip kullanmanız gerekmektedir.

Epilasyon: Eğer bende tuylenme sorunu varsa, bir uzman yardımı alarak, bu tuylerden kurtulabilirsiniz. Eğer bu tuylenmeden tamamen ve kalıcı şekilde kurtulmak istiyorsanız, dermatolog doktora danışarak, kalıcı tuy ve ben aldırma hakkında bilgi alabilirsiniz ve sonrasında ona gore hareket edebilirsiniz.

Ayrıca, benler bir şekilde kopup tahriş olursa, o bolgeyi temiz tutmak, iyileşmemesi halinde ise vakit kaybetmeden doktora gitmek onemli olacaktır. Bunun dışında, benler kesinlikle koparılmamalıdır.

4.Lazer Tedavisi
Lazer tedavisinde kullanılan cihazlar oldukca ceşitlidir. Fakat, kotu huylu melanosit potansiyeli icin lazer tedavisinin yararları ya da zararları henuz bilinmemektedir. Ayrıca benin tam olarak yok edilememesi sonucu, ben yalancı bir melanom deseni sunabilmektedir. Bundan dolayı, kimyasal peeling ya da diğer kesip cıkarma olmayan işlemler tavsiye edilmemektedir. Sonuc olarak, kanser şuphesi olan ve diğer bazı benlerin lazer operasyonu ile alınması uygun değildir.

Ben Turleri
Hemen her yetişkin insanda ben bulunmaktadır ve bu benler sıradan benlerdir. Fakat farklı turlerde de benler vardır. Ozellikle bazı tur benler, bir cilt kanseri turu olan melanom riskini artırabilmektedir. Bu ben turleri şu şekildedir;

Atipik Ben (Displastik)
Bu tur benler melanom değildir, ama cok benzemektedirler. Fakat;

4 ya da daha fazla sayıda atipik ben oluşumu varsa, Zaten melanom gelişmiş ise, Ebeveyn, kız ve erkek kardeşler ya da cocuklarda melanom durumu bulunuyorsa, Bu tur atipik benlerin melanoma donuşme riski yuksek olabilmektedir. Atipik benlerin şekilleri genellikle aşağıdaki gibidir;

Tepe kısmında silgi olan kalemlerin silgilerinden daha buyuklerdir. Yuvarlak bicimli değil de, tuhaf şekillidirler. Birden fazla renk icerirler (taba rengi, kahverengi, kırmızı ve pembe). Atipik benler vucudun herhangi bir bolgesinde ortaya cıkabilmekle beraber, genellikle govde kısmında oluşmaktadırlar. Bunların dışında, kafa derisi ve boyunda da gozlenebilirler. Atipik benlerin yuz bolgesinde oluşması ise oldukca ender bir durumdur.




Doğuştan Gelişmiş Benler
Eğer bir kişi benli şekilde doğmuş ise bu ben doğuştan gelen oluşumlardır. Kabaca olarak, 100 kişiden 1 ’i ben ile doğmaktadır. Bu benler, kucuk ya da cok buyuk olacak şekilde ceşitli boyutlarda gelişebilmektedir. Buyuk boyutlarda doğuştan gelen benlerin olması ise, o kişide melanom gelişmesi riskini artırmaktadır.

Spitz Nevus
Bu tur benler genellikle melanom gorunumundedir. Coğu spitz nevusler cilt uzerinde ilk 20 yıl icinde ortaya cıkmaktadır, fakat yetişkinlerde de oluşabilmektedir. Genellikle pembe renkli, kabarmış ve dom şekilli olan bu tur benler; kırmızı, siyah ve kahverengi renginde de olabilmektedir. Spitz nevusler kanayabilirler ve sızıntı kacıran acıklıklara sahip olabilirler.

Sonradan Gelişen Benler (50 ile 100 ya da daha fazla ben varlığı)
Doğuştan değil de sonradan gelişen bu benler, acık tenli insanların coğunda sayıları yaklaşık olarak 10 ile 40 arasında değişen miktarlarda oluşmaktadır. Sonradan gelişen benlere sıradan benler de denilmektedir. Eğer bir kişide 50 ’den daha fazla sayıda ben varsa, melanom oluşma riski daha yuksek olacaktır.

Semptomlar ve İşaretler
Tipik bir benin rengi kahverengi leke şeklindedir. Fakat benlerin renkleri ve boyutları farklılıklar gosterebilir.

Renk ve doku: Ben renkleri kahverengi, taba rengi, siyah, kırmızı, mavi ya da pembe olabilir. Dokuları ise, puruzsuz, buruşuk, duz ya da kabarık şekilde olabilmektedir. Ayrıca bazen de, benlerde tuyler gelişebilmektedir.

Şekil: Benlerin şekilleri oval, yuvarlak ya da tuhaf şekilli olabilmektedir.

Boyut: Genellikle benlerin boyutları, yaklaşık olarak 6 milimetre capından daha kucuktur. Nadiren de olsa, doğumla birlikte mevcut olan benler daha da buyuyerek, yuzu, govdeyi ya da kol ve bacakları kaplayabilmektedir.

Benler; kafa derisi, koltuk altı, tırnakların altı ve el ya da ayak parmaklarının arasında gelişebilmektedir. Ayrıca, ergenlik ya da hamilelik gibi durumlardan dolayı değişen hormonel dengelere bağlı olarak benlerin renginde koyulaşma, buyume ya da sayılarında artma yaşanabilmektedir.

Bunların dışında olağandışı benler melanomu işaret edebilmektedir. Bu olağandışı benler ozellikleri ise şu şekildedir;

Asimetrik şekilli benler, Duzensiz, centikli ya da taraklı sınırları olan benler, Birden cok renge sahip olan ve buyudukce rengi değişen benler, 6 milimetreden daha buyuk boyutlardaki benler, Boyut, şekil, renk ya da yukseklik olarak değişim gosteren, ozellikle de rengi siyaha donen benler. Komplikasyonlar
Benlerin ana komplikasyonu melanomdur. Bazı insanlarda oluşan benler ise, kanser gelişmesi riski taşıyabilmektedir. Melanom riskini artıran faktorler ise şu şekildedir;

Cok buyuk bene sahip olarak doğmuş olmak (5 santimetreden buyuk) Olağandışı benleri olan kişiler 50 ’den fazla normal beni bulunan kişiler (bazı araştırmalara gore, kollarda 20 veya daha fazla ben bulunması, melanom riskini artırmaktadır ve ben sayısı fazla olan kadınlarda goğus kanseri riski de yuksek olabilmektedir.) Ailesinde melanom oykusu bulunan kişiler. Korunma Yontemleri
Ben sayısının artmasını ya da buyumesini onlemek icin bazı yontemler uygulanabilir. Bunlar şu şekildedir;

Benlerin şeklini, rengini, boyutlarını, değişim olup olmadığını ve benlerin sınırlarını, duzenli olarak kontrol etmek, bir farklılık fark edildiğinde, bene mudahale etmeden doktora gitmek, Cildi guneş ışığından korumak. Cunku ultraviyole ışınlar cilt lekelerinin ve benlerin oluşmasına neden olmaktadır. Ayrıca melanom riskini de artırmaktadır. Guneşlenmek icin ya da dışarıya cıkmak icin, sabah 10 ve oğleden sonra 4 saat dilimini tercih edin. Boylece guneşin zararlı ışınlarından korunmuş olursunuz. Guneş koruyucu kremler kullanın (en az 15 faktorlu). Guneşli gunlerde; guneş gozluğu, şapka, uzun kollu giysiler ve diğer koruyucu giysiler ile dışarıya cıkmaya ozen gosterin.
Kaynak:evde şifa