Dunya genelinde en populer meyvelerden biri olan cilek sadece lezzeti ile değil sağlığa faydaları ile de on plana cıkıyor.

Cileğin faydaları arasında ilk sırada C vitamini bakımından zengin olması geliyor. 8 adet cilek yiyerek gunluk C vitamini ihtiyacınızın neredeyse 1.5 katını alabilirsiniz. C vitamininin kalp ve damar hastalıklarını onlemeden, enfeksiyon ve viruslerle savaşmaya kadar pek cok işe yaradığı duşunulduğunde cilek hastalıklarla savaşmak icin iyi bir silah olabilir.

Latince adı “Fragaria Ananassa” olan cileğin 10 ’dan fazla ceşidi bulunmaktadır ancak, tatları ve buyuklukleri değişse de tum cilek turleri aynı kalp şekline sahiptir.

Cileğin Sağlığa Faydaları
Kolesterol: İspanya ’daki Salamanca Universitesinin yaptığı calışmaya gore duzenli olarak cilek yemek LDL (kotu) kolesterol seviyesinin duşmesini sağlıyor.

Araştırmaya katılan 23 gonullu 1 ay boyunca her gun yarım kilo cilek yemiş. Yapılan testlerde araştırmaya katılanların LDL kolesterol seviyelerinde yaklaşık %9 kadar azalma gorulmuş. HDL (iyi) kolesterol seviyeleri ise aynı kalmış.

Uzmanlar cileğin kolesterolu neden duşurduğu konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyac duyulduğunu belirtiyorlar fakat ilk sonuclara gore cileğin bu ozelliği meyveye kırmızı rengini veren “antosiyanin” adındaki pigmentten ileri geliyor.

Antioksidanlar: Hastalıklara karşı vucudun direncini artıran, kansere karşı koruma sağlayan, Alzheimer riskini azaltan, kalp ve damar sağlığını koruyan, ozellikle yaşlanmaya bağlı sağlık sorunlarını onleyen antioksidanlar cilekte bol miktarda bulunur.

2006 yılında The American Journal of Clinical Nutrition dergisinde yayınlanan bir makaleye gore cilek antioksidan bakımından en zengin 50 yiyecek arasında yer alıyor.

Cileğin antioksidan etkisi meyveye parlak kırmızı rengini veren antosiyanin adlı bileşenden, yuksek C vitamini icermesinden ve kuersetin pigmentinden kaynaklanıyor.




Kanserden Korunma: Cileğin antioksidan etkisi ceşitli kanser turlerinin yolunu acan serbest radikallerin artmasını (oksidatif stres) onluyor.

Bu başlı başına kanser riskini azaltan bir durumdur. Ancak cilek, kanserin gelişimini yavaşlatan “ellagic asit” adlı bir diğer bitkilere ozgu kimyasal madde (fitokimyasal) daha iceriyor.

Tabii “cilek kanseri onluyor” demek icin oldukca erken. Cunku şu ana kadar bu konuyla ilgili yapılan araştırmaların sayısı oldukca az ve hepsi laboratuvar ortamında yapılan hucre incelemelerine dayanıyor. İnsanların katılımıyla yapılacak araştırmalara ihtiyac duyulmakla birlikte ilk sonuclar oldukca umut verici.

1970 ’li yıllarda başlayan ve gunumuze kadar devam eden bu konudaki araştırmalara gore cilekte bulunan ellagic asit bazı kanser turlerinde tumorun buyumesini baskılıyor. Cilek dışında, ahududu, kızılcık, ceviz ve nar da ellagic asit bakımından zengin meyveler arasında yer alıyor.

Kalp ve Damar Sağlığı: Cileğin etkili antioksidan iceriği kalp ve damar hastalıklarına zemin hazırlayan oksidatif strese karşı koruma sağlıyor. Yapılan bilimsel calışmalar yabanmersini, kızılcık ve cilekte bulunan polifenollerin LDL oksidasyonunu ve kardiyovaskuler hastalıkların gorulme riskini azalttığını ortaya koymakta.

Bu meyvelerden her hafta 3 oğun yiyen kadınlarda kalp krizi riskinin %32 ’ye kadar azaldığı yonunde araştırma sonucları bulunuyor.

Diyabet: Diyabet hastalarının coğu tatlı tadı nedeniyle genellikle cilekten uzak durmayı tercih eder ancak, 1 kase cilek sağlıklı bir atıştırmalık olabilir. Ustelik kan şekerini korkulduğu gibi yukseltmez.

Uzmanlar cileğin lifli yapısının uzun sure tokluk hissi verdiğini ve uzun suren tokluğun gun boyu daha az karbonhidrat tuketilmesini sağladığını belirtiyorlar.

Kabızlık: Kronik veya akut kabızlık icin en iyi cozum yontemlerinden biri gun icinde gıdalardan aldığınız besin lifi miktarını artırmak. Bol miktarda besin lifi iceren cilek bunun icin iyi bir secim olabilir.

Cilt: Cileğin cilde faydaları yuksek oranda C vitamini icermesinden kaynaklanıyor. Portakal ve greyfurttan daha fazla C vitamini iceren cilek bu sayede cilt kuruluğu, zamanından once ortaya cıkan kırışıklıklar gibi sorunları onluyor.

Cilek sadece meyve olarak yendiğinde değil maske olarak yuze uygulandığında da cilde pek cok faydası bulunuyor.

Kemik Sağlığı: Cilek, kemik yapısını koruyan enzimlerin uretiminde kullanılan manganez mineralini icerir. Manganez aynı zamanda gıdalar yoluyla alınan ve kemik sağlığının korunmasında son derece onemli kalsiyumun vucut tarafından emilmesi sırasında kullanılan bir mineraldir.




Cileğin Kalorisi ve Besin Değeri
Yarım kase cilek (8 adet, 144 gram);

46 kalori 11 gram toplam karbonhidrat 3 gram besin lifi (gunluk ihtiyacın %12 ’si) 7 gram şeker 1 gram protein (gunluk ihtiyacın %2 ’si) 64.7 mg C vitamini (gunluk ihtiyacın %141 ’i) 0.4 mg E vitamini (gunluk ihtiyacın %2 ’si) 3.2 mcg K vitamini (gunluk ihtiyacın %4 ’u) 0.6 mg niyasin (gunluk ihtiyacın %3 ’u) 0.1 mg B6 vitamini (gunluk ihtiyacın %3 ’u) 34.6 mcg folat (gunluk ihtiyacın %9 ’u) 23 mg kalsiyum (gunluk ihtiyacın %2 ’si) 0.6 mg demir (gunluk ihtiyacın %3 ’u) 18.7 mg magnezyum (gunluk ihtiyacın %5 ’i) 34.6 mg fosfor (gunluk ihtiyacın %3 ’u) 220 mg potasyum (gunluk ihtiyacın %6 ’sı) 0.2 mg cinko (gunluk ihtiyacın %1 ’i) 0.1 mg bakır (gunluk ihtiyacın %3 ’u) 0.6 mg manganez (gunluk ihtiyacın %28 ’i) 0.6 mcg selenyum (gunluk ihtiyacın %1 ’i) 93.6 mg omega 3 yağ asidi 130 mg omega 6 yağ asidi 131 gram su icerir. Yukarıdaki rakamlar USDA ’in 4 yaşından buyuk sağlıklı bir yetişkinin 2000 kalorilik referans diyetine gore oluşturulmuştur.

Fazla Cilek Yemek Zararlı mı?
Cilek oksalat iceren az sayıdaki meyvelerden biridir. Vucut sıvılarında bulunan oksalat miktarı artığında bunlar kristalize olarak mesane ve bobrek problemlerine yol acabilir. Bu nedenle henuz tedavi edilmemiş mesane ve bobrek taşı sorunu yaşayan kişilerin cilek tuketmesi onerilmez. Boyle bir rahatsızlığınız bulunuyorsa yemeniz ve yememeniz gereken gıdalar hakkında doktorunuzdan bilgi alabilirsiniz.

Cilek bazı kişilerde alerjiye neden olabilir. Cilek alerjisinin en sık gorulen belirtileri boğazda ve ağız icinde kaşıntı hissi, gozlerin sulanması ve burun akıntısıdır.

Cilekle İlgili Bazı Rakamlar
Turkiye cilek uretiminde ABD ’den sonra 2. sırada yer almaktadır. Dunya genelinde yıllık cilek uretimi yaklaşık 5 milyon tondur. 7-9 yaş arası cocukların %53 ’unun en sevdiği meyve cilek. 8 adet cilek gunluk C vitamini ihtiyacının %140 ’ı kadar C vitamini icerir. Cilek bitkisi kokunun %70 ’i sadece 3 santim derinlikte topraktadır. Belcika ’da sadece cileklerin konu edildiği bir muze bulunmaktadır. Cilek gulle aynı ailedendir. Yetiştirildiği hava koşulları cileğin tadını belirler. 1 cilekte ortalama 200 tohum bulunmaktadır. ABD ’de kişi başı cilek tuketimi yıllık 2.2 kilogramdır.

Kaynak:iyigelen yiyecekler