Baş donmesi kişinin kendisinin veya cevresinin donmesi olup oldukca sık rastlanılan bir şikayettir. Baş donmesi hastanelerin acil servislerine baş vuran hastaların % 25 şini teşkil ederler. Baş donmesi ve dengesizlik şikayeti (Arnold Chiari )beyincik sarkmasının oncu şikayetleridir. Beyincik sarkmasının 4 tipi vardır en sık goruleni Tip-1 olanıdır.

Beyincik sarkması doğuştan beyincik etrafındaki kemik yapılarının darlığı veya beyincik icerisindeki yapışıklıklar, beyincik icerisindeki su kanalların kapanması nedenleriyle beyinciğin boyundaki omurilik kanalına doğru uzamasıdır.

Hastalık genellikle 25-35 yaşları arasında gorulmelerine rağmen cocuklarda daha nadirir. Son yıllarada goruntuleme teşhis yontemlerindeki sık kullanılmasıyla teşhisi daha kolay ve hızlı konulmaktadır. Hastalığın kalıtsal gecişi iyi bilinmekle birlikte kadınlarda erkeklere rağmen daha sık gorulmektedir. Beyincik sarkmalarının % 40-60 ında omurilik kanalı icerisinde sıvı ( sirengomyli) bulunur.

Bu hastalarda şikayet ve bulguları cok fazla olup hastaların % 30 ' hic bir şikayet vermezken %70 ise ilerleyici ve ciddi norolojik şikayetlerle hastanelerin değişik polikliniklerine başvururlar. Bu hastalarda oksuruk ve hapşırma gibi kafa ici basıncını artıran hareketler sonrası baş donmesi, baş ağrısı, boyun ağrısı, gorme şikayetleri dışında spesisifik işaretleri yoktur. Bu hastalar Noroloji, Beyin cerrahi, Psikiyatri, KBB, Goz hastalıkları, Goğus hastalıkları, Kardioloji, Dahiliye, Fizik tedavi ve acil servislere gibi pek cok polikliniklerine başvurmaktadırlar.





Hastalalarda gorulen klinik bulguları;

1: Oto norolojik işaretler: baş donmesi, dengesizlik, kulak cınlaması,işitme kaybı

2: Kafa ici basın artamasına bağlı baş ağrısıdır bu ağrı enseden başlayıp gozlerin arkasına doğru ve boyuna ve omuzlara yayılan ağrılardır.

3:Omurilik siniri icerisinde sıvı birikimine bağlı şikayetler bu durum hastaların % 40-60' ında gorulur. Kollarda kas gucsuzluğu, duyu kaybı ve ellerde beceri ve koordinasyon bozuklukları gorulmektedir.

4:Goz bulguları: gozlerin arkasında basınc ve ağrı, bulanık gorme, cift gorme, işığa ve guneşe bakamama.

5: Beyincik şikayetleri. dengesizlik, koordinasyon ve beceri bozuklukları yutma gucluğu, ses kısıkığı, ellerde titremeler, uyku apnesi

Beyin sinir Omurilik cerrahsi uzmanı Prof. Dr. Hidayet Akdemire gore gecmeyen baş donmesi ve baş ağrıları ceken hastaların bir beyin sinir cerrahi uzmanı tarafından muayene edilerek teşhis icin gerekli goruntuleme tekniklerinin (beyin MR, beyin BT, odiometrik gibi testler) yapılmasını onermektedir.

Beyincik sarkaması diğer hastalıklarla karıştırmayın

Beyin ve beyincik damar tıkanmaları, demiyelizan hastalıklar, polinoropatiler, omurilik tumorleri omurilik damar yumakları (AVM, kavernom). Boyun omurlarındaki sinir sıkışmaları, romatizmal ve kanser hastalıkları ve uyku apnesi. Psikojen hastalıkalar (depresyon, panik atak, stres, anksiyete)

Başdonmesi (vertigo) ve degesizlik nasıl tedavi edilmektedir

Tedavideki oncelik altta yatan birincil hastalığın tedavisidir. Orneğin kulak kaynaklı baş donmeleri ilgili KBB hekimi tarafından tıbı veya cerrahi yontemlerele tedavi edilmektedir. Beyincik kaynaklı baş donmeleri (vertigo) ve dengesizlik ise norololjk branşlarda ( Beyin cerrahi ve Noroloji hekimlerince, psikojen kaynaklı olanları ise Psikiyatristlerce tedavi etmektedir.

Beyin cerrahisini ilgilendiren baş donmesi (vertigo) ve dengesizliği beyincik sarkması tedavisi teşhisde olduğu gibi ntedavide pek cok yenilikler vardır.

Tedavinin temel sorusu beyincik sarkması hastaya şikayet veriyormu vaya şikayet vermiyormu bunun cevabını bulmaktır. Bu yuzden MR bulgularındaki sarkmadan ziyade hastanın şikayetleri esas alınmalıdır. Malesef bu doğumsal anomalinin tıbbı tedavide ilacların yeri yoktur.Norolojik cerrahlar bu hastalığı tedavi etmeden oncelikle hastalığın tipinin doğru tanımlamalıdır. Cerrahi tedavide amac ense bolgesinde sıkışan beyin yapılarındaki basıyı gidermek, beyin omurilik suyunun akışındaki engeli kaldırarak bu suyun akışını sağlamaktır. Hastaya uygun doğru teknik uygulandığında cerrahi başarı mukemmeldir.

Cocuklardaki beyincik sarkamalarında tedavi genelikle ilerleyici norolojk bulguları olanlarda, beyin sapı ve beyinciğe ait bası bulguları tedavi edilmelidir.

Baş donmesi ( vertigo) ve dengesizlik şikayetlerinden korkmayıp bu hastalığın sebebini doğru araştırılması ve uygun teşhis yontemleri kullanılması ve doğru cerrahi tedavi yontemi ile başarılı sonuclar alınmaktadır.

Kaynak: doktor sitesi