Bronz bir teni herkes sever ancak bronzlaşmanın bedeli ağır olabilir! Yoğun guneş ışınlarına maruz kalmak, vucutta DNA hasarına yol acar
Pek cok kadın icin bronz bir tene sahip olmak, vazgecilmez bir tutkudur. Ancak bronzluğun bedeli ağır olabilir. Sağlıklı bronzlaşmanın mumkun olmadığını soyleyen Dermatoloji Uzmanı Yrd. Doc. Dr. Gokhan Okan uyarıyor: "Bronzlaşmak, DNA hasarının bir gostergesidir. Bilincsiz guneşlenmenin bedeli ağır olabilir. Katarakttan alerjilere, erken yaşlanmadan yanıklara en onemlisi cilt kanserine davetiye cıkarır." İşte bronzlaşmayla ilgili bilmeniz gerekenler...

*Bronzlaşma; doğal ya da suni kaynaklarla yoğun UV ışınlarına maruz kalınması sonucu, deri renginin koyulaşmasıdır. Bronzlaşma sonrası, deri renginde koyulaşmanın yanında ciller, lekeler, benler, kılcal damar genişlemeleri ve cilt kanserleri gibi istenmeyen etkilere zemin hazırlanır.

*Melanosit dediğimiz hucreler, cildimize renk veren melanin maddesinin salgılanmasından sorumludur. Melanin maddesinin gorevi, cildimizi guneşin zararları etkisinden korumaktır. Cok yoğun guneşe maruz kalındığında, vucut buna koruyucu tepki olarak melanin uretimini hızlandırır. Bu da bronzlaşmanın sebebidir.

*Acık tenli kişilerde yoğun guneşe maruz kalınması sonrası ciltte kızarıklık sık gorulmekte, bronzlaşma ise son derece nadir olmaktadır. Koyu ten yapısına sahip kişiler ise guneşe cıktıklarında kızarmaz, direkt bronzlaşırlar.

SOLARYUMUN DA FARKI YOK
*Deri renginin koyulaşması, hucrelerde mevcut olan melaninin salınımının artışı ya da yeni melanin salgılanması ile gercekleşir. Bronzlaşma aniden olabileceği gibi gec de başlayabilir. Erken bronzlaşma, koyu tenli kişilerde daha belirgindir; UVA ışınına cevap olarak hızla oluşur ve kısa surede soner.

*Gec bronzlaşma; UVB ve UVA ışınlarına temastan 48-72 saat sonra başlar. Yeni pigment oluşumu başlar; pigmentasyon kalıcıdır, haftalarca surer, kalıcı derin bir bronzluğu olur.

*Solaryum cihazı, suni kaynaklarla cildin bronzlaşmasını sağlar. UVA ışınları ile bu etkiyi yaratır. Guneş ışınlarının neden olduğu tum olumsuz etkiler solaryum icin de gecerlidir.

*UVA ve UVB ışınlarının cilde bronzluk kazandırma yanında cok sayıda olumsuz etkileri bulunmaktadır. UVA ışınları cilt kanserlerinde en tehlikelisi olan malign melanom oluşmasında onemli bir etmendir. UVB ışınlarının erken deri yaşlanması, cilt kanseri ve benlerde değişikliğe neden olma gibi ciddi riskleri vardır.

*Bronzluk, tavsiye edilecek bir durum değildir. Sağlıklı bronzluk diye bir kavram soz konusu değildir. Ozellikle ergenlik cağındaki genclere, guneşin uzun donemdeki yan etkileri hakkında bilgi verilmelidir. Bronzlaşmak, DNA hasarının bir gostergesidir. Bir kez bronzlaştıysanız, DNA'nız hasarlı olur. Hicbir şekilde sağlıklı bronzlaşmak mumkun değildir.

BEDELİ AĞIR OLABİLİR
*GUNEŞ YANIKLARI: Kısa surede yoğun guneşe maruz kalma sonrasında gercekleşir. Kızarıklık, su toplaması, ateş yuksekliği, titreme, bulantı, kusma gorulur. Tedavisinde hastanın serin yerde tutulması, ıslak pansumanlar, steroid iceren ilaclardan faydalanılır. Ağrı kesiciler ağrıyı baskılar.
*BRONZLAŞMA: Uzun donemde yoğun guneşe maruz kalma sonrasında gelişir. Vucudun verdiği bir savunma mekanizmasıdır. Cilt renk hucreleri, korunma amacıyla renk uretir.
*ERKEN YAŞLANMA: Uzun sureli guneşe maruziyet; ciltte derin cizgilenme, damarlarda genişleme ve kahverengi lekelenme goruntusune neden olur. Damarların genişlemesine, pigment hucrelerinin duzensiz calışmasına, kolajen uretiminde azalmaya neden olur.
*CİLT KANSERLERİ: Guneşin vucudumuza vermiş olduğu zararların en tehlikelisidir. Cilt kanserine neden olan en onemli faktor guneş ışınları olduğundan; guneş ışınlarından kacınmak en onemli korunma yontemidir. Tum dunyada sıklığı giderek artmaktadır. İc organlarına da yayılma ozelliği vardır. Erken teşhis edilip kısa surede tedavi edilmeleri hayati acıdan buyuk onem taşır.
*KATARAKT: Guneş ışınları katarakt oluşumuna zemin hazırlamaktadır.
*ALERJİK REAKSİYONLAR: UV ışınları bazı kişilerde kaşıntı, kızarıklık, sulanma ile kendini belli eden alerjik reaksiyonlara neden olur. Ayrıca kullanılan kozmetikler, parfumler ve bazı ilaclarda guneşe karşı hassasiyet yaratabilir.




*BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ BASKILAMASI: Deride bulunan bağışıklık sistemi hucreleri, UV ışınlarına maruz kalma sonrasında baskılanır. Herpes (ucuk), suciceği gibi enfeksiyon hastalıklarının ortaya cıkışını kolaylaştırır. Lupus porfiri gibi bazı rahatsızlıklar guneş ışınlarının etkisiyle aktifleşir.

15 DAKİKA YETERLİ
*Acık ve buğday tenlilere, ozellikle ilk gun sadece 15 dakika guneşlenilmesi, zaman icinde bu surenin 1.5 saate uzatılması oneriliyor. Esmer tenlilerin ise guneş altında 15 dakika kalmaları yeterli.
*Guneşin yol actığı hasarlar, en cok acık tenli kişilerde ortaya cıkıyor. Esmer tenlilerde cilt kanseri gibi hastalıkların gelişme riski, acık ve buğday tenlilere oranla daha az. Ancak bu, esmer tenlilerin guneşte daha fazla kalabileceği anlamına gelmiyor. Tum cilt tiplerinin mutlaka guneşten korunmaları gerekiyor.





BENLERDEKİ DEĞİŞİMİ DOKTORA SORUN
*Cilt kanserleri şu anda dunyada en hızlı ilerleyen kanser ceşididir. Erken teşhis edilmediğinde olumle sonuclanmaktadır. Cilt kanserlerini erken teşhis etmenin en onemli yolu, vucuttaki benleri sıkı takibe almaktır. Mevcut benin rengindeki değişiklik, kanama, acıma, sulantı ve buyume durumu olduğunda; bireyler hemen dermatoloğa başvurmalı, benlerini kontrol ettirmelidirler.
*Benlerin coğu ilk 20 yıl icinde gelişir. Bazıları ise daha ileri yaşlarda ortaya cıkar. Benler arasında displastik ya da atipik dediğimiz benler risk taşımaktadır. Bu benler, genellikle duzensiz gorunumlu, cift renkli ve klasik benlere gore daha buyuktur. Bu tip benlerin duzenli takip edilmeleri gerekir. Takipte dermatolojik muayene yanında dermatoskopi cihazından da yararlanılır.
*Benlerin riskli olduğuna muayene ve dermatoskopik muayene sonrasında karar verildikten sonra o benler cıkartılır ve patolojik incelemeye gonderilir.




KİMLER RİSK ALTINDA?
*Vucudunda 50'den fazla ben olanlar
*Gecirilmiş deri kanseri oykusu bulunanlar
*Ailesinde cilt kanseri gecirmiş olanlar
*Bronzlaşmadan sadece kızama eğiliminde olan cilt tipleri
*Cocukluk cağında ciddi guneş yanığı gecirenler
*Acık cilt rengine sahip olanlar


Kaynak:sabah