Tutkal, boraks ve gıda boyası ile evde hazırlanabilen eğlencelik hamur (slime) yapımı buyuk ilgi goruyor. Herkes, slime videosu cekip, youtube'a atıyor. Fakat cocukların sağlığı tehlikede.



Kızım son zamanlarda kendin yap işlere merak saldı. Youtube'dan ceşitli videolar izliyor ve yapıyor. Gecen ay, aktardan almak istediği bazı şeyler olduğunu soyledi. Kece, boncuk, yapıştırıcı tamam da bir de bu boraks da ne oluyor, dedim. “Slime yapıcam anne,” dedi. Sonra baktım babasıyla birlikte aldılar ihtiyaclarını, konunun uzeri kapandı.



Gecenlerde kızım heyecanla, anne biliyor musun, herkes annesiyle birlikte slime hazırlıyor, dedi. Nasıl, dedim. Youtube'da anne, herkes slime hazırlama videosu cekiyor, diyerek, Hoppi TV'yi actı. Gercekten de anne-kız malzemelerini hazırlamışlar, slime yapıyorlar. Vakvak TV, Eğlenceli Emre, Oyuncak Kutusu, Oyuncak Avı, Oyuncax, Yepyeni Oyunlar ve daha adını burada sıralayamadığım bircok youtube kanalında slime yapımı anlatılıyor. Kimi anne-kız, kimi baba-kız yapıyorlar. İkizlerini alıp kamera karşısına gecen de var. Ayşe Yıldız gibi kendine bir partner secen -muhtemelen eşi Kerem Usta birlikte- kamera karşısına gecip slime hazırlayan da. Slime ureten bu şekilde binlerce site var. Youtube'a girip borakslı slime yapım videosu yazdığınızda karşınıza 15.900 link cıkıyor.



Antep'te 'acılı slime' yapmışlar
Son bir yıldır cılgınca yayılan slime, 3-4 yaşında cocukların bile yaptığı ve icine girip oynadığı, elinden duşurmediği, ebeveynler tarafından da onaylanan harika bir eğlencelik olarak gorunuyor. Cocuklar, gencler, teyzeler, amcalar, herkes yapıyor. Video yorumlarının birinde gordum, Gaziantep'te acılısı bile yapılmış. Fakat bu durumun cocukların ve bu eğlenceyi icra edenlerin sağlığını ciddi anlamda olumsuz etkilediğini duşunuyorum.
Karınca zehiri, haşere kovucu
İnternette şoyle bir gezinin, boraksla ilgili yazılanları okuyun isterseniz... Boraks, cok amaclı bir temizlik urunu, haşere kovucu ozelliğe sahip. Karınca zehiri. Antiseptik, mikrop oldurucu. Dezenfektan. Kozmetik sanayiinde losyon ve kremlerde kıvam artırıcı olarak kullanılıyor. Duşuk konsantrasyonlarda genellikle deri uzerinde kullanımı guvenli kabul ediliyor. Uzun sure kullanıldığında karaciğer kanseri riski cok yuksek. Boraks iceren urun etiketleri, kullanımdan sonra el ve yuzun mutlaka iyice yıkanmasını oneriyor. Cilt tahrişinden alerjilere, yutulduğunda kusmadan kronik zehirlenmelere varan durumlara neden olabiliyor. Erkeklerin sperm sayısını azaltıcı etki gosterdiğinden ABD'de yasakmış. Paketlenmiş gıdalarda, orneğin hazır erişte, kofte ve havyar gibi urunlerde, koruyucu madde olarak kullanılabiliyor. Bu nedenle de yine ABD ve Tayland başta olmak uzere bazı ulkelerde yasaklanmış.



Doğmamışa zararlı ise doğmuşa da zararlıdır
Boraks iceren bir urun kullanılıyorsa, cocukların ulaşamayacağı yerlerde muhafaza edilmesi oneriliyor. Anne karnındaki cocuğa zarar verebileceğinden hamilelerin boraks iceren kozmetik urunlerinden kesinlikle uzak durması gerekiyor. Evcil hayvanlardan saklanmasında fayda var. Yenip icilmesi durumunda ise borik asit zehirlenmelerine yol acabiliyor. Tekrar maruz kalınırsa kronik zehirlenmeleri tetikleyebiliyor. Fazla solunduğunda ise akciğer sorunlarına ve hatta ilerleyen donemlerde akciğer kanserlerine neden olabiliyor.



Kısacası; ciddi sağlık problemleri ortaya cıkarabilecek riskler taşıyor. Dermatoloji ve kozmotoloji uzmanı Dr. Kerem Baykal da benim gibi duşunuyor. Uşenmedim, sozunu ettiğim (aşağıda gorebileceğiniz) videoları, kendisine gonderip izlettim ve ne duşunduğunu sordum. Bir dermotolog olarak yapılanları doğru buluyor musunuz, dedim; "Kesinlikle doğru değil" dedi ve nedenini şoyle acıkladı:



"Bu tip yoğun kimyasal iceren maddeler ciltte tahrişlere, irritan kontakt dermatit ve alerjik kontakt dermatit dediğimiz egzamalara neden olabilirler. Tahriş ve yaralar kronikleşebiliyor. Ayrıca kansorejen etkiler de soz konusu."



Bu arada Avrupa Birliği Konseyi'nin, tehlikeli maddelerin sınıflandırılması ve etiketlendirilmesi calışmaları kapsamında bor madenini zehirli maddeler sınıfına almaya hazırlandığını oğrendim. Konsey kararı onaylarsa bor urunleri, zehirli madde kabul edilecek ve ancak kuru kafa sembollu etiketlerle satılabilecek, kullanım alanları kısıtlanacakmış.



Sut, buzlu cay ya da kola ile de yapılıyor
Neredeyse son 6 aydır yoğun bir şekilde bu faaliyet icinde olan kızıma sordum, "Bu slime, aktarlarda satılan borakssız yapılmıyor mu?" diye. Uzgun bir yuz ifadesiyle "Olmuyor anne" dedi ve bir cırpıda anlatıverdi:



"Sıvı sabun ve tuz ile yapılan var, buzluğa koymak gerekiyor, ama olmuyor. Şampuan, arap sabunu, bulaşık deterjanı uclusunu katıp buzluğa da koyabilirsin, ama sonra cozulup sıvılaşıyor. Boraks ve su bazlı şeffaf tutkal konulan her madde ile slime hazırlayabilirsin. Yani her tur icecekten; sut, buzlu cay, kola, kahve. Fakat su bazlı şeffaf tutkalın mutlaka solventsiz olması gerekiyor. Tutkalların uzerinde solventsiz, diye yazıyor. Solventli olunca kokulu ve zararlı oluyor. Bir de 'guar gum slime' var. Puding ve salep gibi gıda malzemeleri icinde katılaştırıcı madde olduğundan su ile karıştırılınca tutkal gibi oluyor. Ama sonra yine boraks katmak gerekiyor. Son olarak zıp zıp oyun jeli var. Bir bardak su icine yarım cay kaşığı boraks, bir bardak da bu jelden koyuyorsun, slime hazır. Bu jeller de internetteki bazı sitelerden satılıyor."



Kızımı şaşkınlıkla dinlerken, onu kimyagerliğe ya da eczacılığa yonlendirmem gerektiğini duşundum.





Sektor olmuş
Kızım market, deyince; bu işin bir sektore donuştuğunu anlıyorum. Zaten bazı videolarda, bazı discount marketlerin adı başlıklara cıkarılmış."... markette tutkal kalmadı" deniyor. Cunku bidon bidon, kutu kutu tutkal, jole, şampuan, arap sabunu gibi malzemeler kullanılıyor. İnternet satışlarında 1 kg zıp zıp oyun jeline 20 gram boraks hediye ediliyor. Orneğin video:7'de Bir slime icin tanesi 1 liradan 50 kutu tutkal, tanesi 3 liradan 7 tane tıraş kopuğu kullanıyorlar. Videoların altında, ne kadara mÂl olduğunu soylemesi konusunda yalvaran cocuk mesajları, altında da "İsraf bu israf, bu tutkallara ihtiyacları olanlar var", "Ah bu zenginler parasını nereye harcayacağını bilmiyor", "Cocuklar ve ebeveynler birbirine girdi tutkal parası yuzunden" diyenler var. Upuzun yazışmalar dikkat cekiyor. 316 bin kez goruntulenen video 1.500 beğeni almış. Yaklaşık bin yorum yapılmış. En cok da "Abla hepsine kac lira verdin?" ve "Boraksı nereden aldın?" diye soruyorlar. Borakslı zıp zıp hamurunun kilosu ise 10-15 lira. Videoların altına yapılan yorumlara bakıyorum;



"Bu iki saatte su oluyoo" diye şaşıran da var, "Şampuanla olmuyor. Oluyor cozuluyor, yardım lazım arkadaşlaaaar" diye feryat eden de...



Cocuklar yapamadıklarında gercekten uzuluyorlar. Başaramamak hissi sanırım onlara acı veriyor. Sağlıkları icin de bu kadar kaygılı olabilseler keşke... Ama onlar henuz cocuk ve her zaman sağlıklı ve mutlu olmayı hak ediyorlar.


hthayat.com