1- Vertigo nedir? Hangi hastalıkların belirtisidir ?
Vertigo, Latince kokenli bir kelime olup donmek manasına gelmektedir. Kısaca vucudun denge sistemlerinden yanlış uyaranlar gelmesi, veya doğru uyaranların yanlış algılanmasıyla ortaya cıkan dengesizlik halidir. Dengenin sağlanmasında bir cok organ birbirleri ile bağlantılı bir şekilde calışırlar ( ic kulak, gozler, eklem ve kaslar, beyin, omurilik ). Bu organları etkileyen hastalıkların bircoğunda vertigo ortaya cıkar. En sık goruleni benign paroksismal pozisyonel vertigodur ( iyi huylu tekrarlayıcı pozisyona bağlı vertigo ). Baş hareketleri ile ortaya cıkar şiddetli dairesel donme ile kendini gosterir. Yatmak, yataktan kalkmak, one eğilmek, yukarı bakmak ile ortaya cıkan bir baş donmesidir. Yukarı bakışta ortaya cıkan baş donmesine ust raf vertigosu adı verilir.

2- Vertigonun sebepleri nelerdir? Gun icinde cep telefonu ile surekli konuşmak bu nedenler arasındamıdır ?
Vertigonun bir cok sebebi vardır. Kulak-Burun- Boğaz, Noroloji, Goz, Dahiliye ve Kardiyolojiyi ilgilendiren bazı hastalıklar vertigoya neden olmaktadır

İc kulak kaynaklı nedenler: Ust solunum yolu enfeksiyonunun ic kulak tutulumu, ic kulakta bulunan otolit dediğimiz tozcukların fizyolojilerinin bozulması, ic kulak sinirinin iltihaplanması, ic kulak sıvılarından endolenf diye tabir ettiğimiz ic sıvının miktarının artması ( Meniere Hastalığı), orta kulak iltihaplarının ic kulağı etkilemesi, ic kulak sinirlerini tutan tumorler ( Akustik Norinoma ), ic kulak sıvı fistulleri.

İc kulak dışındaki nedenler: Menenjit, migren, epilepsi, kardiyak aritmi, beyin tumorleri, kafa travmaları.

Ve denge organlarını tutan daha bir cok hastalık. Bazen de psikojenik nedenler.

Cep telefonu konusuna gelince, cep telefonu ile surekli konuşmanın vertigo yarattığına dair bir araştırma sonucu henuz yoktur. Fakat yururken ve araba kullanırken cep telefonu ile konuşmanın dikkati cok dağıttığı ve ciddi kazalara neden olduğu bilinmektedir.

3- Vertigo da baş donmesine neden olduğu icin tansiyon duşmesi ile karıştırılabiliyor. İkisi arasındaki belirgin farklar nelerdir.
Baş donmesi her hasta tarafından farklı anlatılmaktadır. Etraftaki her şey donuyor, etraf donmuyor ama ben donuyorum, zemin ayağımın altından kayıyor, yururken yalpalıyorum veya bir tarafa doğru kayıyorum. Bu nedenle vertigo tansiyona mı, yoksa başka bir nedene bağlı anlamak zordur. Tansiyona bağlı vertigo baş donmesinden ziyade dengesizlik ve sallanma hissidir. Tansiyonun olculmesi, tansiyona bağlı dengesizliğin ayırt edilmesinde en basit yontemdir.

4- Vertigo hangi yaş aralığında sık gorulen bir hastalıktır? Kadınların vertigo hastalığına daha sık yakalandığı doğru mu?
Bir kez daha belirtelim vertigo bir hastalık adı değil, değişik hastalıklarda gorduğumuz denge bozukluğu ile kendini gosteren bir belirtidir. Her yaş grubunda gorulebilir. Vertigonun en sık gorulduğu hastalıklardan biri olan olan Meniere Hastalığı kadınlarda erkeklere oranla daha sık gorulduğu icin vertigo da kadınlarda daha sık gorulmektedir. 20 ile 60 yaş arasında herhangi bir donemde ortaya cıkabilir.




5- Baş donmesi dışında vertigo ’nun belirtileri nelerdir?
Vertigoya neden olan hastalıkların cinsine gore vertigoya eşlik eden bazı belirtiler vardır. Bunlar kulak cınlaması, bulantı, bazen kusma, terleme, gorme bozukluğu, işitme kaybı, vertigo bir enfeksiyon hastalığa bağlı ise ateş, halsizlik gibi enfeksiyon belirtileri gorulebilir. Santral tipteki vertigolarda kuvvet kaybı, hissizlik on pilandadır

6- Son donemde sıkca duyduğumuz vertigo, gunluk hayatı olumsuz etkiliyor. Hastanın yatarak dinlenmesinin dışında uygulanabilecek yontemler nelerdir?
Tedavideki başlıca prensip vertigoyu ortaya cıkaran hastalığın lokalizasyonu ve hastalığa neden olan patolojik durumun bulunmasıdır. Bunun icin detaylı bir anamnez, muayene ve norofizyolojik tetkikler ve coğu kez bazı goruntuleme yontemlerine baş vurulması gerekir. Halk arasında kulak kristallerim oynadı o yuzden başım donuyor denilen durum, ic kulakta bulunan otolit dediğimiz tozcukların fizyolojilerinin bozulması neticesinde baş hareketleri ile ortaya cıkan iyi huylu bir vertigo tipidir.Bir uzman tarafından yapılacak bazı manevralarla donme azaltılabilir.

7- Vertigo hastalığının tedavi sureci hakkında bilgi verir misiniz? Vertigonun kesin tedavisi varmı?
Tedavide asıl onemli olan nedenin bulunmasıdır. Neden bulunduktan sonra, tedavi bu nedene gore yapılır. Vertigoya neden olan hastalık meniere hastalığı ise ilac tedavisi , ilac tedavisi yeterli olmadığı durumlarda ozel ameliyatlar yapılabilir, vertigonun nedeni tumor ise ameliyat gereklidir. Herhangi bir enfeksiyon sonucu veya psikojenik nedenlerden dolayı ortaya cıkan vertigolar istirahat ve basit ilac tedavileri ile tamamen duzelir.

Kısaca belirtmemiz gerekirse vertigo; vestibuler, gorsel, ve derin duyu organlarından elde edilen verilerin yanlış gelmesi veya yanlış algılanması ile ortaya cıkan bir donme veya denge bozukluğu hissidir. Cok ceşitli hastalıklarda ortaya cıkabilir ve o hastalığın tedavisi ile vertigo da tedavi edilebilir.

Periferik tipteki vertigolarda gunler aylar icinde iyileşme gorulmesine karşı santral orijinli vertigolardaki dengesizlik yıllarca devam eder. Tedavisi noroloji ve noroşirurji bolumunu ilgilendiren santral vertigolarda kulak hekiminin yapacağı vertigoya eşlik eden semptomları iyi değerlendirip hastanın tedavisini ilgili branşlarla ortak yurutmektir. Psikojenik tipteki vertigolar gercek anlamda vertigodan ziyade dengesizlik halidir. Psikojenik vertigo tanısı organik patolojilerin tamamen ekarte edilmesini gerektiren bir tanıdır. Fakat tum organik patolojilerin ekarte edilmesi her zaman mumkun olmayabilir. Hatta organik patolojisi bulunan hastalarda bu organik patolojiye eşlik eden reaktif psikiyatrik sorunlar da bulunabilir. Bu nedenle psikojenik vertigo tanısını koymak her zaman kolay değildir.

Yapılan tum araştırmalara rağmen uzun suren vertigoların nedeni belirlenemeyebilir. Kullandığı ilacların icersinde denge sistemini baskı altına alan ilac olup olamadığı araştırılması, varsa hayati onemi olmayan ilacların bir sure kesilerek hastanın takip edilmesi gerekebilir. Altta yatan hastalığın aydınlatılabilmesi icin hasta 5-6 ay sonra tekrar incelenmeli ve gerekirse tetkikler tekrarlanmalıdır. Tetikleyici faktorlerin ortadan kaldırılması ( Sigara, alkol, stres, aşırı tuz kullanımı ), tetikleyici pozisyonlardan kacınılması rahatlatıcı olabilir. Butun bu araştırmalara rağmen etiyolojisi belirlenemeyen ve ilerleme gostermeyen hastaların tedavisinde vestibuler rehabilitasyon uygulanabilir.

Vestibuler rehabilitasyon, hastanın bağımsız hareket edebilmesinin sağlanması, hareket halindeyken yurume guvenliğinin sağlanarak duşmenin engellenmesi, denge bozukluklarının azaltılması gayesi ile yapılmaktadır. Amac santral dengeleme sağlamaktır. Vestibuler rehabilitasyon programına alınacak olan hasta, hastalığıyla alakalı olarak yeterince bilgilendirilmeli ve bu tedavide kendisine de aktif bir rol duştuğunun bilincinde olmalıdır. Suratli bir duzelme beklentisi icersinde olmamalıdır. Rehabilitasyon, bu konuda bilgi sahibi olan uzman odyolog veya fizyoterapist tarafından yapılmalıdır.