Birine ısrarla seslendiğiniz ve size donduğu anda ona ne soyleyeceğinizle ilgili en ufak bir fikrinizin olmadığı oldu mu? Ya da en yakınınızın ismini unuttuğunuz, anahtarınızı nereye koyduğunuzu anımsayamadığınız icin kapıda kaldığınız? Korkmayın, bu durum 70 yaşında bile birkac basit yontemle 40 gun icerisinde kontrol altına alınabilir

HÂl unutkanlığın bir yaşlılık problemi olduğunu sanıyorsanız, yanılıyorsunuz. Gencimizden yaşlısına hatta cocuklara kadar pek coğumuz artık balık hafızalıyız.

HT Pazar'dan Sema Ereren'in haberine gore; kotu beslenmeden strese, iş yoğunluğundan cevre kirliliğine veya uyku problemlerine kadar unutkanlığı tetikleyen pek cok neden var. Ama gidişattan en cok biz, kendimiz sorumluyuz. Zira işin uzmanları sorunun kotu hafıza değil “tembelleştirilen hafıza”olduğunu soyluyor. Temel sebebine gelince... Zihinsel becerilerimize olan guvenimizi yitirdik ya da işin kolayına kacıyoruz. Arabamızın navigasyonuna, cep telefonumuzun hatırlatıcılarına cok bel bağladık. “Nasıl olsa hatırlayamam” deyip işin uckÂğıdına kacarak yaşıyoruz. Harvard Universitesi ’nden bilişsel psikolog Steven Pinker da meseleden akıllı cihazları sorumlu tutuyor ve “teknoloji bağımlıları beyinlerini coklu bilgi akışını işleyecek şekilde eğitmiş olmadıklarından” hafızalarının tehlike altında olduğunu savunuyor. Beyin bu durumda zorlanıp hata veriyor, onemli şeyleri bile siliveriyor.




En buyuk unutkanlık sebeplerinden bir diğeri de beyinlerimizin “otomatik pilot”ta oluşu. UCLA Tıp Fakultesi Psikiyatri Kliniği ’nden Dr. Daniel Siegel, “Aynı anda birden fazla iş yaptığımızda bunları otomatik pilota alıyoruz ve beynimizin noral bağlantılar kuran kısımları da o bolgede calışmayı bırakıyor” diyor. Yani, cevremizde olan bitene karşı dikkatimizi toplamamız, otomatik pilotta olan bir beyinle zor... Diğer yandan bilim tarihcisi George Dyson, unutmanın cağımız insanının tercihi olduğunu savunuyor ve “Eskiden bilgiyi toplayıp bir cerceveye oturtmaya calışırdık. Şimdi gercek bilgiye ulaşabilmek icin etrafındaki gereksiz bilgileri temizlemek gerekiyor” diyor. Dahası, bilincli olarak unutmaya karar vermesek bile metabolizmamız devreye giriyor, sağlıklı kalabilmek icin unutmayı tercih ediyor.

Sebeplerini daha fazla kurcalamayalım, gidişatın acilen onune gecilmesi gerektiği aşikar... Meseleye kafa yoran uzmanlar olayın ciddiyetini rakamlarla anlatıyor. Noroloji uzmanı Dr. Esra Mıhcıoğlu, unutkanlık şikÂyetiyle gelen hasta sayısının yuzde 60 arttığını soyluyor. Başka bir Noroloji Uzmanı Dr. Meltem Duraklı Ulukok, her 4 hastasından 1 ’inin şikÂyetinin “Unutuyorum” olduğunu belirtiyor.




HAFIZA GURUSUNDAN İYİ HAFIZANIN FAYDALARI

Dunyada hafıza gurusu olarak bilinen, en cok da hafıza sarayı ve zihin haritaları teknikleriyle un salan Tony Buzan, unutkanlıkla savaşmanın ve hafıza geliştirmenin hayat kalitemizi artırmanın en kolay yolu olduğunu ifade ediyor. Neden mi? İyi hafıza aileniz ve arkadaşlarınızı ne kadar onemsediğinizi gosteriyor, ilişkilerinizin seyrini belirliyor. İyi hafıza bizi daha yaratıcı da kılıyor. Cunku bu kişiler fikir yuruturken onceki bildikleriyle bağlantılar yakalayabiliyor. Dahası iyi hafızaya sahip olanlarımız, neyle karşı karşıya olduklarını derinlemesine anlayıp analiz edebildiğinden dinlediği muzikten, okuduğu kitaptan da daha cok zevk alır.

GUCLU HAFIZA İCİN

● Kaliteli uyuyun. Bellek, iyi uyumadığınızda bir nevi hasara uğrar.

● Sağlıklı beslenin. Cunku beyniniz boylece iyi calışmak icin gerekli kaynaklara sahip olmuş olur.

● Cevrenizle kendinizi kıyaslayın.

● Spor yapın.

● Hafıza guclendirici teknikler deneyin. Mesela aklınızda tutmak istediklerinizi devamlı tekrarlayın. Bu beyni bilgi dosyalamaya sevk eder ve depolama yapan sinir ağını guclendirir. Ayrıca yeni bilgiyi daha once oğrenilenilenlerle ilişkilendirmek de hatırlamaya yardımcı olur.

● Sosyalleşin. Ozellikle de karşı cinsle vakit gecirmeyi ihmal etmeyin. Araştırmalar karşı cinsle gecirilen vaktin hafızamıza iyi geldiğini gosteriyor.

● Sigara, alkol ve stresten uzak durun.

● Hata yapmaktan korkmayın. En buyuk hata, hata yapmaktan korkmak! Unutmayın ki beyniniz hataya değil, başarıya gore programlandı.

NE ZAMAN ENDİŞELENMELİ?

Hafıza problemleri konusunda uzman olan Dr. Aaron Philip Nelson, hafıza sorunlarında endişe verici durumun, aile bireylerinden birinin ya da yakın olduğunuz bir arkadaşınızın ismini hatırlamakta zorlanmak olduğunu soyluyor. Birkac dakika once yaptığınız bir konuşmayı anımsayamamak, eviniz cevresinde kaybolmak da ciddi sinyaller. Anahtarlarınızı bulamamak, birinin ismini unutmak gibi durumlarsa dikkat boşluklarından kaynaklanır; ne Alzheimer ne de bunama belirtisi. Korkmayın.



Unutkanlıkla savaşmanın 8 yolu!

Uzmanlar 2 lobdan oluşan beynimizin her iki tarafını da eşit duzeyde kullanmamız gerektiğini soyluyor. Sağ lob hayal gucunu destekleyen yaratıcı lob. Ancak bilgi geleneksel yontemlerle akılda tutulmaya calışıldığında sol lobda kalıyor ve sağ loba kendini atamıyor. Ama bu beceriyi kazanmak her yaştan insan icin birtakım tekniklerle mumkun. Yani ‘super hafıza ’, kazanılabilecek bir beceri... HT Pazar'dan Sema Ereren'in haberine gore; Bunun icin “40” anahtar sayımız. Cunku ceşitli tekniklerle hafızanıza yuklenmeye başladıktan 40 gun sonra sonuc almaya da başlayacaksınız.

Telefon numarası ya da şifre

Sayıları sevdiğiniz kelimelerle bağdaştırın. Mesela 1 kuğu, 2 guneş olabilir. Bu şekilde geliştirilen teknikle uzun bir numarayı bile kodlamanız sayesinde kolayca anımsayabildiğiniz soyleniyor.

Yol bulma

Canlandırma tekniğiyle yonunuzu daha kolay bulabilirsiniz. Sussex Universitesi ’nden Chris Bird, bunun icin hayal gucune sahip olmanın yeterli olduğunu soyluyor. Bird, bunu ispatlamak icin oğrencilerine kısa videolar izletti. Videolardan sonra bazı oğrencilere izlediklerini zihinlerinde canlandırmaları ve kendi kendilerine anlatmaları icin 40 saniye zaman verdi. Diğerlerini doğrudan bir sonraki videoya gecirdi. Videoları kendi kendilerine anlatan oğrencilerin 1 hafta kadar sonra bile izlediklerini en az 2 kat daha detaylı hatırladıkları goruldu.

Sahi biz ne konuşuyorduk?

Biriyle yaptığınız konuşmanın iceriğini anımsamak icin ‘zihin haritaları ’ yontemini kullanabilirsiniz. Tony Buzan ’ın 1960 ’larda geliştirdiği yontem aslında bir not alma yontemi. Ana konu bir sayfanın ortasına yerleştirildikten sonra renkli kalemlerle yapılan şekiller, buyuklu kucuklu notlarla adeta bir diagram gibi cizilir. Bu yontemle beynin atıl kapasitesinin kullanılabileceği, bilgiler arası bağlantılar yapılabileceği ve yaratıcı duşuncenin onunun acılabileceği savunuluyor.

Randevu hatırlama

Bu defa ‘hafıza sarayı ’ yontemini kullanıyoruz. Bu teknikte hatırlanması gereken şey zihninizde bir yere konumlandırılır. Mesela evinizdeki bir odayı ya da evinizin tumunu hafıza sarayı olarak kullanabilirsiniz. Bir odayı ya da evin tamamını saray olarak kullanabilirsiniz. Biriyle gercekleştireceğiniz randevunun detaylarını hatırlamak icin hafıza sarayı niyetine evinizi kullanıyorsanız, hatırlamanız gereken ilk bilgiyi guzergÂhınıza uygun olarak kapınızın onundeki paspasın altına, ikinci bilgiyi dış kapınızın uzerine, ucuncu bilgiyi ayakkabı dolabına koyabilirsiniz.

Pardon, isminiz neydi?

Yeni tanıştığınız kişinin yuzune uzun uzun bakın ve yuzu ile ismini bağdaştırmaya gayret edin. İlk 5 dakika sık sık o kişinin ismini soyleyerek aklınızda yer edinmesini sağlayın. Karşınızdakinin sizin isminizi anımsaması icin de kendi isminizi konuşmanın ilk dakikalarında birkac kez telaffuz etmeye calışın.

Alışveriş listesi

20 maddelik alışveriş listesine goz atın. Sonra listede yazanları başka bir kÂğıda yazmayı calışın. Belki ilk denemede zorlanacaksınız ama kendinizi zorladıkca hatırlamaya başlayacaksınız. Biraz once soz ettiğimiz ‘hafıza sarayı tekniği ’ alışveriş listelerini de aklınızda tutmanıza yardımcı oluyor. Hafıza sarayınızda belirlediğiniz lokasyonlara alışveriş listenizdekileri hayalinizde konumlandırdıktan sonra evden cıkın.

Arabam kayıp!

Pek coğumuzun başına gelen park krizinin esas sebebi, arabayı park edip yurumeye başladığımızda gitmekte olduğumuz yeri duşunmeye başlamamız. Bunun icin park anında zihniniz gideceğiniz yerde değil park edilen alanda olsun. Cevrenizde olanları aklınıza yazın. Bulamadığınız şey arabanız da arabanızın anahtarı da olsa sakin kalın. Cunku belleğiniz siz panik olduğunuzda kotu bir hal alır. Panik olmak yerine bir yere oturun ve hikÂyeyi geri sarın. Zihniniz rahatlamaya başladığında unuttuğunuz şeyi anımsayacaksınız.

Doğum gunleri

Sevdiklerinizin doğum gununu unutmamak icin onerilen en basit cozum, sevdiğinize vereceğiniz hediyeyi onceden satın alıp bir kenara koymak...

Kaynak:haberturk